"Sözcük"ten "Öykü"ye...

Bugün yedinci gün. Sol gözümde bir seğirme başladı. Tik de olabilir. Bilmiyorum. Notun arasına bir de çiçek koydum salak gibi. Kızlar sever böyle şeyleri diye düşündüm salak gibi. Notu yazmaya karar verdiğimde titremeye başlamışte ellerim. Dinlemedim ellerimi. Yazım titrek olmasın diye kalemi bırakıp derin derin nefes aldım. Çay, sigara içerken başkaları da fark ediyor, kan şekerim düştü diyorum, bir şeyler atıştırayım ben... Cep telefonum çalınca kor gibi bir şey akıyor göğsümden karnıma doğru. Numarayı görüp arayanın o olmadığını anlayınca kor bir anda buz kalıbı olup boğazıma oturuyor. Beklemek işkenceyi uzatır diye kim demişti? Yok, umut etmek işkenceyi uzatır demişti. Aynı şey, aynı şey.

Elif

"Tepemin tasını attırma lan!" diye bağırıyor, "küfredeceksen küfret, öyle kibar kibar konuşup laf sokuşturma bana!" Beriki, kaşlarını almaya devam ediyor. "Ay, laf sokuşturduğum filan yok. Durum tespiti yapıyorum. Bu durum seni ürküttü diyorum, ne var bunda sinirlenecek." Boşalmış çay baradığını masaya hızla vurarak kalkıyor. Kalkarken masaya çarpıp aynayı deviriyor. Bir an durup masaya yatmış aynaya bakıyor. "Korkak demek istiyorsan korkaksın de, lafı dolandırma." Beriki bir kahkaha atıyor. "Ay ben sana korkar der miyim, kırçıl saçlım. Gel, gel otur da burnunun kıllarını alayım."

Onun her daim güler yüzüne alışkın olanlar, bu defa manzarayı değişik buldular. Tombul yüzünün küçültüğü gözleri çakmak çakmak, kumral kaşları hiç alışılmadık raddede çatık vaziyetteydi... Bu durumu farkedip de sormaya cesaret edemeyenler grubunda ben de vardım. Bu soruyu soracak bir kurban arayıp durmaktayken, sevindirici bir şey oldu. Küçük ağzı azıcık açıldı, seyrek dişlerinin arasından belli belirsiz sözcükler döküldü ki, anladığımız kadarıyla bu yarı anlaşılır konuşmanın muhatabı haylaz kardeşiydi. Biraz cesaretlenen bizler, usulcacık yanına iliştik. Belki biraz sakinlediğinden, daha düzgün ve anlaşılır bir tarzla sözlerine devam etti.

" Ayol ben bunu göreve gidiyor sanmıştım. Bir de baktım günün ortasında, üstünde kolsuz, çuval bozması beyaz bir gömlekle çıkageldi. Meğer bizim kardeş görev değil, grev yapmaktaymış."

Durup, derin bir göğüs geçirdi. Dinleyenlerin hiçbirisi konuşmaya cesaret edememişti. Gülmekle ağlamak arası, durakaldılar.

İhanet: Dilim yılan gibi kıvrılıyor ağzımda; ve sonunda zehrini boşaltır gibi çarpıyor dişlerime. İ-ha-net.

Hayır, kıskanmıyorum, kıskanmıyorum, kıskanmıyorum.

güya televizyona bakıyor. 'içmemişsin çayını?' sessizlik. 'yenisini doldurayım mı?' 'cık!'
ne zaman sussa çay içmez babam. susmaları neden bu kadar ağır babaların? belki bize göre daha az konuşur görünseler de, daha seyrek susmalarından...

Kuyruk epey uzamış. Otobüse binmek için sıra bekleyenlerin oluşturduğu bu upuzun kuyruk kaldırımda yürümeyi zorlaştırıyor. Akışın tamamen tıkandığı anlar oluyor. Lise öğrencilerinin oluşturduğu bir grup bağıra çağıra, kahkahalar atarak konuşuyorlar. Bir otobüs yanaşıyor durağa. Kaldırıma yanaşmış yolcu bekleyen bir taksi otobüse klakson çalıyor yol vermesi için kendine. Otobüs kaldırıma yanaşmadan taksi aradan çıkıp gidiyor. Omzunda boya sandığı taşıyan kirli yüzlü iki küçük oğlan çocuğu etraftaki işportacıları taklit ederek avazları çıktığı kadar bağırarak yürüyor. Kızlı erkekli kalabalık bir grubun yanından geçerlerken, liseli öğrencilerin oluşturduğu bir kalabalık olsa gerek bu, "düştü lan düştü lan, aboooo" diye bağırıyorlar. Bir kadın otobüse yetişmek için liseli grubun arasına dalıyor, böylelikle yolu kısaltıyor. Liseli grup aralarına dalan kadının arkasından "koş koş, hadi, az kaldı..." gibi laflar ederek gülüşüyorlar. Kalkmak üzere olan otübüse ayağını atıyor son anda kadın. Yirmi yaşlarında bir gencin, çevresindeki bu devinimi gülümseyerek izlediğini fark ediyorum. Olup biten her şeye aç gözlerle bakıyor gibi. Hiçbir şeyi kaçırmak istemiyormuş gibi... Gördüğü manzaraya hayran olmuş gibi... Ben de onu izliyorum. Bu genç adamın etrafını çocukça bir sevinçle seyrediyor oluşu tuhaf geliyor bana. Sanki ilk kez görüyor salak, diyorum, nedense sinirime dokunan bir yapaylık buluyorum onun bakışlarında. Nasıl bir mutluluk buluyor bu izdihamda, ne demeye gülümsüyor diye düşünüyorum. Birinin onun yanına yaklaşıp omzuna dokunduğunu görüyorum. İkisi aynı anda köprüye bakıyorlar. Ben de bakıyorum onların baktığı yöne. Köprünün üstünde bir iki genç görüyorum. Birin elinde kamera var. Az önce, bana itici gelen bir sevecenlikle etrafı izleyen genç, şimdi, kayıtsız bakışlarla kalabalığı yararak arkadaşlarının yanın, köprünün merdivenlerine doğru yürüyor.

