Şiire Dair
""
İstanbul İçinNisan
İmkânsız şey
Şiir yazmak,
Âşıksan eğer;
Ve yazmamak,
Aylardan nisansa.Arzular ve Hâtıralar
Arzular başka şey,
Hâtıralar başka.
Güneşi görmeyen şehirde,
Söyle, nasıl yaşanır?Böcekler
Düşünme,
Arzu et sade!
Bak, böcekler de öyle yapıyor.Dâvet
Bekliyorum
Öyle bir havada gel ki,
Vazgeçmek mümkün olmasın.Orhan Veli Kanık
Bugün bir öğrencimle beraber bu şiiri inceledik. Şiirin ilk beşliğini çok beğendim. Şiir yazmanın zorluğunu ve âşık olunduğunda şiir yazmadan durulamayacağını ne güzel anlatmış.
Şiirde "Böcekler" başlığı altındaki dizeler, Kafka'nın "Dönüşüm" romanını anımsattı bana. Ama Kafka'nın eğretilemesi, Kapitalist sistemdeki bireyi yerme amaçlı iken; O. Veli "düşünmeyen, sorgulamayan" bireyi övüyor görünüyor.
Re: Orhan Veli - İstanbul İçin
Uzun zaman dilime pelesenk olmuş bir şiirdi bu.
Re: Orhan Veli - İstanbul İçin
Evet, güzel bir şiir. Ben de kısa bir şey yazayım dedim, Orhan Veli'den, Hitler'e yazdığı bir dörtlük vardı. Kitabı bulamadım.
Re: Orhan Veli - İstanbul İçin
Elif Çınar yazdı :
kaynak: Orhan Veli, Bütün Şiirleri, Adama Yay, Otuz Beşinci Basım-Eylül 1998
Re: Orhan Veli - İstanbul İçin
Bu şiiri daha önce okumamıştım. Hitler'in katılığı ile şairin dizelerindeki naiflik güzel bir tezat oluşturuyor.
Re: Orhan Veli - İstanbul İçin
Sevgili Cihan, şiiri eklemiş,
Elleri dert görmesin, teşekkürler...
Şiir de, yağdan söz etmesini Hitlerin uzmanlık alanına bir gönderme olarak düşündüm hep. Hiter, -yağ kullanmasa da- fırında kızartma işinde nam salmış ya, ona bir gönderme diye düşündüm. İyi yapmış mıyım?
Re: Orhan Veli - İstanbul İçin
O. Veli sanki öldürülen Yahudi bir kızın ağzından konuşuyor. Bu dönemle ilgili çok sayıda film seyrettik ondan mı bilmiyorum; ama sanırım şair böylesi bir ironinin peşinde.
Re: Orhan Veli - İstanbul İçin
Evet evet, bu daha anlamlı.
Re: Orhan Veli - İstanbul İçin
Şiirde bana çarpıcı gelen şey ;
Mutfaktaki dolaptan aşırıp
Tereyağı veririm."
dizelerinde kullanılan aşırmek eylemi.
Çocuk tereyağını dolaptan alıp vermiyor, aşırıyor. Sanki Hitler'in ancak günahla bağdaşabileceğini vurgular gibi.
Re: Orhan Veli - İstanbul İçin
Arkadaşlar; bu şiir için yapacağınız yorumlar, başka sanatçılardan bulabileceğiniz değerlendirmeler benim için çok önemli. Ekleyeceğiniz her yorumu merakla bekliyorum.
Re: Şiire Dair
Abdullah bu güzel şiir için teşekkürler. Forumda şiir üzerine de konuşmak, paylaşımda bulunma isteğim hep olmuştu ama zaman zaman "Nasıl olur acaba?" kaygılarıyla ertelemeye çalıştım. Devamı gelsin ve bu başlık da şişip dursun. :idea: Şiir hakkındaki yorumları ben de merak ettim. Bakalım neler çıkacak ortaya?
Re: Şiire Dair
"Terziler geldiler" ifadesindeki dil yanlışının yarattığı yabancılaştırma etkisine dikkat çekmek isterim. "Terziler geldi" ifadesini, sanki İngilizce gramerle düşünürmüş gibi "terziler geldiler" olarak kullanıyor şair. Bu okuyucuyu alışık olduğu dilden düzenden kopartarak, ifadenin içerimine, onun söylenişine yeniden bakmasını sağladığı gibi, "terziler"in gelişine dair mecazı da vurguluyor. Bir telgraf haberi gibi, bir muhtıra gibi, ürküten ama aynı zamanda beklenen bir şey gibi geliyor terziler.
Re: Şiire Dair
Terziler geldiler, ifadesi anlatımın bir söylence bir masal ya da olup bitenlerin nasıl da destansı olduğu vurgulamak ister gibi.
Re: Şiire Dair
İki gündür bu şiiri okuyorum ama bir türlü Abdullah'ın istediği gibi bir çıkarım yapamıyorum...
Re: Şiire Dair
Koltukaltlarına sıkıştırdıkları minderleriyle toplaşıp yazlık sinemaya giderlerdi oturduğum mahallenin köyden gelmiş kadınları kocalarının peşi sıra. Kuru iskemleye minderlerini yerleştirir, ağlamaya hazır, filmin başlamasını beklerlerdi. Yukarıya alıntıladığım dizeler çocukluğuma ait bu anıyı çağrıştırdı.
Re: Şiire Dair
Şiiri üçüncü kez okuyorum. Şairin 'terziler' diye seslendiği kim diye soruyorum. Bir de 'at' imgesi var.
Terzilere dair kısımları her okuyuşumda aynı çağrışım beliriyor kafamda bundan önceki iletimde yaptığım alıntıyı tekrar buraya almaya gerek yok ordan sonraki dizelere alıntılayacağım.
