Mehmet Zaman Saçlıoğlu - Yaz Evi

Yaz Evi (1994), Mehmet Zaman Saçlıoğlu’nun ilk öykü kitabı. Saçlıoğlu bu ilk kitabıyla iki ödül almış: 1993 senesinde (yayımlanmamış dosya dalında) Yunus Nadi Ödülü’nü Vüs’at O. Bener’in Siyah Beyaz’ıyla paylaşmış; ödüllü öykü dosyasına yeni öykülerin de eklenmesiyle yayımlanan kitapsa 1995 senesinde Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazanmış. Ödüller mutlaka kitap hakkındaki ilk izlenimi etkiliyor, fakat deneyimlerimizden biliyoruz ki, bir kitabın prestijli bir ödül almış olması tek başına fazlaca anlam ifade etmiyor. Ödül mekanizmasını sorgulamayı şimdilik bir kenara bırakıp Yaz Evi’nin bize neler getirdiğine bakalım.

Kitabı bütünüyle beğendiğimi ya da beğenmediğimi söyleyemem. Hikâyenin tereyağından kıl çeker gibi aktığını düşündüğüm zamanlar da oldu, anlatıcının laf kalabalığıyla öyküyü boğduğunu düşündüğüm zamanlar da... Bu kararsızlığın nedeni, sembollerle yüklü öykülere karşı alerjik bünyemin bana oynadığı bir oyun da olabilir, yazarın henüz akacağı mecrayı bulamamış olmasının etkisi de. Bu konuda daha kesin bir karar ulaşabilmek için yazarın sonraki kitaplarına da göz atmaktan başka çare yok.

Yaz Evi, mizah öğesinin kendini sık sık belli ettiği bir seçki. Kitap boyunca yazarın yüzündeki muzip gülümseme sizi takip ediyor. Anlatıcının okuru içine çektiği inandırıcı atmosfer yazarın son hamlesini yapmasına çanak tutuyor. Bu anlamda beni en çok etkileyen öykünün “Oteldeki Kapı” olduğunu söyleyebilirim. Atmosferin kuruluşu, lüks harcamalara pek alışık olmayan anlatıcının yaşadığı tedirginlikler, ince ayrıntılardaki titizlik ve anlatımdaki ironi öykünün kitaptaki diğer öyküler arasından sıyrılmasına yardımcı oluyor. Yazar, okurun beklentileriyle oynamayı ustalıkla başarıyor.

Öykülerin en sık ziyaret ettiği izlekler kadın-erkek ilişkisi, yaşlılık ve zaman. Kadın-erkek ilişkilerini toplumsal roller, klişeler ve stereotipler üzerinden ele alan öyküler (“Bir Kadın, Bir Erkek”, “Yalanın İki Yüzü”) eğlenceli skeçler olmaktan ileri gidemiyorlar ne yazık ki. Yazarın hikâyeye müdahale etme, aralarda kendi tespitlerini paylaşma gayreti kimi öyküleri iyice boğup okunmaz kılıyor. Bunu en çok hissettiğim öyküler “Bir Kadın, Bir Erkek” ve “Kızım” oldu. Yazarın aradan çekilip sözü anlatıcıya, olay örgüsüne bıraktığı öykülerse o derece sağlam duruyorlar ayaklarının üstünde. “Bir Yaz Evi” ve “Oteldeki Kapı” yazarın sesinin pek duyulmadığı, en azından öykünün dengesine halel getirecek kadar yükselmediği öykülerden.

Mehmet Zaman Saçlıoğlu bu ilk öykü kitabıyla umut veriyor. “Bir Yaz Evi” ve “Oteldeki Kapı” kitabın dikkate değer öykülerinden.