UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



Stephen King - Kuşlara

08 Nis 2010
bülend

Kuşlara
Stephen King

Pekâlâ, bu bir bilim kurgu şakasıdır.

1995’te veya o civarda gibi görünüyor, Londra’nın atmosferindeki kirlilik, tüm ekinkargalarının soyunu tüketmeye başlamıştır. Şehir yönetimi olayla bir hayli alakadar olur, çünkü kamu binalarındaki saçaklara ve küçük acayip çatlaklara tüneyen ekinkargaları, oldukça ilgi çekmektedir. Ellerinde Kodaklarıyla şu Yankiler, anlarsınız ya. Öyle olunca yönetim der ki “Peki, şimdi ne yapacağız?”. İklimi Londra’nınkine benzeyen bir sürü yerden tanıtım-kitapçığı alırlar ki kirlilik sorunu tamamıyla halledilene kadar ekinkargası yetiştirebilsinler. Benzer iklime, ama düşük kirlilik oranına sahip bir yer bulunur: Bangor, Maine. Böylece gazeteye, kuş severlerden yardım isteyen bir ilan verirler ve bu işle uğraşan bir grup adamla konuşurlar. En sonunda, ekinkargası yetiştirmesi için, yıllığı 50,000 dolara bir adam tutarlar. Ardından Concord’la, şu kırılmaz çantalar içine yerleştirilmiş iki çanta ekinkargası yumurtası taşıyan bir kuşbilimci yollarlar –nakliye bölmesini sürekli sabit bir ısıda tutarlar ve falan filan.
Böylece, adamımız yeni bir iş sahibi olur: Kuzey Amerika Ekinkargası Çiftlikleri A.Ş. Hemen yeni ekinkargaları kuluçkalama işine girişir ki Londra ekinkargasız bir şehir olmasın. Lakin bir şey vardır, Londra Şehir Meclisi beklemeye dayanamaz ve her gün şöyle yazan bir telgraf gönderir: “Besle kargayı da doysun gözümüz.”

ç.n. Stephen King’in, kelime oyunları ve şakalardan derlenen bir kitap (der: James Charlton) için 1986 yazdığı bu öykü, farklı bir sonla bitmektedir ama, Usta’dan özür dileyerek, kelime oyununu Türkçeye taşıyabilmek adına küçük bir değişiklik yaptım: Öykü, İngilizcede sık kullanılan, iki cümle arasındaki ses benzerliğine dayanan bir kelime oyunuyla bitiyor: “Bred Any Good Rooks Lately?”(gönderme yapılan cümle: “Read Any Good Books Lately?”)

Çeviren: Bülent Özgün

"For The Birds", Bred Any Good Rooks Lately?, 1986

Öykünün aslı:

For The Birds
Stephen King

Okay, this is a science fiction joke.

It seems like in 1995 or so the pollution in the atmosphere of London has started to kill off all the rooks. And the city government is very concerned because the rooks roosting on the cornices and the odd little crannies of the public buildings are a big attraction. The Yanks with their Kodaks, if you get it. So they say, " What are we going to do? "

They get a lot of brochures from places with climates similar to London’s so they can raise the rooks until the pollution problem is finally licked. One place with a similar climate, but low pollution count, turns to be Bangor, Maine. So they put an ad in the paper soliciting bird fanciers and talk to a bunch of guys in the trade. Finally, they engage this one guy at the rate of $50,000 a year to raise rooks. They send an ornithologist over on the concord with two cases of rook eggs packed in these shatterproof cases - they keep the shipping compartment constantly heated and all that stuff.

So this guy has a new business - North American Rook Farms, Inc. He goes to work right off incubating new rooks so London will not become a rookless city. The only thing is, the London City Council is really impatient, and every day they send him a telegram that says: "Bred any good rooks lately?"

Kategori:

Re: Stephen King - Kuşlara (Besle Kargayı Da Doysun Gözümüz)

Çeviri için teşekkürler. Özellikle başlığın ve kelime oyununun çevirisi gerçekten aşılması güç bir problem. "Besle Kargayı da Doysun Gözümüz" bence güzel bir öneri olmuş. Hem, orijinal metindeki gibi bir deyime gönderme yapıyor, hem kelime oyunundan sonra hiç de zorlama olmayan bir anlam var; bu da mizahî havayı güçlendiriyor.