Şiirden alıntıladığım bu bölümler bana yerini yurdunu bırakıp kentlere doluşan ama kentlileşemeyen insanları onların yaşadıkları hüznü anlatıyor.
'at' imgesini düşünüyorum. At murattır derler.
At, kente göç eden bu insanların kente ya da yaşama dair umutlarını, hatta şiirde 'ölmüş at' dendiğine göre, ölmüş umutlarını anlatıyor diye düşündüm.
Şiir hakkında düşündüklerim Barış'ın yorumuyla çelişmiyor gibime geliyor, ne dersiniz?
Re: Şiire Dair
Elif, "terzi" imgesi terzilerin piri diye anılan İdris Peygamberi işaret ediyor diye düşünüyorum. Mısır tarihinde Hermes diye anılan bu şahıs terziliğin yanında insanlara ilim yaymakla da ünlü. Terziler şehre geldikleri vakit aynı zamanda o kenti modernleştirmeye çalışıyorlar. Hermes'in tarihte böyle bir misyonu var. Uyar, uygarlığın insanlığa getirdiklerinden hoşnut kalmamış olacak ki "uygarlaşma" ile beraber mutsuzluğun da kenti sardığını sezdiriyor. "Ölü at" ise eski kültürü imliyor diye düşünüyorum.
Re: Şiire Dair
İtusozluk
Re: Şiire Dair
Terzi imgesinin bu anlamda kullanıldığından emin değilim. Çünkü şiirde atları özlemle ananlar da onlar. Tezriler yeni bir kültür getirme, kenti modernleştirme görevi üstleniyorlarsa terzilerin ölen ata(yani yok edilen kültüre) böyle özlemle seslenmelerini nasıl açıklayacağız ve şu dizeleri:
Kendi yorumumdan da emin değilim elbette.
Re: Şiire Dair
Onu da T. Uyar'ın dünyaya ilişkin görüşlerinden şöyle çıkarıyorum. Uygarlığı yaratan insan -terzi burada uygarlığı oluşturan insanın simgesi de olabilir.- zamanla bu yarattığı uygarlığın içinde boğulur. Ve sürekli nostalji havasında geçmişin güzelliğinden söz eder. At için yakılan ağıt, bahsettiğim çelişkiyi yaşayan insanın kendi hoşnutsuzluğunun karşılığıdır.
Ben de senin gibi yazdıklarımdan emin değilim. Şiir kolay kolay kendisini ele vermiyor.
Re: Şiire Dair
Memet Fuat, Kemal Özer'in Ağıt şiirini incelemiş. Onun çıkarımları şairin şiirde anlatmak istediklerinden öyle farklı ki... Şiir konusunda, şiirden çıkarımlarda bulunurken tam bir fikir birliğine varmak pek mümkün değil sanırım.
Herkes farklı yorumlayabilir hatta aynı kişi başka başka zamanlarda da aynı şiirden bambaşka anlamlar çıkarabilir.
Nurten Öztürk'ün bir sorusu vardı öykü değerlendirirken. Demişti ki, yazarın yaşamı, öyküyü incelerken yol gösterici olabilir mi, şunu şunun için yazmış demek için yazarın yaşamına bakmalı mı?
Barış da hemen bir sayfa açmış, eleştiri yöntemlerini sıralamıştı. Sanatçıya dönük eleştiri, metne dönük eleştiri vs.
Şiirde kullanılan imgeleri yerli yerine koyabilmek için mitolojiden tarihe, müzikten felsefeye pek çok konuda epeyce birikimli olmak gerekiyor. Ne yazık ki, mitoloji ve diğer konular üstünde çok fazla bilgim yok. Sadece imgeleri destekleyen sözcüklerle bir yorumda bulunmaya çalışıyorum. Dizeleri eleştiri yöntemlerini kullanarak incelemek için iyi bir vesile olur bu şiir. Ama bu tartışmanın yeri burası mı, Barış'ın açtığı safya mı, bilmediğimden ve yazdıklarımın Abdullah'a yeni bir fikir vermekten uzak olacağını düşündüğümden sözü burada noktalıyorum.
Re: Şiire Dair
Bu şiirin iki apayrı yorumunu bir kitapta okumuştum, anımsıyorum. Şiirin tek, değişmez bir yorumunun olması mümkün değil. Öyle olsaydı düzyazıdan farkı olmazdı. T. Uyar'ın olabildiğince şiir anlayışıyla, düşünceleriyle şiirini bağdaştırmaya çalışıyorum. Onun dışında da başka bir veri bulmak çok zor.
Re: Şiire Dair
Farklı bir şiire geçmek istiyorum. Çok beğendiğim ve yorumlarınızı beklediğim bir şiir :
Bir ustayı anmak...
Şair Kemal Özer yaşamını yitirdi
Re: Şiire Dair
Sanatçılar öldüğünde daha fazla üzüntü duyuyor insan.
Re: Şiire Dair
Ne çok güzellik göçüp gidiyor bu dünyadan. Herbirinin gidişiyle daha da yanlız kalıyoruz bu yeryüzünde.
Re: Şiire Dair
21 Ağustos 1973
Kemal Özer
Re: Şiire Dair
Re: Şiire Dair
H. Ergülen'in Cemal Süreya'yı andığı, şiirle ilintili hoş bir yazı okudum:
Yalnızız Cemal abi!
Re: Şiire Dair
Yazı için teşekkürler, Cemal Süreya şiirimizin önemli isimlerinden ; zaman zaman okumalı, kitapları kütüphanenin yakın yerlerinde bulunmalı efendim. C. Süreya şiiri için
Re: Şiire Dair
bende amatörce olan bir şiirimi paylaşmak istiyorum biraz kişisel ama....