UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri
Anasayfa » Forum » Semaver Kıraathanesi » Çay Ocağı

Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

06 Ağu 2008
abdullah şahin

Ne zamandır bu başlığı açma niyetindeydim. Ama karşıma çıkan askerlik sorunu yüzünden bu başlığı öteleme fikri, zihnime yer edecekken "Narincir" böylesi bir başlığın açılmasına dair bir öneride bulundu. Ben de vakit nakittir düsturuyla kıraathanenin yolunu tuttum.

Bu başlıkta daha çok yazılış ve söyleyişleri benzeyen ancak bariz anlam farklılığı taşıyan sözcüklerin hangisinin doğru olduğunu -ki buna galat-ı meşhurlar da dahil- ve bu çerçevede sık sık yinelenen kimi imla yanlışlarını ve kurallarını tartışacağız.

Konunun açışını yapmak sanırım bana düşüyor.

Kategori:

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Sorunun yanıtını biliyorum, ben de baktım bu soruya. Bakalım arkadaşlar ne diyecek? Zor soru... RTFM

Cihan Başbuğ tarafından Haz 14th, 2009 günü 21:31 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Bence cevap çok açık. Yardımcı fiille ilgili sıkıntı dikkat çekmese bile okunuşta sorun olduğu ortaya çıkıyor zaten. Wink

Barış Acar tarafından Haz 14th, 2009 günü 21:32 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

"Dil ve Darp Meseleleri" başlığını takip eden öğrencilerimiz, soruyu doğru cevaplamışlardır eminim.

Forumun nice yararlarından biri.

abdullah şahin tarafından Haz 14th, 2009 günü 21:35 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

İlgili iletinin linkini de versene Abdullah.

Barış Acar tarafından Haz 14th, 2009 günü 21:39 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
İlgili iletinin linkini de versene Abdullah.

Hay hay.

Yapmak sözcüğüne dair.

abdullah şahin tarafından Haz 14th, 2009 günü 21:43 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Teşekkürler.

Abdullah tartışmanın başına giderek başlığın linkini eklemiş. Ben de doğrudan konuyla ilgili iletinin linkini vermiş olayım.

Barış Acar tarafından Haz 14th, 2009 günü 21:48 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
Teşekkürler.

Abdullah tartışmanın başına giderek başlığın linkini eklemiş. Ben de doğrudan konuyla ilgili iletinin linkini vermiş olayım.

Barış, eline sağlık.

Aklıma gelmişken şu notu da ekleyeyim: "Kayıt yaptırmak" yerine "kaydetmek veya kaydolmak" bileşik eylemleri uygun sözcükler olarak önerilebilir. Ancak öğrencinin kayıt işlemini kendisinin değil bir başka kişinin yaptığını hesaba katacak olursak eylemler, "kaydedilmek veya kaydolunmak" şeklinde edilgen çekimleriyle kullanılmalıdır.

abdullah şahin tarafından Haz 14th, 2009 günü 21:54 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Hemen ilan verelim; "öss sorularını önceden tahmin eden forum" diye.
İnanın bana üye sayısı 1.389.700 kişi olur. Laughing out loud

nurten aksakal tarafından Haz 14th, 2009 günü 22:13 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
Hemen ilan verelim; "öss sorularını önceden tahmin eden forum" diye.

Bu şekilde yazdığın için arama motorlarına ilan vermiş oldun bile. Laughing out loud

Barış Acar tarafından Haz 14th, 2009 günü 22:16 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Aman allahım yandık o zaman. Shock

nurten aksakal tarafından Haz 14th, 2009 günü 22:27 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
Aman allahım yandık o zaman. Shock

Ne güzel işte.

abdullah şahin tarafından Haz 14th, 2009 günü 22:29 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Confused

nurten aksakal tarafından Haz 14th, 2009 günü 22:35 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Birçok yerde "etkili olmak" anlamındaki "nüfuz etmek" bileşik eyleminin yerine, yanlış bir şekilde "nüfus etmek" eylemi kullanılıyor. İki sözcüğün aralarındaki anlam ayrımı şöyle:

nüfus : 1. Kişi
2. Bir ülkede, bir bölgede, bir evde belirli bir anda yaşayanların oluşturduğu toplam sayı, popülasyon.
3. Ortak bir özellik gösteren kimselerin bütünü.

nüfuz: 1. İçine geçme.
2 . mecaz Söz geçirme, güçlü olma, erk.

abdullah şahin tarafından Eyl 3rd, 2009 günü 8:16 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
çıkarma : (isim)

1 . Çıkarmak işi, emisyon:
"Yağmazsa yağmasın. Biz onsuz da kışı çıkarmasını biliriz eninde sonunda."- N. Hikmet.
2 . askerlik Düşman kıyılarına gemi, bot vb.nden asker indirme, asker çıkarma.
3 . matematik Dört işlemden biri, çıkarmak işlemi, tarh.

""
çıkartma : (isim)

1 . Çıkartmak işi:
"Baban nüfus kâğıdını çıkartmayı savsaklamış."- A. Ağaoğlu.
2 . Özel olarak hazırlanıp bir yere yapıştırılan zamklı desen, resim veya yazı:
"Yonca'nın elindeki kâğıt parçasında, yeşilli, sarılı, kırmızılı bir kelebek çıkartması var."- O. Rifat.



Kaynak : T.D.K.

Cihan Başbuğ tarafından Eki 23rd, 2009 günü 18:08 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Cihan teşekkürler. Ben bu iki kelime arasında "artırmak" ya da "arttırmak" da olduğu gibi pek de önemsenmeyecek bir kullanım farklılığı var sanıyordum.

nurten aksakal tarafından Eki 29th, 2009 günü 0:02 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

"yazınsal yazın"
doğru bir kullanım mı?