Orijinal metindeki paragraf yapısının çeviride korunmamış olması bir tercih mi yoksa kopyalarken ortaya çıkan bir hata mıü tam anlayamadım, ama bence orijinal metindeki paragraf yapısını korumak daha uygun olur.

""
It seems like in 1995 or so the pollution in the atmosphere of London has started to kill off all the rooks.

1995’te veya o civarda gibi görünüyor, Londra’nın atmosferindeki kirlilik, tüm ekinkargalarının soyunu tüketmeye başlamıştır.

1995'te ya da o sıralarda, Londra'nın atmosferindeki kirlilik bütün ekin kargalarını öldürmeye başlamış gibi görünüyordu.

""
İklimi Londra’nınkine benzeyen bir sürü yerden tanıtım-kitapçığı alırlar ki kirlilik sorunu tamamıyla halledilene kadar ekinkargası yetiştirebilsinler.

Kirlilik sorunu tamamıyla halledilene kadar ekin kargası yetiştirebilmek için iklimi Londra’nınkine benzeyen bir sürü yerden tanıtım-kitapçığı alırlar.


Bu konuda diğer arkadaşların da ne düşündüğünü merak ediyorum. Orijinal cümledeki sıra bozulunca Türkçede anlam daha rahat aktarılıyor diye düşünüyorum.

""
They send an ornithologist over on the concord with two cases of rook eggs packed in these shatterproof cases ...

Ardından Concord’la, şu kırılmaz çantalar içine yerleştirilmiş iki çanta ekinkargası yumurtası taşıyan bir kuşbilimci yollarlar ...

Anlaşmaya göre, şu kırılmaz kasalarla iki kasa ekin kargası yumurtası taşıyan bir kuşbilimci gönderirler ...


Buradaki "concord" kelimesinin uçak modelini değil de anlaşmayı kast ettiğini düşünüyorum. Diğer arkadaşlar ne der acaba?


Re: Stephen King - Kuşlara (Besle Kargayı Da Doysun Gözümüz)

"Diğer arkadaşlar"dan "biri" olarak söz alayım madem. Islık

İki cümle de önceki ve öneri hallerinde epey sıkıntılı görünüyor. Bu sıkıntı, Eren'in kast ettiği gibi, büyük oranda, çevrilen ve hedef dillerin mantıklarının farklı olmasından ileri geliyor. Bununla beraber sırayı değiştirmek yerine benim önerim cümleleri parçalayarak kullanmak. Bu durumda anlatım daha zenginleşebilir diye düşünüyorum. Özellikle de yazarın bir çocuk olduğu düşünüldüğünde. :roll:


Re: Stephen King - Kuşlara (Besle Kargayı Da Doysun Gözümüz)

Barış Acar dedi ki:
Özellikle de yazarın bir çocuk olduğu düşünüldüğünde. :roll:

Eğer öykünün başlığının yanındaki 1986 tarihi öykünün yazıldığı tarihe işaret ediyorsa yazarın o tarihte bir çocuk olmadığını biliyoruz. Wink


Re: Stephen King - Kuşlara (Besle Kargayı Da Doysun Gözümüz)

Şimdi internette biraz araştırınca King'in öyküsünün başlığının "For the birds" (Kuşlar İçin), bu öykünün yayımlandığı kitabın adınınsa Bred Any Good Rooks Lately? olduğunu fark ettim. Başlığı da ona uygun olarak düzeltmeyi öneriyorum.


Re: Stephen King - Kuşlara (Besle Kargayı Da Doysun Gözümüz)

Paragraf yapısı hakkında söyledikleriniz çok doğru, gözümden kaçmış. Ve evet King gayet büyükken yazmış bu öyküyü Smile
Yorumlarınız için çok teşekkür ederim, değerlendirmeleri okumak çok ufuk açıcı oluyor benim için.
Ha bir de the concord sözcüğü dediğiniz gibi anlaşma manasına kullanılmış olabilir ama tam emin değilim.