UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



Forumda Dil Yanlışı Var!

01 Mar 2009
Barış Acar

Forumun Özenli Üyesi başlığında belirttiğim gibi; forum tarzı yapılanmalarda dil kullanımı konusundaki duyarsızlıklar ve eksikler buralarda yer alan metinlerin okumasında, hatta giderek ciddiye alınmasında büyük bir sıkıntıya yol açıyor.

İş bu sebeple, forumda özenli dil kullanımını desteklemek ve yapılan yanlışların yanlış olarak kalmasına engel olmak için böyle bir başlık açmaya karar verdim. Gözümüze takıldıkça forumda karşılaştığımız dil yanlışlarını burada saptayıp, düzeltme talep edebiliriz.

En azından ben böyle yapacağımı garanti ederim. :twisted:

Kategori:

Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
En azından ben böyle yapacağımı garanti ederim. :twisted:

Aynı garantiyi ben de veriyorum. Handshake


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
forum tarzı yapılanmalarda dil kullanımı konusundaki duyarsızlıklar ve eksikler buralarda yer alan metinlerin okumasında, hatta giderek ciddiye alınmasında büyük bir sıkıntıya yol açıyor.

Barış'a katılıyorum, devamındaki öneriye de.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

O zaman ufaktan başlayayım ben:

Nurten Aksakal dedi ki:
Gerçekte ben de kahramanın ruhsal bir çöküşte olduğunu ama akıl hastası olmadığını düşünüyorum ancak kahramanın kendisi için bu yakıştırmayı yaptığını ve böylece kendini ayrıcalıklı adleddiğini düşünüyorum. İşin gerçeği bu çaba içinde olmak onu bir akıl hastası yapmaz mı?

Cümlenin alındığı ileti

İmlada sıkıntılar var, bir sözcük de yanlış yazılmış. Önerim:

""
Gerçekte ben de kahramanın ruhsal bir çöküşte olduğunu ama akıl hastası olmadığını düşünüyorum; ancak kahramanın kendisi için bu yakıştırmayı yaptığını ve böylece kendini ayrıcalıklı addettiğini düşünüyorum. İşin gerçeği, bu çaba içinde olmak onu bir akıl hastası yapmaz mı?

addetmek = (Arapça) saymak (TDK)


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Cihan dedi ki:
Film hakkında çok fazla konuşmamak lazım, merak edenler yorumları okuyacaktır zaten ama Cate Blanchett'in ne kadar güzel bir bayan ve iyi bir oyuncu olduğunu birkez daha anladım.

link

Burada dil yanlışı nerede diyeceksiniz. Benim önem verdiğim bir konu:

""
+An eki Türkçenin hiçbir döneminde dişil yapım eki olarak kaydedilmemiştir.

Sözlerin Soyağacı

Bir de, "zaten"den sonra bir noktalı virgül ister bu uzun cümle. Keza cümledeki anlam yön değiştiriyor.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
Nurten Öztürk yazdı:
Barış bütün sorumluluğu üstlenmiş ama, biraz bizim ilgi düzeyimiz de belirleyici gibime geliyor.

"Ama, fakat, çünkü, ancak" gibi bağlaçlar iki tümceyi birbirine bağlıyorsa bu bağlaçlardan önce noktalı virgül kullanmak gerekiyor.

"İlgi düzeyi" tamlaması hatalı. İlginin nicel anlamda herhangi bir düzeyi olması mümkün değil. Onun yerine "ilgi göstermek, ilgi duymak" ifadelerini kullanmayı öneriyorum.

Özneden sonra virgül kullanmak gerekir ve biraz sözcüğünün yeri yanlış.

Son olarak "Belirleyici gibime geliyor." öbeği muğlak olduğundan onun yerine, "Belirleyici olacağını düşünüyorum." ifadesini kullanmanın daha açık bir söyleyiş olacağını düşünüyorum.

