Pıhtı

Re: Pıhtı

Pıhtı'yı okudum. İçinde bir defayla anlaşılıp, çözümleyemediğim bir sürü öykü vardı. Ben de yeni baştan okumaya giriştim. Bu da yetmedi, bazı öyküleri defalarca, öykünün bazı yerlerini anladığımı, çözümleyebildiğimi düşünene kadar tekrar tekrar okudum. (Özellikle Akrep Üzerine Sıkıcı Bir Çalışma)

Öykülerle ilgili duygularımı, izlenimlerimi daha sonra paylaşmayı düşünüyorum.

Öykülerdeki geniş anlatım arayışları yelpazesi, her öykünün daha fazla bir dikkatle okunmasını gerektiriyor. Bu geniş anlatım olanakları denemesinin öykülerin uzun bir zaman diliminde yazılmasının yanında, kendine uygun bir anlatım arayışından mı kaynaklandığını bilebilmek olanağı yok.(kendimce)

Barış Acar'ı böylesine yoğun, düşündürücü, anlamlarını ilk anda vermeyip, belirli bir okuyucu katılımı gerektiren öyküleri için kutlamak istiyorum.

---

Re: Pıhtı

Teşekkür ederim. "Pıhtı" zor bir kitap. Bunu biliyorum. Zorluğu derinliğinden mi geliyor, yoksa dil ve biçim konusundaki bitmek bilmeyen arayışından mı; kestirebilmek zor benim açımdan. Hele ki derinliklerin aslında yüzeyin kendisi olduğunu savunan biri için bunu cevaplamak olanaksız belki de. Sadece bu öykülerin birer "açık yapıt" olarak okunma çabası benim için mutluluk verici. Tekrar teşekkürler.

---

Re: Pıhtı

Akrep Üzerine Can Sıkıcı bir Çalışma

Akrep ne? Nasıl bir şey bu; hem var henüz yok?

Öykü içerisinde ne zaman zehirli kuyruğunu kullanacağı belirsiz bir tehlike, gerilim öğesi mi? Değil, daha çok simgelediği, tehlikenin, ölümün, gerilimin, sıradan, günlük yaşamdaki varlığı gibi.

Akrep, babayı aileden ayıran, sofradan bir tabak eksilten şehir mi, annenin mutfaktaki bitmeyen sıkıcı yorucu işleri, ortalığa saçılmış öteberi, konu komşu, yaşamın dertleri, tasaları, pireli kediler mi? “Kutu gibi bir ev”deki eğitilmemiş zehirler mi?

Günlük yaşantımızda hiç eksik olmayan bir korku, bir tekinsizlik duygusu mu akrep?

Eskiden çıplak ayakla gezmekten korkmazdık. Bazen ayaklarımızı cam keser, çivi batar, en küçük parmağını, sokağın en sivri taşına çarpardık. Acırdı, kanardı. Sonra ayakkabısız gezemez olduk. Sanki çıplak ayakların yere bastığı her an, her yerde, kuyruğu havada, sokmaya hazır bir akrep varmış gibi. Bu gibi oldu günlük yaşam. Yoksa öyküdeki akrep bundan mı var? Her an bir şeylerin bizi zehirleyeceğinden, acı çekeceğimizden korkmuyor muyuz? (Aşırı yorum derdinden nasıl koruyacağım kendimi?)

Tam bir şeyler anlamaya başlamışken, nereden çıktı bu “dadacı öykücü”. Şimdi tüm anladıklarımı, yorumladıklarımı akıldışılık, rastlantı, sezgi ve (yazarı gizlice içten içe, güldürüyor mu acaba bu kaygım? Nereden bilecek böyle bir şeye takılıp kalacağımı? Mutlaka takılacak birisinin olacağını düşünmüştür) bir alaycılığın filtrelerinden mi geçirmem gerekiyor?

Dadaizm: Sanatta akıldışılığı, rastlantıyı, sezgi ve alaycılığı ön plana çıkaran, temelde yıkıcı bir sanat ve düşünce akımı. Burjuva değerlerine karşı duyulan tiksintiden kaynaklanan bir protesto ve yerleşik estetik değerlere meydan okuma.(1)

Bazı şeylere tekrar bakmam gerekiyor. (Ne kadar çabadan sonrasında teslim olup, gerisini zaman kaybı olarak değerlendireceğim? Kaç yönünü düşüneceğim bir sözcüğün?)

Mahşerin dört atlısı; akrep, çocuk, anne, baba. (Ya Dadaist öykücü? Bir öyküyü anlamaya nereden başlanır?)

Öykünün "düz" anlamı :

Ana-babayı çocuğun ölümünden daha umutsuz hale getirecek olan nedir? Havada savrulan küfür, sofradan düşen tabak, ailenin dağılmasının, parçalanmasının en az sözcükle anlatımı.

