Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

01 Ara 2008

zeynep dağ

Çevirinin son hâli:

Söz Avcısı ile Erkek Avcısı
Lord Dunsany

Bir söz avcısı ile erkek avcısı cennetin kapısına tesadüfen aynı anda varırlar. Aziz ikisine de hazin bir şekilde bakar.

İlkine “Neden bir söz avcısıydın?” diye sorar.

“Çünkü” der söz avcısı, “Bizi biz yapan ve kıymetli halkımızın cemaatimizi sevmesini sağlayan o ilkeleri savundum. Kısacası, halkın temsili ilkesinde direttim.”

“Ya sen?” diye sorar aziz, erkek avcısına.

“Paraya ihtiyacım vardı.” diye yanıtlar erkek avcısı.

Birkaç dakika düşündükten sonra aziz “Peki, her ne kadar hak etmesen de içeri gir.” der.

Ama söz avcısına dönüp “Ne kadar üzgün olduğumuzu bilemezsiniz ancak alan sıkıntımız ve geçmişte insanların aklına sokup sonradan da ustalıkla savunduğunuz meselelere maalesef ilgisiz oluşumuz beklediğiniz desteği size vermemizi engelliyor.” der.

Ve altın kapıyı kapar.

Çeviren: Zeynep Dağ

"The Demagogue and the Demi-Monde", Fifty-One Tales

Çevirinin ilk hâli:

Demagog ve Fahişe
Lord Dunsany

Bir demagog ve fahişe cennetin kapısına tesadüfen aynı anda varırlar. Evliya ikisine de hazin bir şekilde bakar.
İlkine “Neden bir demagogtun?” diye sorar.

“Çünkü” der demagog, “Bizi biz yapan ve partimizi insanlara sevdiren o ilkeleri savundum. Kısacası, popüler temsilin ana prensibi üzerinde yılmadan direttim.”

“Ya sen?” diye sorar evliya fahişeye.

“Paraya ihtiyacım vardı.” diye yanıtlar fahişe.

Birkaç dakika düşündükten sonra evliya “Peki, her ne kadar hak etmesen de içeri gir.” der.

Ama demagoga dönüp “Gerçekten üzgünüz ama yerimiz kısıtlı olduğundan ve şimdiye dek ustalıkla destekleyip aşıladığın meselelere maalesef ilgisiz olduğumuzdan beklediğin desteği sana veremiyoruz.” der.

Ve altın kapıyı kapar.

Çeviren: Zeynep Dağ

"The Demagogue and the Demi-Monde", Fifty-One Tales

Kategori:

Lord Dunsany

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

Kısa ve çarpıcı bir mesel. Ancak öykü sözcük oyunlarına ve durum komiğine yaslandığından bazı şeylere dikkat etmeliyiz.

Öncelikle yazar,

A demagogue and a demi-mondaine chanced to arrive together at the gate of Paradise.

diyerek "hitabet ustası" sözcüğüyle, çeviride olduğu gibi fahişelik çağrışımı taşıyan "riyakârlık ustası" kadını sözcük benzerliği üzerinden karşı karşıya getiriyor. Bunu Türkçe'de yapmak zor, en azından benim için. Ama öykü için bunun kritik olduğunu düşünüyorum.

And the Saint looked sorrowfully at them both.

Bu cümlede "evliya" "saint"i karşılamıyor. Çünkü bizde "evliya" ermiş kişi anlamı taşıyor. Ermiş kişi ise, cennetin kapısını bekleyenlerden değildir. Dolayısıyla dinsel terimleri ille de bizim kültürümüze taşımak gibibir derdimiz yoksa "Aziz" olarak kalmasını tavsiye ederim. Yok eğer çeviride böyle bir tercih özellikle önemseniyorsa, cennetin kapısını bekleyen "melek" ya da bu meleklerden biri olarak İslam mitolojisindeki "Rıdvan" da kullanılabilir. Rıdvan, 15. yy.'a ait şiirlerde geçiyor daha çok. Ama bunun da öyle bilindik, yerleşmiş olduğunu söylemek zor.

"I stood for those principles that have made us what we are and have endeared our Party to the great heart of the people. In a word I stood unflinchingly on the plank of popular representation."

Öykü için demogoğun bu cümlesi de kilit önemde. Belki "Our Party" sözcük öbeği doğrudan "partimiz" olarak değil de "cemaatimiz" falan olarak çevrilse daha iyi olabilir. Keza burada demagog, kapıdaki meleğe yaranmak için dinsel tutumunu ve kiliseye bağlılığını vurgulamaya çalışıyor.

have endeared our Party to the great heart of the people.

insanlığın gönlündeki cematimizi sevdirmek

alternatif olabilir diye düşünüyorum.