""
Naçizane tavsiyem:
Barış, bütün sorumluluğu üstlenmiş; ama bizim biraz ilgi göstermemizin de belirleyici olacağını düşünüyorum.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Uyarılar için teşekkürler. Biz de Barış Acar'ı yalnız bırakmayıp bundan sonraki yazıları takip edelim...


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Ben gözüm takıldıkça sıkıntılı cümleleri buraya aktarmaya devam edeceğim. Hemen altında cümlenin alındığı iletinin linkini de veriyorum ki, sahipleri hatalarına rahatça ulaşıp düzeltebilsinler. Wink

Cihan dedi ki:
Bunu anlatırken de önceleri üne kavuşmuş ama sonradan, ışıklardan ve insanlardan uzak yaşayan bir entellektüeli kendine simge seçmiş; Veronica Voss'u.

link

Doğrusu "entelektüel" olacak.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Nurten Öztürk dedi ki:
Doktorlar işin içinden çıkamadığın da "psikolojik" diyorlar ya, ben de edebiyat alanında işin çinden çıkamadığım konulara, "fantazi" diyorum.

link

Doğrusu "fantezi" olacak.

Nurten Öztürk dedi ki:
Bütün bunlar fantazi, kahramanın fantazisi. İyi, kötü, entellektüel, yönetmen, işçi birçok kişiyi aynı olayda buluşturmak istiyor sanki.

link

"entelektüel"


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Cihan dedi ki:
Herşey bir yana dekoru ve ortamı bile beni mutlu ederdi.

link

Üzerinde ihtilaf olan bir konu; ama ben Ömer Asım'a uyarak "her şey" olarak yazılmasını savunuyorum.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
Üzerinde ihtilaf olan bir konu; ama ben Ömer Asım'a uyarak "her şey" olarak yazılmasını savunuyorum.

Evet, kimileri bitişik yazılabileceğini iddia ediyor; ancak kesinlikle ayrı yazılması gerekiyor.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

abdullah şahin dedi ki:
kimileri bitişik yazılabileceğini iddia ediyor
Neye dayanarak bitisik yazilabilecegini iddia ediyorlar?


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
Neye dayanarak bitisik yazilabilecegini iddia ediyorlar?

Birkaç sitede, daha çok İngilizce ve diğer dillerden yapılan örneklemeler yoluyla bitişik yazılabileceği iddialarını okumuştum. Üstünden bir hayli zaman geçtiği için açıklamaların temel aldığı dayanaklar aklımda değil.
Ancak şunu iyi hatırlıyorum: Bu açıklamalardan hiçbiri, Türkçe'nin işleyişiyle ilgili mantıklı bir gerekçe ortaya koymamıştı.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
Ben sadece 'her şey' kelimesini bitişik yazılması Farsî kökenli bir kelime ile Arapça kökenli bir kelimenin izdivac mı olur yoksa zina mı, kafamda onu netleştiremedim. Smile Kendisinin örnek verdiği everything'in kökenini bilmiyorum, bunu baştan söyliyeyim. Mesela böyle bir durumda 'hiç bir şey' kelimesi nasıl yazılırdı? Eğer tutarlı olacaksak onu da bitişik yazmamız gerekir ki bu durumda da bir Arapça, bir Farsî bir de Türkçe kelime bitişmiş olacak.

kaynak

Geçmiş yıllara ait bir iki tartışmayı karıştırdığımda yukarıdaki alıntıyı buldum. Tek başına bir şey söylememesine karşın, öne sürülen tezlerin kaynakları ve savunu biçimlerinin görülmesi açısından dikkat çekici.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Barış Acar dedi ki:
Geçmiş yıllara ait bir iki tartışmayı karıştırdığımda yukarıdaki alıntıyı buldum. Tek başına bir şey söylememesine karşın, öne sürülen tezlerin kaynakları ve savunu biçimlerinin görülmesi açısından dikkat çekici.