Baba şehirde, yorucu bir işte çalışıyor. Geçim sıkıntısı çekiliyor. Doluya koyuyor almıyor, boşa koyuyor… Anne çocuğuyla beraber günboyu. Ev işleri, mutfak işleri, telaş, tekdüzeliğin bıktırıcılığı. Komşularla dertleşmeler, kedilerin avuntusu.

Bir gün baba aileyi terk eder. Şehirden savrulup köyü bulan küfür, sofradan düşen tabak.

Çocuk olan biteni anlayamaz. Üzülür. Tavan aralarında, kuytu köşelerde gizlice ağlar. Bu kuytu köşelerde , bir gün çocuğu akrep ısırır. Anne akrebin ısırdığı yeri oyup, zehiri emer, tükürür. Çocuk kurtulur.

Öykünün “düz olmayan” anlamı;

Burası biraz eğri büğrü, bazen bir hat üzerinde gittiğini düşündüğümde bile kendi gerisine, kendi üzerine düştüğünü, kapandığını sandığım bir çizgi gibi.

Diğer öyküleri de okumaya çalışıyorum. Çok beğendiğim, kullanışlı bulduğum bir özelliği var kitabın; aralarda bolca boş yerler, sayfalar var. Okundukça buralara düşüncelerimi yazdığımda, Barış Acar’ın “Açık Yapıt” nitelemesinin bir parça bunu da söylediğini düşünüyorum. (Bu bir parça latife olsun diye yazıldı)

NOT: Parantez içerisindeki sözler benim bazen iyi, bazen kötü diğer yanımın söyledikleri. Bir yüzü melek, diğer yüzü şeytan iç ses.

Kaynak:
Felsefe Sözlüğü.Ahmet Cevizci.Paradigma Yayınları. İstanbul.1999

---

Re: Pıhtı

Kitap üzerine bir şeyler söyleyebilmek için tatil yorgunluğunu üstümden atmayı bekleyeceğim sanırım. Ama bu arada "Akrep Üzerine Can Sıkıcı Bir Çalışma" öyküsü üzerine daha önce burada konuşmuştuk.

---

Re: Pıhtı

“Bu benim canavarlar gezegeninden yapacağım son yayın. Bir daha asla edebiyatın boktan denizinde boğulmayacağım. Bundan böyle tevazuyla şiirlerimi yazacağım ve açlıktan ölmemek için çalışacağım, yayımlamak için uğraşmayacağım.” s.115

Bolano’nun uzak Yıldız adlı romanının sonlarına doğru bu cümleyi okuduğumda, Barış Acar’ın Pıhtı’sından bir "Meraklısına Not" geldi aklıma;
“Sizce de gerekmiyor mu, kılları orlam gibi olmuş edebiyat denlen şu haspaya Çamsakızı bir ağda.s.112

Alıntılar;
Pıhtı.Barış Acar.Sıcak Nal.İstanbul.2012
Uzak Yıldız.Roberto Bolano.Metis yayınları.İstanbul.2008

---

Re: Pıhtı

Bu akşam 19.30'da Açık Radyo'da Matbuat Dünyası programına katılıyorum. Mesut Varlık'la Pıhtı'yı ve Varlık dergisinin bu ayki sayısı için hazırladığımız "Yaratıcı Yazarlık Endüstrisi" dosyasını konuşacağız.

---

Re: Pıhtı

Çok güzel bir haber. Aylar sonra sesini duyabileceğiz sonunda (al artık şu mikrofonu )

---

Re: Pıhtı

Söyleşinin kısa olduğunu ben de söyleyebilirim. Ama benim için harflerden, kelimelerden, bir metin üzerinde paylaşılan didiklemelerden oluşan Barış Acar'ın yıllar sonra bir de sesi olması değişik bir duyguydu.

Şunu merak ettim; acaba Barış Acar'da bu söyleşinin yazıya dökülmüş hali var mı? Varsa bu paylaşılabilir mi?

Bunu soruşumun nedeni şu; özellikle yazan kişinin(sanatçının diyelim) her zaman "kanon"a karşın yazması gerektiğini vurgulayıp, zamanla yolun veya yöntemin "kanonlaşması" halinde yazarın o zaman da orada olmasının yanlışlığını vurguladığı(yanlış anlamadıysam) bölüm tartışmaya değecek bölümllerden birisi bence. Ve ben burada, Uzun Hikaye'de bu konuyu hep beraber konuşmak isterdim.