Göğün yetmişikinci katından yeryüzüne melekleri taşıyan asansör aniden durdu. Melekler karanlıkta birbirine baktılar. Korkmuyorlardı, çünkü uçmayı biliyorlardı. Sadece yerle gök arası ulaşım hızlı olsun diye kullanılıyordu asansör. Çünkü kendi tüyden hafif varlıkları, salına salına yaklaşık bir yılda katedebiliyordu bu mesafeyi.

Yine de telaşlıydı melekler. Asansörün bozulması kırk yüzyılda bir rastlanabilecek bir olaydı ve her defasında yeryüzünde mutlaka bir şeyler ters giderdi. Gerçekten de, tam o sırada asfaltta boylu boyunca yatan Zeynep’in yanında, bedeninden ayrılmış ruhunu göğe taşıyacak iki melek olsa çok iyi olurdu. Fakat bu küçük ruh, ne bedeninin içine dönebiliyor, ne de ondan uzaklaşabiliyordu.

Zeynep ambulansla hastaneye kaldırılırken, ayakucunda şaşkın şaşkın bakınan ruhu da çaresiz hastaneye doğru ilerledi. Doktorlar ameliyat ederken de, “Komada!” diyip yoğun bakıma kaldırdıklarında da ayakucunda izledi, bir türlü içine yeniden yapışamadığı bedenini. Zeynep, beş yıl önce ölen annesinin onu gökyüzünden izlediğine inanan 12 yaşında bir çocuktu. Çoğumuz “hikâye” diyip geçsek de, Zeynep’in annesi gerçekten hep onu izlerdi. Başına bu tuhaf kaza geldiğinde, Zeynep’i bu durumdan kurtarmak için hemen harekete geçti. Gerekli yerlere müracaat etti, birtakım dilekçeler gönderdi, gerekli formları doldurdu, imzaları mühürleri parafları topladı ve kırk kapıyı açtırıp asansörü tamir ettirdi. Yetmişiki katı bir çırpıda inen bir melek, o saniye kızının ruhunun yanında bitiverdi.

Meleğe soran gözlerle baktı Zeynep ilkin. “Hayır,” dedi melek, “ölmedin.” Ve kendisini soğukkanlılıkla karşılayan bu zarif çocuk ruhuna bir yanlışlık olduğunu, şu an böyle bir kazada ölmesinin mümkün olamayacağını, hayata geri döndürüleceğini dili döndüğünce anlattı. Zeynep, duyduklarının bir kısmına anlam veremese de, yaşayacağını anlamıştı. “Şimdi, kurallara göre, bu hatanın telafisi için bir şey dilemen gerekiyor. Güzel bir dilek tut ve yeni hayatında bu dileğin gerçek olsun! Yalnız acele etmen lazım, süremiz kısıtlı.” dedi melek. Küçük kız ağlayarak “Annem,” diye yanıtladı, “geri dönmesini diliyorum.” Melek çok üzülse de, bunun imkansız olduğunu, dileklerde dünyanın düzenini bozmama şartı arandığını söyledi. Bunun üzerine küçük kız “İnsan annesinin yüzünü unutmazmış. Ben annemin yüzünü neden unuttum?” diye sordu. Melek insanlığın akıl erdiremediği birçok şeyin nedenini çok iyi bilse de, bu sorunun yanıtını bilmiyordu. Bunun üzerine Zeynep melekten ne isteyeceğini bulduğunu söyledi. “Kamera olmak istiyorum. Her şeyi kaydetmek, hatırlamak istediğim her şeyi tüm ayrıntılarıyla tekrar izleyebilmek için kafama bir kamera yerleştirebilir misiniz?” Melek gülümsedi, “Elbette, bu çok kolay. Şimdi rahatla ve gözünü aç, çocuk.”