Barış'a yaptığı alıntı için teşekkürler. Benim konuyla ilgili ilk öğrendiğim "şey" kelimesinin her durumda ayrı yazılacağı idi ondan sonra buna karşı bir argümanı savunan bir metinle karşılaştığımı anımsamıyorum. Bu nedenle biraz da şaşırdım Abdullah'ın mesajını okuyunca. Öğrenmek istediğim bu konunun ciddi dil çevrelerinde gerçekten bir tartışma konusu olup olmadığı idi. Farklı dillerden gelen sözüklerin bitişik mi yoksa ayrı mı yazılması gerektiği tartışmasının kendisi bana dille pek ilgisiz göründüğünden olsa gerek, acaba, diyorum hâlâ, bu konuyu başka bir düzlemde tartışanlar da var mıdır?

Not: Bir dile farklı farklı dillerden giren sözleri ayrı yazmaya kalksaydık herhalde Türkçede iki heceyi bir araya getiremezdik. Smile


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Barış'a titizliği için teşekkür ederim. Evil
Addetmek kelimesiyle ilgili yaptığım hatayı düzelttim. Tongue


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
Barış Acar yazdı:

Cihan da, anladığım kadarıyla, bir aşırı yorum denemesiyle benzetmenin sürçtüğü yerlere değinmek istemiş; ve iyi de yapmış bence.

Cümlenin alındığı yer: Kısa Öykü Kuramı Üzerine Makaleler

"Da" bağlacından sonra kullanılan virgül ve "istemiş" eyleminden sonraki "ve" bağlacı gereksiz kullanılmış.

Öneri:

""
Cihan da anladığım kadarıyla, bir aşırı yorum denemesiyle benzetmenin sürçtüğü yerlere değinmek istemiş; iyi de yapmış bence.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Elif Çınar yazdı :

""
Bu tombul, kırmızı yanaklı amcanın gözleri sanki, Nazım'a benziyor gibime gelir gibi oldum

Sanırım bu yanlışlık bulma bazen karışabiliyor, samimi bir sohbet anında ve bilerek yapılan bir hata olduğunu düşünüyorum ama yine de yazmadan edemedim. Islık


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Cihan dedi ki:
""
Bu tombul, kırmızı yanaklı amcanın gözleri sanki, Nazım'a benziyor gibime gelir gibi oldum

Sanırım bu yanlışlık bulma bazen karışabiliyor, samimi bir sohbet anında ve bilerek yapılan bir hata olduğunu düşünüyorum ama yine de yazmadan edemedim. Islık

Bence de bilinçli dil bozmaları, ağız ya da şive öykünmelerini bu kapsam dışında tutmalıyız. Smile


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
abdullah şahin:
""
Nurten Öztürk yazdı:
Barış bütün sorumluluğu üstlenmiş ama, biraz bizim ilgi düzeyimiz de belirleyici gibime geliyor.

"Ama, fakat, çünkü, ancak" gibi bağlaçlar iki tümceyi birbirine bağlıyorsa bu bağlaçlardan önce noktalı virgül kullanmak gerekiyor.

"İlgi düzeyi" tamlaması hatalı. İlginin nicel anlamda herhangi bir düzeyi olması mümkün değil. Onun yerine "ilgi göstermek, ilgi duymak" ifadelerini kullanmayı öneriyorum.

Özneden sonra virgül kullanmak gerekir ve biraz sözcüğünün yeri yanlış.

Son olarak "Belirleyici gibime geliyor." öbeği muğlak olduğundan onun yerine, "Belirleyici olacağını düşünüyorum." ifadesini kullanmanın daha açık bir söyleyiş olacağını düşünüyorum.

Naçizane tavsiyem:
Barış, bütün sorumluluğu üstlenmiş; ama bizim biraz ilgi göstermemizin de belirleyici olacağını düşünüyorum.


