UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



Samipaşazade Sezai - Pandomima

09 Mar 2009
Cihan Başbuğ

"Pandomima"
Samipaşazede Sezai
Hikayemiz İnsanımız Kültürümüz - Ayşenur İslam / Cİlt 1
Akçağ Yay., 1996
sf 15-19

Öykü forumdan kaldırılmıştır (Bkz: Forum İşleyişi).

Öyküyü netten okumak isteyenler için: link

Kategori:

Re: Samipaşazade Sezai - Pandomima

Öyküdeki Osmanlıca sözcüklerin bugünkü karşılıklarını şöyle çevirdim:

Sükûnet-i ebediyye: Sonsuz durgunluk, daimi sessizlik.
Muhat: Etrafı çevrilmiş.
Hâl-i nisyan: Unutkanlık durumu.( Daha çok durgunluk, sessizilk olduğunu düşünüyorum.)
Metrukiyyet: Terk edilmişlik, bırakılmışlık.
Malzeme-i Beytiyye: Ev için gerekli malzemeler. (Öteberi, diye çevirmek makul görünüyor.)
İştira: Satın almak.
Tedarik: Temin etmek, edinmek.
Neşretme: Yayılma anlamında bir sözcük ancak "esmek" şeklinde çevrilebilir.
Tecdid: Yenileme.
Tehziz: Hareketlendirme, hafif titretme.
Müşkülat: Sıkıntı, güçlük.
Ta'lik: Asma.
İcrâ-yı Lu'biyyât: Oyunlar, eğlenceler düzenlemek, yapmak.
Sahne-i temaşaya vaz'etmek: "Sahnelemek, seyre sunmak" diye çevrilebilir.
Gaile: Dert, sıkıntı.
Avaze: Yüksek ses.
Müteharrik: Hareket eden.
Tıflâne: Çocukçasına.
Âlâm-ı hayat: Kederli, elemli yaşam.
Kemal-i neşe: Pürneşe, diye çevirdim.
Takdir-i istahzaamiz: Alayla karışık takdir etmek, diye çevirlebilir.
Nakıs: Eksik.
Kemal-i hilkat: Yaradılış mükemmelliği.
Hıfzetmek: Ezberlemek.
Nazar-ı nevazişkarane: Hoşlanarak bakmak.
Muamele-i mültefitane: Hoş, güzel davranış.
Hâl-i inkisar: Gücenme.
Zaman-ı ye's: Umutsuzluk durumu.
İğbirar: Kırgınlık.
Muhterizane: Sakınma.
Avdet: Dönüş.
Teessürat-ı can-hıraş: Dayanılamayacak derecede acı veren üzüntüler.
Kemal-i sür'at: Çabucak.
Kemal-i havf: Müthiş derecede duyulan korku.
Memat: Ölüm.


Re: Samipaşazade Sezai - Pandomima

Duyup dinlediğimiz, çevresindeki insanları gülmekten kırıp geçirirken kendisi gizli gizli ağlayan mutsuz palyaço hikâyeleri Sezai'den mi alıntı, yoksa Sezai mi etkilenip öyküsüne konu etmiş bilemedim. Tanzimat dönemi yazarımızı saygıyla anıyorum.

Öyküde dikkati nazarımı çeken cümle:

""
kapısını itina ve dikkatle kapadıktan sonra yoluna devam etmeye başladı.


Re: Samipaşazade Sezai - Pandomima

Öyküdeki pandomimcinin mesleği ve yaşamındaki dram arasındaki zıtlık okuyucuyu sarsıyor. Bir sahne sanatçısının -sadece- canlandırdığı karakteri yaşadığını sanan izleyiciye, o kişinin yaşamına bakmayı sağlamak , hele de o yaşamda hüzün duygusunu yaratmak mantıklı bir kurgu seçimi.


Re: Samipaşazade Sezai - Pandomima

En kısa zamanda öyküyle ilgili yorumlarımı ekleyeceğim. Kaçırdığım diğer öykülere de şöyle güzel bir zaman ayırmayı düşünüyorum; haydi hayırlısı. Smile