Slawomir Mrozek - Gerçekçi Gerçeklik
MROZEK, Slawomir.
"Gerçekçi Gerçeklik",
Sazan,
(Çev. Soner Bilgiç),
İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları,
2001, s. 150-151.
Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi
MROZEK, Slawomir.
"Gerçekçi Gerçeklik",
Sazan,
(Çev. Soner Bilgiç),
İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları,
2001, s. 150-151.
Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi
Re: Slawomir Mrozek - Gerçekçi Gerçeklik
Mrozek'in en çarpıcı yanı, olaylara, durumlara, Aziz Nesin'in de temsilcisi olduğu bir kuşağın sağduyusuyla ama hiç acımadan yaklaşabilmek. Özellikle Polonya gibi, siyasi ve kültürel çalkantılar içindeki bir ülkede bu tutum onu absürdle humor arasında gergin bir ip üzerinde konumlandırıyor.
Re: Slawomir Mrozek - Gerçekçi Gerçeklik
Öykünün neden bahsettiğini daha çok anlamak için Hegel'i ve özellikle "Tinin Fenomenolojisi"ni bilmek gerek.
Öykü bağlamında bu yapıta ilişkin önemli olabilecek iki alıntı:
Hegel'e ilişkin ek okumalar: Tinin Görüngübilimi
Re: Slawomir Mrozek - Gerçekçi Gerçeklik
Öykü (öyküye de benzemiyor ya!) düşündürücü.
Önemli bikaç şeyin olduğunu düşünüyorum;
-Canlıların-varlıkların düşündüğümüz-algıladığımız anlamdaki gerçekliğinin sorgulanması.(renk değiştiren, tür değiştiren köpek-kedi)
-İnsanın evrimleşen felsefi ve dinsel inançlarına bir gönderme.(Hegel okuyan maymun-insan'ın bir üst bilince, üst insan'a dönüşmesini, dönüştüğünde onunla ancak aynı moddda, aynı dilde konuşabileceğini düşünen bir tanrı.)
-Alt göndermelrde de bilimsel düşüncenin bile gerçek ve gerçeğin kabullenilmesi karşısındaki yetersizliği ("Ama bütün bunlar bir kanıt değildi." Kuşkucu, doğruyu derinlemesine araştıran insan.)
Re: Slawomir Mrozek - Gerçekçi Gerçeklik
Mrozek, Hegel'e, dolayısıyla Aydınlanmanın temel unsurlarına karşı acımasız davranıyor. Gerçekliği üreten, bütüncül, tanrısal ve yanılmaz "tin" yerine; kaypak, kuşkucu, şizofrenik bir "tin" koyuyor.
Böylece Hegel'in bilgiyi kavramsal düzeyde mükemmelleştirme çabasını, düşünen insan zihninin oyunlarıyla bozmayı deniyor.
Re: Slawomir Mrozek - Gerçekçi Gerçeklik
sorunla uğraşmamak için kediyi satıp maymun alıyor anlatıcı. ancak bunun yarattığı sorun eskisinden daha büyük, çünkü artık köpek kedinin yerini almıyor, maymun anlatıcının yerini alıyor (onun kitaplarını okuyor, onun koltuğuna,yerine oturuyor). bu noktada anlatıcımız hegeli onaylayıp tinin ilerlemesini -maymundan>>>>insana- mi kabul edecek, yoksa "farklı" bir düşünme tarzı ile mi haşır neşir olmaya başlayacak? sorunun maymunla birlikte "kendine" dönmesi (kedi köpekten kendine; insana da değil, "bizzat anlatıcının kendisine", yani "tikele") nasıl sonuçlar doğurabilir... kim bilir belki anlatıcı solipsizm atağından da kurtarır "kendini"..
Re: Slawomir Mrozek - Gerçekçi Gerçeklik
Öykünün ve Mrozek'in kullandığı dilin sevdiğim yanlarından biri de, olayların absürdlüğünü göstermesinin yanında rasyonel düşüncenin yöntemlerinin de aslında absürd olduğunun ortaya çıkaracak şekilde zorlaması.
"Kesin kanıt", "olası başka nedenler" gibi argüman arayışı anlatıcının kimliğini deşifre ediyor.