UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



Türkiye'de Geri Kalmışlığın Tarihi

17 May 2009
Cihan Başbuğ

Şu sıralar yıllar önce okuduğum "Türkiye'de Geri Kalmışlığın Tarihi (İsmail CEM)" kitabını okuyorum ve kısa kısa notlar alıyorum. Kitap bir zamanlar büyümüş, vergi, toprak vb sistemlerini kurmuş Osmanlı'nın nasıl olup da gerilemeye, sistemlerini kaybetmeye başladığını ve Cumhuriyetin hangi açıdan bunları önleyebilip önleyemediğine, ne gibi alternatifler üretildiğine dair yorumlar gitiriyor. Osmanlı devletinin yıkılmasının en önemli sebebini "toprağa" bağlı asker ve vergi sisteminin çökmesine bağlıyor. Zaman zaman kitaptan ilginç alıntılar yapmayı planlıyorum...
Kitaptan; Osmanlının toprak mülkiyetinin çökmesi üzerine ilginç bir hikaye:

""
/.../ Darlık 1600 yıllarına doğru öyle bir açılmıştır ki, düşük değerli akçeler yer yer ayaklanmalara yol açmış, maaşlar ödenememiştir. İleride kendisinden para isteyen serdarın talebine karşılık koskoca Osmanlı Sultanı'na "tez elden üç dört bin kese akçe istemişsiniz; mevcut olsa alimallah kendi harçlığımdan gönderir idim." dedirtecek kadar tehlikeli bir durumdur bu. Darlığın yoğunlaşması süresince devletin yaptığı değerlendirmeler ekonomiyi büsbütün çıkmaza sürüklemiş, sonunda devlet mali hayatın kontrolünü elinden tamamen kaçırmıştır.
a.g.e. sf : 135

Not : Bahsi geçen padişah I. Abdülhamittir...

Kategori:

Re: Şu Sıralar İzlediklerimiz, Okuduklarımız Üzerine

Çok teşekkürler Cihan, merakla takip edeceğim.


Re: Şu Sıralar İzlediklerimiz, Okuduklarımız Üzerine

İsmail Cem'in kitabında Osmanlı'nın çöküşünü ve Türkiye'deki geri kalmışlığını aynı nedene bağladığını; toprak düzeni ve bunun üzerinde teşkil eden ağalık-feodal beylik sisteminin sürdüğünü daha önce belirtmiştim. Kitaptan :

""
Devletin toprak gelirini memur-askerden alıp paralılara satmasıyla bütün bir yapının nirengi noktası değişmekte; memur-askerlerin ortadan kalkması ve başka güçlerin onların yerini almasıyla yeni düzen oluşmaktaydı.
İşte bu yeni düzen Türkiye'yi geri kalmışlığa sürüklemişti.
a.g.e. sf 145


Re: Şu Sıralar İzlediklerimiz, Okuduklarımız Üzerine

İsmail Cem'in kitabından bir alınıtı :

""
"Doğulu bir topluma dinamik Batı medeniyetinden unsurların girmesii garip bir şekilde, o toplumdaki geriliklerin güçlenmesiyle sonuçlanmaktadır..."
Fronçois Leger
a.g.e. sf 265