Mıgırdiç Margosyan - Gâvur Mahallesi

Re: Mıgırdiç Margosyan - Gâvur Mahallesi

Mıgırdiç Margosyan'ın hikâyeleriyle ilk karşılaşmam doksanlı yılların sonlarında olmuştu. Onun çok canlı, insancıl biçimde anlattığı "gâvur mahallesi" o günden beri görmek için can attığım ama bir türlü yolumu düşüremediğim yerlerden biridir. Margosyan'ın öykülerindeki insanların naiveliği, aralarındaki ilişkinin sıcaklığı, yoksullukta ortaklaşan insanların yaşama mücadelesi bana zaman zaman iç acıtıcı olsa da hep sevecen görünmüştür. Bu nedenle Cihan öyküyü forumda paylaşınnca uzun zamandır görmediğim bir dostu görmüş gibi sevindim. Enfiye, bizim neslin pek aşina olmadığı bir şey olduğundan öykünün kokusunu duyabildiğimi söyleyemem, ama Kure Mama'nın ve onun "piç"lerinin sürdükleri yoksul yaşamın renklerini görebildim bu öyküde de (belki daha önce okuduğum öykülerden bende kalan izlenimlerin de etkisiyle).

Mahallenin papazından daha çok saygı gören Kure Mama'nın mahalleli üzerindeki otoritesinin nedenini anlamak zor değil. Öte yandan bu kadının öyküdeki varlığı sıradan bir ebeden çok bir varoluş mücadelesini çağrıştırıyor:

Mezarında "ne bir işaret, ne bir isim, ne bir haç, ne de bir dikili taş" olan Kure Mama'nın başkaları gibi yeri belli bir mezarda değil de küçük bir toprak parçasının altında yatıyor olması da bu konuda bir ipucu vermiyor mu? Mezarlığa gidenlerin yerini bildiği ama kendilerinden olmayanlara (belirgin bir işaret kullanarak) bildirme ihtiyacı hissetmediği bu küçük toprak parçası Ermenilerin varoluş/ kimlik mücadelesiyle de ilintili olabilir mi?

Re: Mıgırdiç Margosyan - Gâvur Mahallesi

Margosyan’ın Gavur Mahallesi öyküsü, yer yer coşkuyla, yer yer de gözleri acıtan, yaşartan bir hüzünle okuduğum öykülerden birisi oldu.

Öykünün anlatımı bana Schopenhauer’un bir sözü amsattı;

“söyleyecek bir şeye sahip olmak” Ve bunu bir de bu şekilde coşkuyla ve duyguyla söyleyebilmek…

Öykünün yerel, etnik, geleneksel ve dinsel örgülere vurgular yapması; yeni çağ, yeni dünya adı altında, farklıyı, azınlığı, ötekini yadsıyan, yok sayan, görmeyen bir dünya bakışının karşı duruşu gibi geldi bana.

Yukarıdaki alıntıyı; yaygın, üzüldüğüm, Türkiye’nin çeşitli yerlerinde tanık olduğum bir yanlış yaklaşımı vurguladığı için önemsedim. Tekrar alıntılama gereği duydum.

Yanlış yazımlar var burada sanıyorum…

Bölümü bana anlatımda güzelliğin bir yoğun ifadesi gibi geldi. (tabi ki öykünün tümü öyle)

Kitap elimde yok. En olurunu bulduğumda edineceğim.
Cihan Başbuğ’a da ayrıca bu duyarlı ve yerinde seçimi için çok çok çok (bol keseden) teşekkürler.

Margosyan

Çok çocuk yapmanın makbul sayılması doğuda, Diyarbakır'da yaşanıyor olmasından mı, Kürtlerle bir arada yaşamanın neden olduğu bir etkileşim mi, yoksa genel olarak Ermenilerin böyle bir eğilimi mi var sorusunu getirdi aklıma.

Öykünün adının neden Gavur Mahallesi konduğunu düşündüm. 'gavur' sözcüğü bir nevi hakaret gibi kullanılır, dışlanmayı, ötekileştirmeyi içerir ama öyküde bunun tam tersi bir anlatım var.

Ama yine de;