Suriye Gezisi (Halep)
I.
16 Mayıs Pazar
Gaziantep’ten Halep’e gitmek o kadar kolay ki. Kendinizi farklı bir ülkeye geçer gibi hissetmiyorsunuz bile. Gaziantep’in içinde Halep taksi dolmuşları var ve araçlar, yolcu sayısı dördü bulunca hemen kalkıyor. Antepli şoförler de son derece sıcak, yardımsever insanlar. Orada neler yapılacağını, sınırda neler gerektiğini anlatıyorlar. 25 lira verip Halep’e geçiyorum.
Cumartesi ve pazar günleri aileler, çerçiler, iş adamları soluğu Halep’te alıyorlar. Sınırların açılması buradaki yaşamı olumlu etkilemiş. Halep’ten Cuma günü gelenler (orada resmi tatil Cuma günü) Antep’ten tekstil ürünleri, çay, elektronik ürünler alıyor. Buradan gidenler ise benzin ve çerçi ürünleri alıyor.
Taksicimizin de yardımıyla parayı sınırda bir kasabada bozdurduk; 1 dolar 46 Suri. Sınırda Azez kasabasından geçiyoruz, virane bir kasaba…
Halep garajındayım, buradan zaman kaybetmeden Kale’ye gideceğim. Giderken Emevi camisini ziyaret ettim. Avlusu çok büyük bir cami. Şehrin tam merkezinde ve çok fazla ziyaretçisi var. Caminin içi gayet bakımlı, tavan lambaları, işlemeleri ilgi çekici. Zaten şehrin en çok ziyaret edilen yeriymiş, burada öğreniyorum.
Kale oldukça serin, tüm kaleler gibi yüksekte kurulmuş ve gezmesi zor değil. Girişten itibaren püfür püfür esiyor ve Halep’in sıcağından bunalmaya başladığım anda imdadıma yetişiyor. Osmanlı Mimarisinin tipik örneklerinden olan taş yapılar, Halep’in özünü oluşturuyor. Buradaki tarihi yapılar (hanlar, hamamlar, kubbeler, camiler, medrese ve külliyeler) Osmanlı yapıları.
Öğlen Halep’te satılan, bizim küçük pidelere benzeyen bir şey yedim. Buranın yerel peyniri ve kekikle yapılmış bir pide. Gayet lezzetliydi; sıcakta hafif şeyler yemek iyi olacak, deneyimlerim bunu söylüyor.
Kapalı çarşılar her yerde aynı, hele de Çin mallarının piyasayı ele geçirmesiyle…
Arap Ülkeleri arasında kalın bir çizgi yok. Aynı dili konuşuyor, aynı şarkıları dinliyorlar, aynı kanalları izliyorlar. Özellikle Lübnan kanalları, klipleri izleniyor. Burada herkes Kurtlar Vadisi’ni izliyor. Her yerde sohbeti dönüyor.
Evinde kalacağım, beni ağırlayacak arkadaşıma (couchsurfing adlı konaklama sitesi, daha önce İran yazımda bahsetmiştim) mesaj atmak için internet kafe aradım ama şehirde internet kafe bulmak zor. İnternet yavaş.
Arkadaşımla buluşmak için “Bab El Farash” meydanına gidiyorum. Burası şehrin merkezi. Buranın bir özelliği ise idamların bu meydanda yapılması. İdamlar sabah 07:00’de yapılıyormuş ve çocukların okul satine kadar burada duruyormuş. Buranın etrafında da çok sayıda otel var.
Re: Suriye Gezisi (Halep)
II.
Arkadaşım Victoria, Sivas Gürün’den gitme Ermeni bir ailenin kızı. Ataları 1915 olayları sırasında buraya yerleşmiş. Buradaki tüm Ermeniler Anadolu’dan gelmiş. Bu konuda daha sonra izlenimlerimi aktarmaya çalışacağım. Victoria’yla birlikte sabun yapan bir fabrikaya gittik, burası binlerce yıllık yöntemlerle üretim yapıyor ve turistik, gözde bir yer (Cibeli).
Bimaristan Argoni, mutlaka görülmeli. Bimaristan, eski dönemde (Osmanlı ya da İslam dönemi) tedavilerin yapıldığı, daha çok araştırma ve psikiyatri üzerinde duran merkezler. Buradaki odalar, avlular görülmeli. Odalar, özel yöntemlerle güneş ışıklarıyla aydınlatılıyor. Havuzların tam ortasına bakan tavan kısmı, boş ve yağmur suyu bu havuzları dolduruyor. Tavanlardaki, özel bu boşluklar sadece havuzların dolmasını sağlarken, sağa sola su sıçramıyormuş. Anlatması zor…
Al Kommeh, Halep’in ünlü bir restorantı. Geleneksel yemekler sunuluyor ve ailelerin tercih ettiği bir yer. Yemekleri çok tanımıyorum ve Arapça okuyamıyorum ama genelde et türü olduğunu anlıyorum. Ben de az bir “humus, muammara ve kebap” söylüyorum. Humus hepsinden güzel. Tüm bu yemekler için, Halep’in en ünlü lokantasında yaklaşık 10 Türk lirası ödüyorum. Servislerin yavaşlığı, yemek sonrası çayın ücretine rağmen güzeldi. Ardından da bir otelin barına gidiyorum; burayı arkadaşım önerdi. Güzel bir yer, bir şeylar okumak için de ideal, fazla gürültülü değil.
Re: Suriye Gezisi (Halep)
III.
