Sait Faik - Yaşamı ve Yapıtları

Sait Faik Abasıyanık, 23/11/1906 tarihinde Adapazarında doğdu. Yazılarında soyadını kullanmadı. Babası kereste ve ceviz kütüğü ticaretiyle uğraşan Mehmet Faik Bey'dir. Ailesi soyadı yasasından önce "Abasızoğulları" diye anılmaktaydı. İlköğrenimini Adapazarı'nda, Rehberi Terakki adlı özel bir okulda bitirdi(1921), Kurtuluş Savaşından sonra ailesi İstanbul'a taşınınca İstanbul Sultanisi'nde başladığı eğitimini, yatılı olarak Bursa Lisesi'nde tamamladı. İstanbul Üniversitesi'nde (o zamanki adıyla İstanbul Darulfinun'u) edebiyat eğitim eğitimine başladıysa da babasının isteği üzerine ekonomi görmek için Avrupa’ya gitti(1931-1934); okul yaşamına uyum sağlamak yerine bol bol gezdiği ve parklarda zaman geçirdiği düşünülerek babası tarafından geri çağrılarak, Halıcıoğlu’nda Ermeni Yetim Mektebi’nde Türkçe öğretmenliği yaptı. Aynı zamanda babasının işini devralsa da ortağıyla uyuşamaması, zara etmesi gibi nedenlerle ticaretten tamamen uzaklaştı. Bu dönemde öyküler yazıp Varlık dergisinde yayınlamaya başladı. Bir ay kadar Haber dergisinde adliye muhabirliği yaptı. Babasının ölümünden sonra tamamiyle özgür kaldığını hissedip, çalışmadı ve bohem bir hayat sürdü(1939). Kışları Şişli’deki apartman dairelerinde, yazları Burgaz Ada’daki yazlık evlerinde kalıyor, annesinin verdiği harçlıkla geçiniyordu. 1954’te siroz hastalığa yakalanmasının hemen ardından sıkı bir diyete girdi ise de genç denecek bir yaşta, 48 yaşında öldü. Ölümünden bir yıl önce “modern edebiyata yaptığı hizmetlerden dolayı” Amerika’daki uluslar arası “Mark Twain Derneği”ne onur üyesi seçildi. Annesinin Darüşşafaka Cemiyeti’ne bağışladığı Burgaz adasındaki köşk 1964 yılında müze yapıldı. Adına düzenlenen Sait Faik Hikaye Armağanı” ise geleneksel olarak sürüp gitmektedir.

Andre Gide, Comte de Lautreamont, Jean Genet gibi yazarlardan etkilenen Sait Faik, kendinden sonra gelen Oktay Akbal, Adalet Ağaoğlu, İlhan Berk, Selim İleri, Cemal Süreyya gibi birçok birçok şair ve yazarı etkilemiş, Cumhuriyet dönemine öykü alanında altın dönemini yaşatmıştır. Farklıca yazdıkları düşünülse de Sabahattin Ali ile birlikte aynı dönemde yaşamış olmaları yazın yaşamımız için bir şans olmakla beraber, ikisinin de erken ölümü aralarındaki bir diğer benzerlik olarak akıllarda kalmıştır.

Şiir, roman gibi türlerde de eserler veren Sait Faik, uluslar arası alanda da Türkiye’de olduğu gibi öykücü olarak anılmaktadır. Yaşamının son yıllarında sinemaya ilgi duymuş, Özdemir Asaf, Mengü Ertel, Ayfer Feray ile birlikte film şirketi kurmaya da çalışmışsa da ömrü yetmemiştir.

Hikaye Kitapları:
Semaver (1936, Remzi Kitabevi)
Sarnıç (1939, Çığır Kitabevi)
Şahmerdan (1940, Çığır Kitabevi)
Lüzumsuz Adam (1948, Varlık Yayınları)
Mahalle Kahvesi (1950, Varlık Yayınları)
Havada Bulut (1951, Varlık Yayınları)
Kumpanya (1951, Varlık Yayınları)
Havuz Başı (1951, Varlık Yayınları)
Son Kuşlar (1952, Varlık Yayınları)
Alemdağ'da Var Bir Yılan (1954, Varlık Yayınları)
Az Şekerli (1954, Varlık Yayınları)
Tüneldeki Çocuk (1955, Varlık Yayınları)

Şiir Kitapları:
Şimdi Sevişme Vakti (1953, Yenilik Yayınları)

Roman:
Medarı Maişet Motoru (1944, Ahmet İhsan Basımevi)
(1952, ikinci baskı, Birtakım İnsanlar adı ile)
Kayıp Aranıyor (1953, Varlık Yayınları)
Çeviri:
Yaşamak Hırsı, Georges Simenon (1954)

Röportaj:
Mahkeme Kapısı (1956, Varlık Yayınları)

Kaynak: Cevdet Kudret, Türk Edebiyatında Hikaye ve Roman, cilt III, sf 89-91, İnkılap Yay, 1965, İstanbul