Zeynep hastane yatağında gözünü açtığında, kendisini ziyarete gelen Neriman Teyzesini gördü. Hayata baştan başlayan bir insan için, onun patatesli böreklerinden daha güzel bir hediye az bulunurdu. Çok mutluydu Zeynep. Kısa süren komadan çıkmasını sevinçle karşılayan babasına daha büyük bir sevinçle bakıyor, artık bir parçası olan kamerasıyla onu beynine önce renkli, ardından siyah beyaz en son sepya kaydederek, bu anın duygusunu kayıtlara geçirmeye en uygun çekimi bulmaya çalışıyordu.

Günler her zamanki gibi günleri kovaladı ve Zeynep bu muhteşem oyuncağının tadını çıkardı. Her gün başka bir eğlenceyle geçiyor, akşam yatağa yattığında görüntüleri tekrar izleyip yaşarken kaçırdığı ayrıntıları inceliyordu. Yaşarken gözden kaçırdığımız bunca şey olması, onu hayretle karışık hayranlık içinde bırakıyordu.

İçindeki kamerayı kullanmayı tam olarak öğrendiğinde, ilk işi babasını uzun uzun kaydetmek oldu. Bir süre sonra “Kızım, neden sabahtan beri peşimdesin? Bir rahat ver ama, aaaa...” laflarına “Senin bir gününü kafama kaydediyorum baba,” diye yanıt veriyor, babası “Fesupanallah” mealinde bakarken neşeyle onun peşinden koşuyordu. Neriman Teyze’nin getirdiği börekleri birlikte yiyişlerini de, babasının bulaşık yıkarken ne kadar komik göründüğünü de, gazete okurken ayağının ucunda terliğini sallayıp bıyıklarını kemirişini de çekti. Böylece babası birgün ölürse –ki ölecekti- onu olduğu gibi yeniden yaşama olanağı bulacak olması, Zeynep’e ölümsüzlüğe yakın bir tat veriyordu.

Uzun bir süre boyunca Zeynep isteyerek ya da istemeyerek gördüğü, duyduğu ne varsa kaydetti. Beyninde binlerce görüntüyle, tüm sınavlarından 100 aldı, yemek pişirmeyi, tüm ülkelerin yerlerini, şehrindeki tüm sokakların isimlerini öğrendi, kendisine yapılan her iyiliği, her kötülüğü bildi. Fakat zamanla otobüste yolculuk yapan insanların yüzleri, kalabalıkların uğultusunun arasındaki tüm kelimeler, televizyondaki tüm reklamlar, tüm şarkılar, gözlerini kapatıncaya kadar algısına takılmadan gelip geçen ne varsa Zeynep’e malum oldukça, yaşamın büyük ağırlığı üzerine yığılmaya başladı.
Yorgunluk mu iyiyi görmeyi zorlaştırıyordu, yoksa ayrıntılarda gizlenen kötülük gerçekten bu kadar fazla mıydı? Babasının o gününü yüzlerce kez izleyip de, patatesli börekten çok Neriman Teyze’ye baktığını, sonra mutfaktaki müstehcen gülüşmelerini daha geçen gün farketmesi nedendi? 13 Aralık’taki kayıtlarda sokakta uyuyan amcanın üzerinden atlayan kadın telefonda “Bunu sana ödeteceğim” dediği sırada, yerde yatan nefes almıyor muydu gerçekten? Aynı gün, evden kaçan bir muhabbet kuşunu gagalayan bir serçe, ne zaman girmişti kadraja? Bugün Emre Aslı’yı can kulağıyla dinliyor zannettiğinde, aslında saatine mi bakıyordu gizli gizli? Uzaktan onu gören Bilge, Sevgi’nin kulağına “Aman boşver o pespaye Zeynep’i, görmemiş gibi yapalım,” diye neden fısıldasındı ki?

Soruların ağırlığı gün geçtikçe arttı. Zeynep mutsuz, yalnız ve yaşamı içine sindiremeyen bir genç kızdı artık. Üniversite kantininde kağıt oynanıyordu. Masa örtüsündeki bir sigara yanığına parmağını sokmuş oynuyordu ve her zamanki gibi, konuşmuyordu Zeynep. Masada “Hiç unutmam, bir gün yazlıktayız...” diye bir sohbet başladı. Anılar bir bir dökülürken aniden bu “tuhaf ve sessiz kız”ın dudağının kenarına bir gülümseme yerleşti. Canı acıyormuş gibi, tarifsiz bir gülümsemeydi bu. Tuhaflığına yakışacak bir tonlamayla “Sizce insana en büyük lütuf nedir?” diye sordu. Masadaki kültablasından ses çıksa bu kadar şaşırmayacak bir grup genç, şaşkın şaşkın Zeynep’e bakıyordu. “Yanıtı biliyorum ben. İnsana en büyük lütuf, bilinçaltıdır.” dedi ve hepsinin suratında oluşan kıpırtısız ve donmuş ifadeyi teker teker kaydetti.

""

Kamera olmak istiyorum.

Vertov'un The Man With the Movie Camera'sını anımsattı bu ifade bana.

İddialı ve güzel tasarlanmış bir öykü olmuş. Uzun zamandır bu başlığa böyle uzun uzadıya emek verip öykü gönderen olmamıştı. O yüzden bir kez daha tebrik ederim.