Annemin Yüzü

Re: Annemin Yüzü

Ege'de bir köy ve kasaba arasında geçen hayatın akılda kalıcı anılarıyla başlıyor öykü. Sobada yanan zeytin odunlarının çıtırtısı bizi odanın bir köşesinde kılıveriyor hemen. Ortamın, evin ardından da babayı tanıyoruz. Ailenin sorumluluğunu pek de üzerine almayan, çocuklarıyla arasında -kimilerimizde de olan- inceden mesafe barındıran bir baba. Bu mesafeyi içimiz sızlıyarak hissediyoruz. Yine de kahramanlığa oynamaktan da geri kalmıyor bu baba... Anne de;

sözleriyle bir bakıma geçmişteki yaşanılanları okura bir güzel sezdiriyor. Baba "günahlarından arınamamanın verdiği pişmanlıkla" okşuyor saçını kızının. Bu duygu çocuklarına ahlak, din eğitimi verme gereği hissettiriyor...Neyse ki anne var evde, o kokusu burnumuza gelen, güçlü bir anne. Yardımsever,çocuklarının üzerine titreyen, işlerini kimseye bırakmayan, hani biraz da bizim annemiz gibi, hepimizin...
Bence bu öykü Necati Cumalı'nın Yalnız Kadın kitabındaki en içten öyküsü. Biraz da ilk öykülerden olması dolayısıyla yazardan çok şey bulabildiğimiz bir öykü. Ve tabi bir de kendimizden, çocukluğumuzdan...

---

Re: Annemin Yüzü

Bir Necati Cumalı öyküsü için bunu söyleyeceğimi hiç sanmazdım ama ben bu öyküyü hiç sevmedim doğrusu.
Hatta bu bir öyküden çok "annenizi anlatın" başlığıyla verilmiş bir ev ödevi gibi, bir çok yönüyle.

Annesinin ne denli güzel bulduğunu doğrudan söylüyor, annesinin ne denli çalışkan olduğunu da ve annesinin ne denli tutumlu olduğunu. Oysa ateşin karşısında oturdukları akşam annenin çorap sökükleriyle meşgul olması bana annenin tutumu ve de çalışkanlığı hakkında fikir veriyor zaten. Bunu başka örneklerle de pekiştirebilir pekala ama doğrudan "annem böyle iyiydi, annem şöyle güzeldi" diye anlatışlarını sevemedim. Aynı kuru anlatımı evlerini tasvir edişinde de buldum. Hatta öykünün ilk paragraflarında bir türlü atmosferi ve oradaki özel şartları öyküye aktaramamanın sıkıntısıyla oradan oraya atlanmış ve iyi anlaşılabilmek için ayrıntıları bir bombardıman halinde vermeye çalışmış gibi geldi bana.

Bu bölümde güzel ifadeler var ama bundan önceki giriş paragrafıyla birlikte değerlendirdiğimde dağınık buluyorum. Sanki öykü bilinç akışı denen yöntemle yazılmış gibi duruyor. Ama ilerleyen cümleler öykünün bu yöntemle yazılmadığını ele veriyor.

Bunların yanında, anlatıcının, babasının çocukluğunu sanki oradaymış, babasıyla dedesini o yıllarda görmüş gibi bir dille anlatmasını çok sevdim.

Bu cümleyi okuduğumda çocuk da dedesini hatırlıyor demek ki demiştim. Sonra;

cümlesini okuduğumda da işte dedim, çocuk bu hikayeyi o kadar çok dinlemiş ki babasından, kendi tanıklığıyla aktarıyor bize.

Ben öyküde babanın neden çocuklarına karşı mesafeli bir baba olarak algılandığını anlamadım. Bana tam tersi gibi geldi doğrusu. Kızı dizine yatmış ve ara sıra dizinde yatan kızının saçlarını okşayan, ateşin karşısında oturmuş onlara çocukluğunu, kendi babasını anlatan bir baba var öyküde.

Uzun oldu, ama oldu işte...

---

Re: Annemin Yüzü

Beni bu cümleyi çocuk kuruyor diye düşündüm. Üstelik bu cümle anneye ait olsa bile bu ifade annenin ılımlı bir yapıya sahip olduğunu gösterir ve annenin ılımlı olması babanın mesafeli olması anlamına gelmez sanıyorum.

---

Re: Annemin Yüzü

Anlatıcının, annesinin güzel, şefkatli, çalışkan biri olduğuna dair düşüncelerini "annem çok çalışkandı, annem çok güzeldi, ifadeleriyle anlatması bu anlatıyı öyküden çok bir ilkokul ödevine dönüştürüyor bence. Bunu için alıntı yapamam çünkü genele yayılmış bir dil bu.

Sanırım öykü hakkında sevmek ya da sevmemek ifadelerini kullamasak da bu hisler bir okuyucu da belirecektir. Öyküyü yazan kişi, öykünün yazıldığı tarih, öykünün yazıldığı yer gibi bilgiler dışında öykü için söylenecek her şey zaten öznellik taşıyacaktır bence. yapacağımğz yorum bir alıntı bile olsa vurguladığı şey ya da öne çıkaracağı şey bakımından özneldir. Dolayısıyla Elif'in eliştirilerimi öznel bulduğunu söylemesi beni şaşırttı.

---