---

Re: Pıhtı

Söyleyişi güzeldi, süre yeterli değildi.eleştirilerim ve ekleyeceklerim:

sanat tarihinin en temel problemi neyin sanat olup neyin olmayacağına karar verecek bir nihai değerlendirme mercisinin olmamasıdır.dolayısıyla sanatçının edimselleşme tarzı kanonla bir karşıtlık ilişkisiyle tanımlanamaz. sanatçının karşıtlaşabileceği bir kanon fikri fantazmdır, zira kanon hiç bir zaman bir iç tutarlılık sergileyememektedir.yani, kanon kendi sınırlarını sürekli olarak ihlal etmek suretiyle bir yasa ortaya koyabilir. işte sanatçı tam da bunun için her zaman kanonla birlikte, bu ihlal etme hareketinde ortaya çıkar. dikkat: kanona bir tepki olarak değil, kanonun iç dinamiği olarak ortaya çıkar sanatçı. kanona karşı ve "kanonun dışında" özerk bir özne değildir.
***

işte keyfi bir buyruk ile gerçekleştirilen bu ayrım ("sanatsal olan" ve "sanatsal olmayan" ayrımı) salt sanatsal bir mesele değildir.söz konusu buyruk bir "yasa" (kanon) ve bu yasanın nasıl olup da işleyebildiği ona nasıl olup da itaat edildiği sorularını sormamıza yol açar.dolayısıyla da bu artık -tabi böyle bir şeyin olduğu varsayarsak-"salt sanatsal" bir mesele olmaktan çıkmıştır.başka bir ifade ile sanatsal bir sorun olan kanon meselesi nufuz alanını genişleterek tüm yaşama ilişkin bir sorun haline gelmiştir.

**
sanatçının kanonun iç dinamiğindeki ihlal hareketleri olarak ortaya çıkması demek, kanonun ancak bu kendi kendisini ihlal edişi sayesinde edimselleştiğini söylemek demektir. yani eğer kanon kendisine eşit sadece kendisinden ibaret bir "kendinde şey" olsaydı o bir kanon olarak kaale de alınamazdı. yani kanona "itaat etmek" ya da kanona "direnç göstermek" gibi şeyler de söz konusu olamazdı. buna şunu ekleyelim : sanatsal yaratım ya da yaşam söz konusu olamazdı.

yasanın öyle değil de böyle olmasının herhangi bir akli sebebi yoktur. yasanın içeriği tamamen keyfidir ancak önemli olan nokta bir yasanın işlemekte olduğudur. buyruk ortaya konulmakta ve buyruğa itaat edilmektedir. itaat, yasanın kendi kendisine itaatidir. yani buyruk ve itaat da birbirinin karşısında yer almazlar. yasa,kendi buyruğuna itaaat edişini içerir, değilse artık o bir yasa da değildir. öyleyse başa dönersek sanatçının mantıksal mekanı kanonun kendi kendisini ihlal ediş çizgisidir. sanatçı ne mutlak olarak kanonun dilini konuşma fantazmı ne de kanonun dışından kanona karşı savaşma fantazmıdır. (yani bu iki sanatçı tasavvuru da fantazmdır) sanatçı , tabir yerinde ise kanonun ortaya çıkış anında, yani yukarıda sözünü ettiğim ihlal anında belirir.

---

Re: Pıhtı

söz konusu diyalektik çağrışımların farkındayım ama zaten dyonysos diyalektiğin damarlarında akan şarap değilse nedir ki...

---

Re: Pıhtı

Cihan Başbuğ'a ve Mehmet Sürücü'ye teşekkür etmeliyim. Keza aklımdakilere dair hiçbir ipucu vermediğimi düşünürken tam da peşinde olduğum şeyi yakalayıp çıkarmışlar Pıhtı'nın içinden.

Özündeki fikir de şu: Pıhtı büyüyor.

İkinci baskının renginin kararması da (beyazın üzerine kaplanmış duman grisine bürünmesi de) bu metafor üzerine gidiyor.

Pıhtı'dan başka kitap yazar mıyım; yazmak ister miyim. Buna da çok emin değilim. Öykü alanında o kadar üretken (piyasadaki karşılığı her yıl bir-iki kitap çıkarmak demek bunun) bir adam olmamama karşın geçen yıldan beri epey öykü birikti elimde. Bir kısmını da Uzun Hikâye ile paylaştım (ya da burada doğdular zaten).

Pıhtı özünde eklektik bir kitap. On-on beş yıllık bir deneyimi aktarıyor. Yeni yazdıklarım da bu eklektik yapının içine girerse iyice işin içinden çıkılmaz hal alacak; farkındayım. Yine de başka türlüsünü düşünemiyorum.

(Elbette bambaşka tematik problemleri olan dosyalar üzerinde de çalışıyorum. Ancak bunları zaten Pıhtıvari bir öykü deneyimi olarak görmüyorum. Kendi başlarına meselesi olan başka varlıklar onlar.)

Düşündüklerimizi gerçekleştirmeye ömür yeter mi, bilinmez. Çoğu kez ömür yapıp etme enerjimizin tükendiği yerle tanımlıdır. Sonra başkalarının ömrünü yaşamaya başlarız, onlara paydaş olmak adına sürdürürüz kendimizi. Pıhtı'nın ne kadar büyüyebileceğini de bu ömür periyodu belirleyecek sanıyorum.

---
Hiç aklımda yoktu bunları yazmak. Sabah sabah...
İyi ki varsınız. Teşekkürler.

---