Bir Çevirinin Düşündürdükleri

Bir tesadüfler silsilesi sonunda kendimi Halil Cibran’ın Ermiş’ini (The Prophet, 1923) okurken buldum. Kitabın İngilizcesine internetten kolayca ulaşabilirsiniz (link). Elimde kitabın hem basılı İngilizce kopyası, hem de kötü kaliteli Türkçe dijital versiyonu olduğu halde okumaya başladım. Türkçe çevirinin ne kadar kötü olduğunu, zaman zaman yazarın söylediklerinin tam tersini söylediğini fark etmemle tepem attı. Tepemin atmasıyla da klavyeye sarılmam bir oldu.

Görebildiğim kadarıyla kitabı Türkçe olarak basan birkaç yayınevi var. Süre Yayınevi, Parşömen Yayınları, Kaknüs Yayınları ve Anahtar Kitaplar Yayınevi “Ermiş” adıyla, Pınar Yayınları ise benim daha makul bir çeviri olduğunu düşündüğüm “Nebi” adıyla basmışlar. Muhtemelen benim görmediğim başka baskıları da vardır. Elimdeki dijital kopyanın Anahtar Kitaplar Yayınevi’nden çıktığını sanıyorum ve okumak isteyenlere önermiyorum. Diğer baskılar hakkında bir şey söyleyebilecek durumda değilim.

Haksızlık etmek istemem. Cibran’ın şairane dilini çevrimek kolay değil, ama düpedüz aksi anlama gelecek şeyler söylenmesini de "özensiz yayıncılık"tan başka bir nitelemeyle karşılayamıyorum. Bir de Cibran’ın İngilizce kaleme aldığı bu kitabın özgün dilinin Arapça olduğunu sanan yayıncılar var ki, onlara ne diyeceğimi bilemiyorum. Umarım cevvallik edip Arapçasından çevirmeye kalkmamışlardır.

Bizdeki bu çeviri sorunu beni çokça düşündürüyor aslında. Böyle örnekleri okudukça daha önce okuduğum çeviri kitaplardan, meselâ klasiklerden de iyice kuşkulanır oldum. Tanıdığım, bildiğim çevirmenlere sıkı sıkı tutunuyorum, ama onların çevirmediği kitaplarla karşılaşınca belli belirsiz bir çaresizlik hissine kapılıyorum. Sonu nereye varacak bilemiyorum.