Çeviri için teşekkürler. Alkış

Barış Acar tarafından Ara 1st, 2008 günü 22:46 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

Barış'ın açıklamaları olmasaydı ben öyküyü anlamlandıramayacaktım.

harika dedi ki:

“Ya sen?” diye sorar evliya fahişeye

Bu cümlede de 'evliya'dan sonra bir virgüle ihtiyaç var sanırım.
Harika'nın ellerine sağlık.

elif cinar tarafından Ara 1st, 2008 günü 23:40 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

ben öykünün kendine takıldım biri para için kendini satmış diğer çıkarları için dini politik metalaştırmış demagog =)) söz ustası hitabet ustası aynı zamanda olumsuz anlamıyla duygu sömürüsü yapma manasında düşünürsek demogoji yapmakta kapıdakine zira fahişenin cevabı gayet pratik ve de gayet kısa ama demagog burda bile laf ebesi...
Sonunda da aziz kardeş eh yer kalmadı bu durumda sizin cemaatinizle de pek alakamız olmadığından size bir güzellik yapamayacağız diyerek onu kapıda bırakıyor. Satirik bir durum ... Aslında kapıdaki azizde politik davranıyor yer kalmadı üzgünüz ... :mrgreen:

Egemen tarafından Ara 16th, 2008 günü 2:21 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

hö ööö Confused ne demişim ben anlayan oldumu sanırım uyusam iyi olacak bir daha demeye çalışırım kafamdaki küdamcıklar uyanınca Islık

Egemen tarafından Ara 16th, 2008 günü 2:23 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

harika dedi ki:

""

-efenim öncelikle harika'nın sonralıkla(!) barış acar'ın ellerine sağlık. barış acar'ın ilk yorumunu okuyunca google'da arattım bu "demi-monde" ve "demi-mondaine" kavramlarını. bunlardan ikisi de ingilizcede kullanılan sözcükler. aslı ise fransızcadan geliyor. ikincisi fransızca yazımı. kökenine baktığımızda "half-world" yani "dünyanın yarısı" anlamına gelirken bununla "dünyanın uç noktaları" kastediliyormuş. bu kavram 19. yüzyılda ortaya çıkıyor. daha çok bugünkü "metres" kavramını karşılıyor. zengin erkeklere giden kadınların oluşturduğu bir sınıfı tanımlamak için kullanılmış. o dönemde bir toplumsal sınıf halini almış olan bu kadın topluluğu için kullanılmış. zengin erkeklerden aldıkları hediyelerle servet içinde yaşayan bu kadınlara bu isim ilk kez 1855 Aleksandr Dumas'nın "Le Demi-Monde" komedyasında rastlıyoruz. Birçok soylu sevgilisi olan bu kadınlar aşırı bakımlı ve kendini beğenen kimselere dönüşüyorlarmış. birçok sevgilileri olduğunu ve hepsinden kıymetli hediyeler aldıklarını düşünürsek bu kadınların her bir sevgiliye kendisini özel hissttirdiğini, böylelikle de riyakarlık ile geçimlerini sağladıkları düşünülebilir. wikipedia'da buna değinilmiş olmasa da ing-tr sözlüklerde bu kavram "güvenilmez kadın" ile karşılanmış. güvenilmezlikleri nerden geliyor tam olarak araştırmak gerekecek. bu arada, istisnalar da elbette varmış.
bkz. (gerçek hayattan Cora Pearl) http://en.wikipedia.org/wiki/Demimonde

-tüm bunların ışığında "THE DEMAGOGUE AND THE DEMI-MONDE" için "Söz Avcısı" ile "Erkek Avcısı" demeyi öneriyorum. öykünün sonuna da "demagoglar" ve "demi-monde"lar üzerine bir not... ne dersiniz?

""
Evliya

-cennet kapısında evliya bence de garip olur.

""
Bizi biz yapan ve partimizi insanlara sevdiren o ilkeleri savundum.

-"parti" yerine "cemiyet" ve "topluluk" denebilir.
sonrasında bir yargı eksik kalmış. aslında "I stood for those principles that have made us what we are and have endeared our Party to the great heart of the people". şöyle diyebiliriz:

"bizi biz yapan prensipleri savundum, cemiyetimizi/topluluğumuzu kıymetli halkımızın gönül tahtına oturttum."

""
popüler temsilin ana prensibi üzerinde yılmadan direttim.

-"popüler temsil" yerine "halkın temsili prensibinde", "yılmadan direttim" yerine sadece "direttim" demeyi öneriyorum. "yılmadan diretmek" gereksiz tekrar oluyor sanırım.

-"prensip" yerine "ilke" diyebiliriz özTürkçecilik adına.

""
Gerçekten üzgünüz ama yerimiz kısıtlı olduğundan ve şimdiye dek ustalıkla destekleyip aşıladığın meselelere maalesef ilgisiz olduğumuzdan beklediğin desteği sana veremiyoruz.

-bu cümlenin çevirisi bir hayli alengirli. tam bir laf cambazlığı gerektiriyor. ağdalı ve abartılı bir dil istiyor cümle.
benim denemem şöyle:

"ne denli üzgün olduğumuzu tahmin bile edemezsiniz ancak yerleşim düzenimizde tasarruftan kaynaklanan alan sıkıntısı ve geçmişte, sınırları zorlayarak insanların aklına soktuğunuz, sonrasında ise büyük bir başarıyla savunduğunuz sorulara duyduğumuz talihsiz ilgisizlik bizi, size bizden beklediğiniz alakayı göstermekten alıkoyuyor."

yorucu bir cümle oldu,ama aslı da aynı derece de yorucu sanırım, hemen kapıdaki görevlinin amacı da demagogu kendi silahıyla vurmak değil mi?

yorumları bekliyorum. görüyorum ki harika da çevirdikten sonra kaybolanlardan Sinirli

çağdaş

acarcagdas tarafından Ara 21st, 2008 günü 19:58 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

Öncelikle bu çevirinin bana ait olduğunu belirtmek istiyorum. Çevirimi bazı teknik sorunlardan dolayı gönderemediğim için Harika'dan göndermesini rica etmiştim. Her ne kadar bugüne kadar cevap verememiş olsam da çeviri üzerine yapılan tüm yorumları dikkate alıyor ve benim gibi gayet amatör bir çevirmen adayına yorum yaparak katkıda bulunan herkese çok teşekkür ediyorum.

zeynep dağ tarafından Ara 26th, 2008 günü 16:30 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

Bu çevirinin, önerilerin ışığında bir "son hali " olack mı? Olacaksa merakla bekliyoruz efendim. Mevcut hali için de teşekkürler ama olacaksa son haliyle tekrar okumak isterim.

Nurten Öztürk tarafından Oca 3rd, 2009 günü 17:29 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

Son hali:

SÖZ AVCISI İLE ERKEK AVCISI
Bir söz avcısı ile erkek avcısı cennetin kapısına tesadüfen aynı anda varırlar. Aziz ikisine de hazin bir şekilde bakar.
İlkine “Neden bir söz avcısıydın?” diye sorar.
“Çünkü” der söz avcısı, “Bizi biz yapan ve kıymetli halkımızın cemaatimizi sevmesini sağlayan o ilkeleri savundum. Kısacası, halkın temsili ilkesinde direttim.”
“Ya sen?” diye sorar aziz, erkek avcısına.
“Paraya ihtiyacım vardı.” diye yanıtlar erkek avcısı.
Birkaç dakika düşündükten sonra aziz “Peki, her ne kadar hak etmesen de içeri gir.” der.
Ama söz avcısına dönüp “Ne kadar üzgün olduğumuzu bilemezsiniz ancak alan sıkıntımız ve geçmişte insanların aklına sokup sonradan da ustalıkla savunduğunuz meselelere maalesef ilgisiz oluşumuz beklediğiniz desteği size vermemizi engelliyor.” der.
Ve altın kapıyı kapar.

Çeviren: Zeynep Dağ

zeynep dağ tarafından Oca 5th, 2009 günü 19:13 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

Süper, öykü öylesine hoş ki bunu tüm din tacirlerine göndermek istiyorum. Göndermek istiyorum çünkü o gün geldiğinde cennetin altın kapısının önünde ağızları bir kaşık açık aval aval etrafa bakmak durumunda kalmasınlar.

Zeynep ellerine sağlık, öykü için teşekkürler.

nurten aksakal tarafından Oca 6th, 2009 günü 17:44 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

zeynep dağ dedi ki:

Öncelikle bu çevirinin bana ait olduğunu belirtmek istiyorum. Çevirimi bazı teknik sorunlardan dolayı gönderemediğim için Harika'dan göndermesini rica etmiştim.

Halledildi.

eren tarafından Oca 7th, 2009 günü 18:44 sularında gönderildi.

Re: Lord Dunsany - Demagog ve Fahişe

"Son hal" için teşekkürler, keyifle okudum.

Nurten Öztürk tarafından Oca 16th, 2009 günü 0:34 sularında gönderildi.