UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



Vaslav Nijinski ve Öyküleri

19 Nis 2009
elif cinar

""
Vaslav Nijinski(1890-1950), gelmiş geçmiş en büyük bale sanatçısı olarak anılır.

Söylenenlere göre, bale sanatı, o gün bugün böylesi bir şöleni bir daha yaşamadı. Geçirdiği ağır şizofreni, sanat yaşamını sürdürmesini engelledi. Büyük dansçı, 19 Ocak-4 Mart 1919 tarihleri arasında, tedavi gördüğü İsviçre’nin Saint-Morits kentindeyken bir günlük gibi üç defter doldurdu.

Ferit Edgü, yarım yüzyıldır ilgilendiği Nijinski’nin, bu defterlerinin ailesi tarafından makaslanmamış son baskısını okuduğunda, kendi Nijinski’sinin son öykülerini yazmaya düşledi. Hem kendisinin hem Nijinski’nin olan öyküleri.

Sel Yayıncılık, 2007

""
Nijinski bir dansçıydı, ama Nietzsche’lerin, Hölderlin’lerin, Van Gogh ve Antonin Artaud’ların, Nerval’lerin ve kendisiyle aynı dönemde, bir başka İsviçre tımarhanesinde yaşayıp ölen Robert Walser’in soyundan bir sanatçıydı.

Onu sahnede görmüş olabilecek yaşta değilim. Gördüğüm, dönemin birkaç siyah-beyaz filmi, dans sanatının, gelmiş geçmiş en büyük efsanesini yansıtmaktan uzak filmlerdi.

Onun dansını, daha çok, gözlerimi kapayıp düşledim ve bu dansla Rimbaud’nun(yalnız onun) şiiri arasında bir koşutluk kurdum.

Yokeden ve yücelten; karartan ve ışıldayan; susan ve gürüldeyen insanoğlu yaşamının yoğun karanlık noktasında parıldayan ve susarken konuşan, haykıran bir dans.

Vaslav Nijinski’nin trajik yaşamı, dans sanatıyla uzaktan yakından ilişkisi olmayan benim, ta gençlik yıllarımdan beri niçin ilgimi çekmiş olabilir?

İtiraf edeyim ki açıklayamıyorum.

Nijinski’nun bu defterleri 19 Ocak-4 Mart 1919 tarihleri arasında yazdığı sanılıyor. Bir buçuk ayda doldurulmuş bu sayfalar bir şizofrenin sabuklamarı olarak da okunabilir; bir yaşamın bire bir tanıklığı olarak da.

Ben Nijinski adındaki bir dansçının içdökmeleri olarak okudum. Onlardan seçtiğim kimi parçaları “aktarırken” de resim sanatıyla ilgili bir yöntemi kullandım.

Meraklıları bilir: Rönesans’tan günümüze, ressamlar, zaman zaman kendilerinden önceki ustaların yapıtlarına başvurmuşlardır, kopya ederek onların yaratma süreçlerini izleyip sanatı öğrenmek ya da yorumlayıp(bir yapıttan yola çıkıp) kendi resmini, resimlerini yaratmak için.

Picasso, birçok konuda olduğu gibi bu konuda da olağanüstü bir örnektir:

Rembrannt’ın, Goya’nın, Manet’nin bir resminden yola çıkıp yüzlerce Picasso yaratmıştır.

Yazın alanında da, antikiteden bu yana, böylesi esinlenmeler eksik değil. Dünya yazınının başyapıtları Don Kişot’lar, Gargantua’lar ve Shakespeare’in hemen hemen tüm oyunları bunların başında gelir.

Benim, Nijinski Öyküleri başlığını verdiğim bu metinlerde izlediğim yol, ne picasso’nun Manet’nin Çayırda Öğle Yemeği tablosuna bakarak yarattığı altmış küsur resim, ne de Melih Cevdet’in, Gılgamış Destanı’ndan yola çıkarak yarattığı Ölümsüzlük Ardında Gılgamış’ta izlediği yol oldu.

Benim izlediğim yol, resim sanatı örneğini devam ettirirsem, diyebilirim ki, merceğimi karşımdaki resmin belli bölgelerine çevirmek oldu. Bu aynıtıları alıp büyüttüm. Kısacası bir ayrıntı seçip onu çerçevelemekten ve onlara birer ad vermekten başka bir şey yapmadım.(Elimde olmadan, defterlerde yer almayan birkaç metin ekledim. Umarım, Nijinski’nin anısı beni bağışlar.) Bu nedenle de onlara, gerçek sahibinin adını verdim: Nijinski Öyküleri.