Dar-El Aazze köyüne gidiyorum, burada da bir okul gördüm ve ders olduğunu anlayıpğ içeri giriyorum. Öğretmenlerle tanışıyorum, sohbet etmeye çalışıyorum; her şey o kadar eski ki… Kendimi tarihte yolculuğa çıkmış gibi hissediyorum. Burada bir okulu görmek, eğitim hakkında bilgi almak ayrı bir deneyim benim için. Meslektaşlarım benim öğretmen olduğuma inanmasalar da onları ikna ediyorum. Aylık kazançları ise 300 dolar civarıymış.
Köyden otostopla “Seman” adlı yere geldik. Burası bir kilise kale. Gerçek İsmi Simon olan aziz, MS 3. yy’da bu bölgede yaşamış ve buranın aynı zamanda mimarlığını da üstlenmiş. Kilisenin tam ortasında duran uzunca kayaları , Tanrıya yakın olmak için üst üste koymuş ve insanlardan uzaklaştıkça, yükseldikçe huzur bulduğuna inanmış. İnziva kavramının, bir ibadethanenin tam ortasında yer bulması garip.
Halep'te tanıştığım Ermeniler bana çok sıcak davrandılar. Meselenin siyasi yönü bir tarafa, insanı bir dram var ortada. 700 yıl birlikte yaşamış insanların, şimdi birbirlerine çok benzer yaşamlarla, türkülerle, sözcüklerle birbirinden uzak oluşu... Zeki Müren sohbetleri, Türkçe espriler,insanın yüreğini yakan onlarca anı... Suriye'de neredeyse gördüğüm tek düzenli kısımlar Ermenilerin yaşadığı yerlerdi. Düşünüyorum da birlikte olsaydık Türkiye'de şehircilik, mimari, ticaret, sanat adına çok daha fazla ileride olabilirdik. Bu konuda konuşacak çok şey var ama hiçbirine dilim varmıyor, üzülüyorum...
“El Jideyda” kiliselerin, bazı azınlık okullarının olduğu bir semt fakat Halep’in ticari yüzü burayı da çarşıya dönüştürmüş. Halep’in tarihi, baharat yollarından gelen geçmişi, ticari merkez oluşu, Orta Doğu’yla Türkiye arasındaki önemi, şehri önemli bir merkez haline dönüştürmüş. Ama yönetimin, belediyeciliğin, trafiğin kuralsızlığı, başıboşluğu o kadar belirgin ki… Düzensizlik yerini bir süre sonra vurdumduymazlığa bırakmış. İnsanlar da bu duruma alışmış. Hassas insanların pek sevmeyeceği Halep’ten ayrılarak yarın Beyrut’a geçeceğim…
Re: Suriye Gezisi (Halep)
Cihan, gezi notlarını keyifle okuyorum. Devamı gelir umarım.
İkinci okul fotoğrafında "Beşar Esad'ın Gençliğe Hitabı"nı göremeyince biraz şaşırdım, ne yalan söyleyeyim.
Re: Suriye Gezisi (Halep)
Büyük bir keyifle okudum yazılarını. Çektiğin fotoğrafları dikkatlice inceledim. Keşke daha çok yazsa Cihan, bizi adım adım gezdirse kentlerde, dedim içimden.
Daha sonra kimi notlar üzerinde durmak istiyorum. Şimdilik teşekkür etmekle yetinmeliyim.
Re: Suriye Gezisi (Halep)
Ben de şimdilik kıskanmakla yetinmeliyim. Ne iyi yapıyorsun Cihan, hem gezmekle, hem yazmakla ne iyi yapıyorsun!
Re: Suriye Gezisi (Halep)
Cihan beyin sanırım çok çok güzel bir yazısı daha. Ben; biryrelregidemeyenler türünün tipik bir örmneği olarak yine tat alarak okudum, okumaya çalıştım yazılanları, fotografları.
Teşekkürler Cihan Bey.
(Keşke fotografları yan yana dizebilmenin bir olanağı olsa. Asağılara doğru yazıyı çok "gereksiz uzamış, basketbolla alakası olmayan, upuzun bir adam gibi" göstermiş. Bir öneri; Fotografları yana doğru uzun olarak yüklemeyi deneseniz o satır boyunu doldurur mu acaba o zaman?. Yani Panaromik fotograflar gibi.)
Re: Suriye Gezisi (Halep)
PhpBB forum yapısında bunu başarmak epey güç. Ancak yeni forum yapısında Eren buna ilişkin bir çözüm üzerine uğraşmakta.
Re: Suriye Gezisi (Halep)
Osmanlıda "bimarhane" olarak anılır bu yapılar. Anadolu'da da çeşitli örnekleri vardır. Darüşşifaların bir parçası olarak inşa edilmişlerdir genellikle ve küçük boyutlu hasta hücreleriyle yapı genel darüşşifa yapısından ayrılabilir. Kayseri'de bir örneğini gezme fırsatım olmuştu. Bu konularda ilginç çalışmalar bulunabileceğini düşünüyorum. Bakmak lazım.
İnternette karşılaştığım bir kaynak: Bimarhaneler: Osmanlı Devletinde Akıl Hastaneleri
Re: Suriye Gezisi (Halep)
Ben de Cihan'ın notlarını merakla okudum.
Re: Suriye Gezisi (Halep)
gezi yazını okumak gerçekten büyük bir keyifti kardeşim, gezdiğin yerlerdeki kendini bulmuşluklarını, kendine rastlayışlarını çok iyi biliyorum ve bu beni çok mutlu ediyor. umarım yazın olacak gezimizde de beraber olur ve senden tekrar okurum...
Re: Suriye Gezisi (Halep)
Forumun değişen yüzüyle birlikte fotoğrafları güncelledim ve bazı fotoğraflar ekledim.