Cümle düzeltilmedi. Duruma bakılırsa toparlanması zor. Geniş bir zamanda deneyeceğim. Forum bir mayın tarlasına döndü benim için. Abdullah'a teşekkürler.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Ak Nurten de çok söyleniyor bana, böyle bir başlık açtım diye. Öte yandan desteklediğini de düşünüyorum; öylesine de yazıvermiş olsak, yaptığımız hataların forumu ziyaret edenler tarafından içselleştirilmesine engel olacağı için.

Çok takılmamak lazım aslında. Kimi derdini anlatır, kimi tashih yapar; bundan güzel ne var. Ta ki netice güzellik olsun. Laughing out loud


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
Bence de bilinçli dil bozmaları, ağız ya da şive öykünmelerini bu kapsam dışında tutmalıyız. Smile

İşte, yapılan hataları kvırmanın bir yolu Nhaaa(kütü kadın gülme nidası) ardından da; :twisted:


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
Nurten Aksakal yazdı:

Satırlarını okuduğumda, öyküyü gerçek dışı görünen diyalaglar ya da seçilen kelimeleri o ağıza uygun bulmuyor olışumla reddediyorum diye düşündüm. Öyküyü tekrar okuduğumda,Tahsin Yücel'in bu öyküsünün ben de yarattığı olumsuz kanıların sadece dil ve uslupla ilgili olmadığına karar verdim.

Anlatıcının dahi inanmadığı bir kişiydi Haney ben de onun varlığına ve o ulvi görevine inanmadım. Dedim ki zaten yaşamamış biri o dolayısıyla yaşatılamaz da.

Nurten, "oluşum" sözcüğünü yazarken, klavyenin azizliğine uğramış galiba. Diğer sözcüklerin doğru yazımı, "diyalog, ağza, üslup" şeklinde olmalı.

Noktalama eksiklerini de metin üzerinden göstereyim.

""
Satırlarını okuduğumda, öyküyü gerçek dışı görünen diyalaglar ya da seçilen kelimeleri o ağıza uygun bulmuyor oluşumla reddediyorum diye düşündüm. Öyküyü tekrar okuduğumda, Tahsin Yücel'in bu öyküsünün ben de yarattığı olumsuz kanıların, sadece dil ve uslupla ilgili olmadığına karar verdim.

Anlatıcının dahi inanmadığı bir kişiydi Haney. Ben de onun varlığına ve o ulvi görevine inanmadım. Dedim ki zaten yaşamamış biri o, dolayısıyla yaşatılamaz da.

Alıntı: Tahsin Yücel, Haney Yaşamalı


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Bence bu başlıktan çok faydalanacağız. İyi ki açıldı! Evil

Özellikle, "fantezi" için Barış'a teşekkür ediyorum; sözcüğü yanlış biliyormuşum. Biri uyarmasa hep bildiğimi kullanıp "fantezi" yi yanlış sanacaktım.
Not: Yanlış kullanımı özellikle yazmadım. Smile


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Allahım sen beni bu forum komiserlerinin eline diline düşürme yarabbi...


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Abdullah, yaptığın düzeltiler için hangi mesaja ait olduğunu belirten link verirsen, hatayı yapan için düzeltmesi daha rahat olur. Bir de, imla ile ilgili düzeltmelerde ben değiştirdiklerimi "bold" karakterle işaretliyorum ki yazıyı yazan sorunları hemen görebilsin. Wink


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
Allahım sen beni bu forum komiserlerinin eline diline düşürme yarabbi...
Nurtenceğizim, bizim orda billaf vardır: "Harmana giren porsuk dirgene dayanır." Bilmem, hiç duydun mu? Bu laf beni çaresiz bırakıyor.


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

Öz Nurten dedi ki:
"Harmana giren porsuk dirgene dayanır."

Bayıldım. Laughing out loud


Re: Forumda Dil Yanlışı Var!

""
Abdullah, yaptığın düzeltiler için hangi mesaja ait olduğunu belirten link verirsen, hatayı yapan için düzeltmesi daha rahat olur.

Barış, linki nasıl ekleyebiliriz? ( Yıllardır bu soruyu sorabilecek bir yer aradım desem yalan olmaz.)