Marguerite Yourcenar - Wang-Fo Nasıl Kurtarıldı?

24 Şub 2011

Mehmet Sürücü

YOURCENAR, Marguerite.
Doğu Öyküleri,
(Çev.: Hür Yumer),
İstanbul: Helikopter Yay.,
2009, s: 11-22.

Kategori:

Bir Nefeslik Ara

Re: Marguerite Yourcenar - Wang-Fo Nasıl Kurtarıldı?

Daha önce de okumuştum öyküyü. İki gündür birkaç kez okudum. Yourcenar kitabnın sonundaki "Yazarın Notu" bölümünde, öykü için, eski bir Çin kıssasından esinlendiğini, özgürce yeniden yazımı olduğunu belirtiyor. Masal olduğunu düşündüğüm anlatı, alıştığım masal kalıplarına çoğunlukla uymuyor. Gerçeküstü olarak kabul edilecek çok az şey var başlarda. Tabi ki o muhteşem sonunu ayrı tutuyorum bu değerlendiremde.

Her şeyden önce, sanatsal bir "buluş,terkediş" konusunu işlediği için duygulandırdı beni sanırım. Usta Wang bir anlamda da dünyasal gereklerden arınmış, sadece gördüğü, duyumsadığı dünyayı algıladığıyla yetinmeyip, boyalarla, kalemlerle başka bir mucizeye dönüştürmeyi seçmiş. İkili bana bir parça Don Kişot'u çağrıştırmadı değil. Ama bu tabi ki bambaşka bir şey.

Ling'in bir anda tümüyle değişen yaşamı. sanatın ona açtığı bambaşka algılar, birer birer kurtulduğu korkuları felsefi anlamda yeniden doğuş.

Öykünün sanat ve sanatın insanı ne denli değiştirebileceğini anlatıyor demenin, çok sıradan ve kapsamsız bir tanımlama olacağını düşünüyorum.

Uzmanlara göre bize aktarılan Çin söylenleri, diğer eski kültürlere ait söylenler kadar eski ve özgün değildir. Bunun en önemli nedeni İÖ 213’te Çin’in ilk imparatorunun tıp, kahinlik, tarım veya ağaç ve bitki yetiştirilmesi hakkında olmayan bütün kitapları yakmasıdır.

Büyük Han hanedanı döneminde (İÖ 206-İS220) imparatorlar Konfiçyus’un öğretilerini devlet dini olarak kabul etmişler ve doğaya tapınmayı içeren dinleri yasaklamışlardır. Ağızdan ağıza aktarılan eski sözylenlerin çoğu bu dönemde kaleme alınmış ancak Han bilginleri bu söylenleri kendi tutumlarını ve o dönemin siyasal dini iklimini yansıtacak şekilde yeniden biçimlendirmişlerdir.

ROSENBERG,Dona, Dünya Mitolojisi, (çevirenler bir grup) İmge Yayınevi, İstanbul, 1998

Mehmet Sürücü tarafından Şub 24th, 2011 günü 18:45 sularında gönderildi.

Re: Marguerite Yourcenar - Wang-Fo Nasıl Kurtarıldı?

Mehmet Sürücü, öykünün Rene Laloux tarafından yapılmış animasyon filmini göndermiş. Ekliyorum.

Comment Wang-Fo fut sauvé (1987):

Barış Acar tarafından Şub 25th, 2011 günü 12:08 sularında gönderildi.

Re: Marguerite Yourcenar - Wang-Fo Nasıl Kurtarıldı?

Yoksuldular, çünkü Wang-Fo resimlerini bir tas arpa çorbasıyla takas eder, gümüş paraları küçümserdi. Sırtındaki eskiz dolu torbanın ağırlığı altında ezilen çırağı Ling, gökkubbeyi taşırmışçasına saygıdan iki büklüm olurdu; çünkü Ling'e bakılırsa, bu torba, kar altında dağlar, baharda ırmaklar, yaz mehtabının yüzüyle doluydu.

Yakın arkadaşlarının “delinin biri” diye tanımladığı ressam Fikret Mualla ile ilgili izlediğim bir belgeseli anımsatıyor bana bu satırlar. En sevdiği arkadaşı olarak “içki şişesi ve fırçasını” bilen, fırçasını daha çok bir şişe daha şarap alabilmek için kullanan, dünyanın hiçbir varlığına değer vermeyen o değerli ressamı. Yurt dışında, Fransa’da, Paris’te yaşadığı yıllar boyunca, yaptığı yağlıboya tabloları bir şişe şarap karşılığında sağa sola dağıttığı anlatılıyordu belgeselde. Bir tas çorbayla bir şişe şarabı düşünüyorum.

Ling, ustasına Batı'dan gelen lal rengi mürekkeplerden alabilmek için, sırasıyla, kölelerini, yeşim taşlarını ve havuzundaki balıkları elden çıkardı. Geride satılacak bir şey kalmayınca çekip gittiler. Ling geçmişinin kapısını örttü ardından.

Ling bambaşka bir gözle, sanatın, resmin, renklerin gözüyle bakmaya başlayınca, yaşamındaki dünyevi varlıklarını da kaybediyor bir bir. Her değişimin bir bedeli var.

Mehmet Sürücü tarafından Şub 25th, 2011 günü 18:27 sularında gönderildi.