Exit Through The Gift Shop
Film, graffiti'nin henüz yüzünü kimsenin görmediği, gerçek kimliğini kimsenin bilmediği İngiliz "star"ı Banksy'nin, "bu filmi nasıl ürettiğini" anlatan bir çeşit belgesel. (Banksy, bu filmle tanıyıp bir çalışmasını bilgisayarımın masaüstünde taşıdığım, çok saygı duyduğum, çok sevdiğim bir sanatçı. Sitesindeki galerisini gezmenizi ısrarla öneririm! )
Exit Through the Gift Shop (Çıkışlar Hediye Mağazasından diye çevirilebilir) isminin de işaret ettiği üzere sanatın metalaşma sürecini ana eksenine koyuyor. Graffiti gibi, doğası buna aykırı bir sanatın nasıl metalaşabildiğini ve bu sırada sanatın sistemin dinamikleriyle sarmaşdolaş ilişkilerini yeni ve müthiş bir yöntemle anlatıyor. Black Mirror ile ilgili şurda ve burda süregiden tartışmalar üzerine geldi benim de aklıma. Tartışmanın bir yerinde dile getirilen "Medya üzerinden medya eleştirisi yapmanın samimiyetsizliği" ile galerilerde sanatın metalaşma sürecinin eleştirilmesi bana çok benzer geliyor. Aynı zamanda, Black Mirror'un aksine, işin kolayına kaçmamasıyla, hiçbir güç odağına yaranma kaygısına düşmemesiyle de oldukça doğru bir yerde durduğunu düşünüyorum.
İzlemenizi ve hakkında konuşmayı çok isterim.
Re: Exit Through The Gift Shop
Filmin adını arattığımda bulamamıştım ama, meğer Banksy'nin bahsi geçmiş daha evvel bu sitede: Graffiti Sanatı başlığında. Şimdi fark ettim. Gerçi resimler soru işareti olmuş ama yine de sevindim...
Re: Exit Through The Gift Shop
Filmi bir türlü izleme olanağı bulamadım. (Umarım bu vesileyle bir aralık ayırabilirim.) Banksy çok tartışmalı bir kişilik. Ama spekülasyonların ötesinde verdiği ilham epey önemli bence. Simpsonlar'ın bir bölümüne yaptığı intro'da çizgi dizinin ipliğini pazara çıkarması gibi girişimler neresinden bakılsa etkileyici:
Lebriz'de de Bristol'deki müze için bir yazı vardı: Gizemli Bir Zıtlık: Banksy Bristol Müzesi’nde
Re: Exit Through The Gift Shop
Banksy'nin Bristol Müzesi'nde sergi açması benim gözümden kaçmış. Filmden sonraki bir döneme denk geliyor olmalı. Çok şaşırdım ve yadırgadım. Gizemli bir zıtlık gerçekten de... Vardır bir bildiği, bilerek ve bir amaçla yapmıştır diye düşünmek istiyorum. Yoksa aşırı popüler hale gelen bu hakiki (genuine) muhalif tavrını, ücretsiz de olsa 'satışa çıkardığına' inanmak istemiyor biçare gönlüm...
Re: Exit Through The Gift Shop
Banksy ve Müzayede
Re: Exit Through The Gift Shop
Bu son açık artırma ve Bristol Müzesi haberlerinden sonra, filmi gerçek bir öykü değil, kurgu olarak düşünmeyi, öyle izlemeyi öneriyorum.
Anlaşılan o ki, Banksy dayanılmaz bir çelişkinin verdiği hayalkırıklığından ötesini veremeyecek bundan sonra. Politik ve sanatsal duruşuyla farklı, muhalif bir noktada olmasından ötürü müthiş bir popülarite kazanıp, yeterince şöhret elde edince tam olarak karşısında durduğu egemen sistemin göbeğine yerleşmenin de çelişkiden daha başka bir adı olmalı...
Re: Exit Through The Gift Shop
Demek istediğini anlıyorum ama burası çokça sorunlu bir nokta aynı zamanda. Yapıtla çağı ya da çağının sanat kabulleri arasındaki ilişki nasıl çetrefilliyse, ilk bakışta dikkat çekmese de, yapıtla sanatçısı arasındaki ilişki de o derece karmaşık. Elbette burada bizim tepkimiz daha çok politik bir tutum olarak anlam kazanıyor, sanatsal alanı teğet geçiyor. Aksi yönde düşünecek olursak, yukarıda videosunu koyduğum Simpsonlar jeneriğinin eleştirisi ancak şöyle olabiliyor: "Ooo, bunları yapmışsın ama biz senin içini biliriz!" Bu yüzden temkinli davranmalı ve ayakları yere basan bir eleştiri kurmalı. Bunun olanaklarını zaman verecektir diye düşünüyorum.
Re: Exit Through The Gift Shop
Bu söylediğine genel anlamda katılıyorum. Aklıma şu sorular geliyor: Örneğin Banksy, Filistin ve İsrail'i ayıran duvar üzerine yaptığı 9 resmi gidip bir galerinin duvarına yapsaydı, bu kadar değerli görülecek miydi o resimler? Ya da aynı resimleri bir sebeple, mesela Coca Cola barış yanlısı bir reklam kampanyası için sponsor olup da Andy Warhol'a yaptırsaydı nereye koyacaktık bu eserleri? Ya da o meşhur pisuvarı Duchamp değil de delinin biri gerçekten o günün ortamında sanatsal değeri olduğuna kanaat getirerek gönderseydi, bugün o pisuvar sanat tarihinin en önemli eserlerinden biri olacak mıydı?
Ben bu noktada, daha önce de Exit Through the Gift Shop için dediğim gibi, eseri "gerçek"le bağından ayırıp kurgu olarak ele almaktan yanayım. Simpsonlar jeneriği de bu durumda üreticisinden, sanatçının onu içine kurduğu bağlamdan ayrı, kendi başına bizim ona atfettiğimiz değerle, hoşumuza gidebilir. Eleştirimiz de "Biz senin içini biliriz ama Simpsonlar jeneriği de çok iyi olmuş. Keşke kalıbının adamı olaymışsın be Banksy!" olur mesela...
Re: Exit Through The Gift Shop