Ferit Edgü, Sel Yayıncılık, 2007

Kategori:

Nijinski Öyküleri

“Ben gerçek olmayan hiçbir şey yazmam.”
Vaslav NİJİNSKİ

"Kızılcık Sopası"
"Kan İzleri"
"Kuru"

Öyküler forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Negri"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

Çok hoş. Paylaşım için teşekkürler Elif.


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

Ne demek efendim...
Devam eDCek.


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

İlginç bir yaşamöyküsü. Devamını merakla bekliyorum.


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Karım"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Dolmakalem"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Para"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

Bir kaç gündür foruma giremediğim için bu güzel bilgilendirmelerden ve öykülerden mahrum kalmışım.
Sevgili Elif, biraz geç kaldım galiba teşekkür etmek için ama yine dile getirmek istiyorum; sağol.


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

""
“Ben gerçek olmayan hiçbir şey yazmam.”
Vaslav NİJİNSKİ

Bu sözler, mesleğine ve yaşantısına normal olarak devam edemeyecek kadar ağır bir şizofreni hastasının kaleminden çıkınca durup düşünüyor insan.


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

""
İsviçre hasta, çünkü dağlık, kuru bir ülke. İsviçre’de insanlar kupkuru, çünkü içlerinde hayat yok.

ve ardında hizmetçisi için
""
onunda içini boşalmışlar
ifadeleri yaşamanın içimizde olup bittiğini mi söylüyor yoksa içimizde olmayan yaşam dışımızı da taşamıyor mu diyor.

Acaba sıradanlık mı onun içi kumuş diye tamınladığı şey, yoksa insanların birbirine mesafeli olmaları, belli sözleri belli sıralarla söylemeleri mi? Benim de içim kurumuş olabilir mi? Confused


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

nurten aksakal dedi ki:
Bir kaç gündür foruma giremediğim için bu güzel bilgilendirmelerden ve öykülerden mahrum kalmışım.

Flowers


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"İstek"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Çükçük"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Kökler ve Dallar"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Duygu"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

Elif paylaşımını zevkle okuyorum, teşekkürler...


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

Cihan Başbuğ dedi ki:
Elif paylaşımını zevkle okuyorum, teşekkürler...

Cheers


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Tohum"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

""
Onlar için korkuyorum, çünkü çok düşünüyorlar. Ben çok düşünmüyorum. Ben deli değilim. Ben çok düşünen biriyim.

satırları, yazarının ne kadar da fırtınalı duygular beslediğini ele veriyor. Bu satırların yazarı çok acı çekiyor olmalı diye düşünüyor insan.


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

Bu sayfayı baştan beri ilgiyle okudum. Yazarın en başta verilen kısa hayat hikayesindeki bilgilerin ışığında ruh halini de anlayabiliyor insan. İçkonuşmalar metne hayat veriyor.


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Sevgi"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

Bence de çok acı çekmiş olmalı. Hastalığının olmasa da kendinde aksayan bir şeyler olduğun farkında ve bu ona acı veriyor sanki. Düşündüğü hiçbir şeye tam olarak yoğunlaşamıyor.Kafasını toparlayamasa da demek istediğini kısacık yarım yamalak bir kaç sözcükle de olsa ne iyi ifade ediyor, hissettiklerini bize ulaştırabiliyor.


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Korku"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Fransız Horozu"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

Sevgili Elif, öyle öyküler ki bunlar insan okur okumaz sarsılıyor. Biraz kendimi toparlayayım bir şeyler yazayım derken bir yenisi sarsıyor beni.


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Çırılçıplak"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Herkes İçin"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

Bir insanın duyguları, duygulanımları nasıl bu hızla değişebilir. Bir satır önce "o" olan kişi bir satır sonra "o" olana diş biliyor. Yeni bir öyküsünü her okuyuşumda bu fikirlerin kafasında dönenip duran yazar için ağıtlar yakasım geliyor. Sonra, kendim için de yas tutasım...


Re: Vaslav Nijinski ve Öyküleri

"Zekâ"

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi