UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



Ferit Edgü - Yargı

16 Haz 2009
abdullah şahin

"Yargı"
Ferit Edgü
Çığlık
Yapı Kredi Yayınları - İstanbul - 2002:87

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi

Kategori:

Re: Ferit Edgü - Yargı

İki taraf da suçlu ise, durum içerde eşitleneceğine dışarda da eşitlenebilir (kimse ceza almazsa) mi diyor; yoksa terazinin dengesi biraz tesadüfe kalmış, dava açmayı akıl edersen dengeye gelebiliyor mu? O zaman orada asılı terazinin dengesi tartışmalı bir duruma giriyor.


Re: Ferit Edgü - Yargı

Üç odağı var kısacık öykünün.

İlki mahkeme edilme durumu: Bir suçtan yargılanma, ancak yargılananın da adının Hâkim olması. Hâkim Tasvir'in hakimiyetinden çıkan bir durum (ki bu, ikinci odağı; yani aileyi ihtiva ediyor) yüzünden sorgulanması ve suçlu bulunması. Buradaki hâkim yargıç ikilisi bana öykünün bir iç hesaplaşma olduğunu düşündürüyor.

İkinci odak, aile, ona karşı yükümlülükler ve iletişimsizlik. Bu konuda söyleyecek çok fazla söz bulamıyorum.

Son odak ise, toplumsal suç. Herkesin rahatlıkla suçlu olarak görülebileceği bir toplumsal sistem içinde eşitliğin, uzlaşmanın, adaletin ancak "ceza"yla giderilebileceği düşüncesi. Adaletin terazisi ancak "mahalle kahvesi" gibi olmayan (burada adalet sistemi hınzır bir şekilde olmadığı söylenen şeye benzetiliyor bana kalırsa) mahkemede, yargıcın ardında ve çerçevenin içindedir. Dolayısıyla yarattığı "denge" de donmuş bir anın sonsuza dek değişmeyecekmiş gibi görünen kapatıcı, hapsedici yapısı içinde denge olarak kurulmuştur.


Re: Ferit Edgü - Yargı

Barış, güzel toparlamış öyküyü. Barış'ın dediklerine ek olarak nasıl yargıç hâkim birbirine karışmış, ayrışmaz olmuşsa; suçlular (!) da aynı şekilde ayrışmaz bir hâlde. Kimin suçlu kimin yargılayan olduğu belirsizleşen, anlamsız bir ortam yaratılmış.

""
Bu ayrı bir dava konusu, diyor yargıç. Davayı siz de açabilirdiniz. Oysa açmadınız. Gene de açabilirsiniz.

Öykü içinde bu tümceyi önemsiyorum. Bu ve benzeri davalarda önemsenen "hak, adalet" gibi kavramları bulmak, oturtmak değil de davayı yürütmek, bürokrasiyi işletmek, ilam kâğıdına bir şeyler karalamak oluyor.


Re: Ferit Edgü - Yargı

abdullah şahin dedi ki:
Bu ve benzeri davalarda önemsenen "hak, adalet" gibi kavramları bulmak, oturtmak değil de davayı yürütmek, bürokrasiyi işletmek, ilam kâğıdına bir şeyler karalamak oluyor.

Abdullah'ın bu cümlesine ben de katılıyorum ve Barış'ın

Barış Acar dedi ki:
Dolayısıyla yarattığı "denge" de donmuş bir anın sonsuza dek değişmeyecekmiş gibi görünen kapatıcı, hapsedici yapısı içinde denge olarak kurulmuştur.

cümlesine.

'hakim' ve 'yargıç' sözcükleri bir iç hesaplaşmayı mı işaret ediyor yoksa başka bir anlamı mı var öyküde emin olamadım.


Re: Ferit Edgü - Yargı

Birazcık da yalnızca mahkum etme, cezalandırma üzerinden düşünülen adalet'e eleştiri yok mu?


Re: Ferit Edgü - Yargı

""
Birazcık da yalnızca mahkum etme, cezalandırma üzerinden düşünülen adalet'e eleştiri yok mu?

Kesinlikle var. Öyküdeki yargıç, kimi yakalasa içeri tıkacak bir durumda. Adalet, eğitim gibi birçok alanda işin içine "kanun, yönetmelik, hiyerarşi" türünden bürokratik işleyişler dahil edildiğinde, kurum temsil ettiği ya da hedeflediği erekten ayrı düşüyor -Ya da düşmek zorunda kalıyor-.

Kendisini temsil edemeyen, ancak bir kurumla işlerlik kazanan bir kavramın kendi anlamından çok uzaklaşacağını düşünüyorum.


Re: Ferit Edgü - Yargı

Yargılama sisteminin sorunları çözmek iiçin değil cezalandırmak için var olduğuyla insanı yüzleştirecek güzel bir sorun bulmuş Edgü. Öyle bir suş icat etmiş ki cezanın suçu devamlı kılacağına engel olmayacağına daha iyi bir eğretileme yapılamazdı.

Hakim Tasvir ailesi ile kuramadığı iletişim sebebiyle kaçıyor ve yargılanarak kodese tıkılıyor. Eğer Edgü de davacı olursa diğer taraf da yargılanacak ve o ya da onlar da kodese tıkılacak. Dolayısıyla taraflar arasında iletişim kurulamadığı için vuku bulan "sorumlulukları yerine getirememe" suçu daimileştirilmiş oluyor. Zaten ayrı gayrı olan bir ortak dil kuramamış bu "aile" üyeleri ebediyen bu şansı kaybetmiş olacak.