Kestane kebap acele cevap.

elif cinar tarafından Kas 12th, 2009 günü 0:52 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
"yazınsal yazın"
doğru bir kullanım mı?

Kestane kebap acele cevap.

Edebî üslubun ağır baştığı, süslü, yalın olmayan bir anlatımı işaret ediyor sanırım. Kulağıma pek hoş gelmedi; ancak tümce içindeki kullanımını okumak isterim. Belki hedeflenen anlam böylece anlaşılır.

abdullah şahin tarafından Kas 12th, 2009 günü 20:46 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
yazınsal yazın

Tamlamadaki iki sözcüğü de kullanmayı seven biri olarak bu kullanım bana fazla kasılmış gibi geldi. Alternatif olarak "edebi edep"i öneriyorum.

Barış Acar tarafından Kas 12th, 2009 günü 22:02 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

içinde geçtiği cümleyi alıntılayamayacağım şimdi. Kitap yanımda değil. Semih Gümüş'ün, Haldun Taner Öykü Ödülü'nü almaya değer bulunan kitap için yaptığı değerlendirmede geçiyor.

Yazdıklarınızdan anladığım kadarıyla yazım kurallarına aykırı bir kullanım değil. Beğeni, tercihle ilgili öznel fikirler ileri sürülebilir.

elif cinar tarafından Kas 13th, 2009 günü 0:40 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
Tamlamadaki iki sözcüğü de kullanmayı seven biri olarak bu kullanım bana fazla kasılmış gibi geldi. Alternatif olarak "edebi edep"i öneriyorum.

Barış, "edebî" sözcüğü uyuyor; ancak yazın için "edep" sözcüğü doğru sözcük değil. "Yazın"ın karşılığı "edebiyat" sözcüğüdür.

abdullah şahin tarafından Kas 13th, 2009 günü 8:01 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Farkındayım, biraz edepsizlik edeyim dedim. Laughing out loud

Barış Acar tarafından Kas 13th, 2009 günü 8:15 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Laughing out loud

Cihan Başbuğ tarafından Kas 13th, 2009 günü 10:17 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
Farkındayım, biraz edepsizlik edeyim dedim.

Bu aralar sınav okuduğumdan olsa gerek her tümceyi ciddiye alıyorum.

abdullah şahin tarafından Kas 13th, 2009 günü 16:20 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Asıl sınav okuduğun dönemlerde ciddi olmamalısın Abdullah . Örnek :
Soru : Türkçede kaç çeşit hece vardır?
Yanıt : türk - çe, 2

Bu soru ve yanıt 2006/2007 yılında çalıştığım bir okulda yazılı kağıtlarını okuduğum sırada zihnime kazınmıştır. Laughing out loud

Cihan Başbuğ tarafından Kas 13th, 2009 günü 16:29 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
Bu soru ve yanıt 2006/2007 yılında çalıştığım bir okulda yazılı kağıtlarını okuduğum sırada zihnime kazınmıştır. Laughing out loud

Laughing out loud

abdullah şahin tarafından Kas 13th, 2009 günü 17:39 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Arkadaşlar, ben hâlâ anlamış değilim 'yazınsal yazın'ın hatalı bir kullanım olup olmadığını. Öznel görüşlerinizi yazmışsınız gibi geldi bana. Edebi edebiyatın yanı sıra edebi olmayan edebiyat da mı var ki 'edebi' diye belirtme ihtiyacı duyulmuş.

elif cinar tarafından Kas 14th, 2009 günü 0:46 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

""
Edebi edebiyatın yanı sıra edebi olmayan edebiyat da mı var ki 'edebi' diye belirtme ihtiyacı duyulmuş.

"Edebî" sıfatı onun "süslü, abartılı, yalınlıktan uzak" olduğunu gösteriyor. "Çok edebî konuştun veya edebî bir dili var." derken yine bu anlamları kast ediyoruz. Bundan ötürü yanlış bir kullanım değil.

abdullah şahin tarafından Kas 14th, 2009 günü 9:50 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Bu başlığı genellikle güzel şeyler öğrendiğim için düzenli takip ediyorum. Ancak bu kez bir şeyler öğrenmenin yanın oldukça keyiflendim ve güldüm.

""
Farkındayım, biraz edepsizlik edeyim dedim.

""
Asıl sınav okuduğun dönemlerde ciddi olmamalısın Abdullah . Örnek :
Soru : Türkçede kaç çeşit hece vardır?
Yanıt : türk - çe, 2

Laughing out loud Laughing out loud

nurten aksakal tarafından Kas 14th, 2009 günü 16:05 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

Bir sorum olacak:
Haliç'te diye mi yazarız, yoksa Haliç'de diye mi?
Ya da, Tokat'tan mı yazarız, yoksa Tokat'dan mı?
Okuldan bir Edebiyat öğretmenine sordum, ilk kullanımın, yani "Haliç'ten" kullanımının doğru olduğunu söyledi. Ama bana ikincisi doğru gibi geliyor. Hangisi doğru?

Çağan tarafından Ara 24th, 2009 günü 22:40 sularında gönderildi.

Re: Hangisi Doğru? [Dil Yanlışları]

TDK'nın sitesinde buldum. Kesme işareti kurallarında örnekler var. Burda. Gerçekten de ilk kullanım doğruymuş. Tüh! Haliç'te, Mehmet'ten, Atatürk'ten gibi...

Çağan tarafından Ara 24th, 2009 günü 23:27 sularında gönderildi.