UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

23 Kas 2008
zeynep dağ

""
Pan’in* Ölümü
Lord Dunsany

Londra’dan gelen seyyahlar Arkadya’ya vardıklarında Pan’in ölümünün ağıtını yaktılar.
Ve çok geçmeden onu yerde kaskatı ve hareketsiz bir şekilde yatar gördüler.
Boynuzlu Pan kıpırdamıyordu ve postunu çiy kaplamıştı; canlı bir hayvan gibi görünmüyordu.
Ve sonra dediler ki: “Pan’in öldüğü doğru.”
Ve yüzükoyun yatan koskoca ölü bedenin yanında durup hüzün içerisinde unutamayacakları Pan’e uzun süre baktılar.
Ve akşam oldu, küçük bir yıldız belirdi.
Ve birazdan Arkadya vadisinin küçük bir köyünden yersiz bir şarkı söyleyen Arkadyalı kızlar geldi.
Ve orada alacakaranlıkta boylu boyunca uzanmış yaşlı tanrıyı aniden görünce koşuşturmalarına ara verip durdular ve fısıldaştılar. “Ne kadar gülünç gözüküyor.” deyip biraz da güldüler.
Ve onların gülüşleri üzerine Pan birdenbire sıçradı; tırnaklarından çakıllar saçıldı.
Ve seyyahların durup dinledikleri süre boyunca Arkadya’nın kayalıkları ve dorukları kovalama sesleriyle çınladı.

* Ç.N.: Yunan mitolojisinde kırın ve çobanların tanrısı. Yarı keçi yarı insan halinde tasvir edilir. Kırlarda aniden insanların karşısına çıkıp görüntüsüyle insanları korkuttuğu için panik sözcüğü buradan türemiştir.

Çeviren: Zeynep Dağ
"The Death of Pan", Fifty-One Tales

Kategori:

Re: pan' in ölümü

Evire Cevire'ler artıyor!!!

İlk bakışta dikkatimi çeken bir şey var yalnız:
Kesme işaretinden sonra gelen ekler...
Bildiğim kadarıyla kesme işaretinden sonra gelen ekleri kesme işaretine bitiştirmek gerek.
Aksi durumda fazladan oluşan boşluklar format hatasına neden oluyor.
Duyduğum şehir efsanelerine göre örneğin bir tez hocaya teslim edildiğinde eğer bu ve bunun gibi fazladan boşluklar varsa,
yazılar sayfanın iki yanına da yaslanmadıysa vb. tez hiç okunmadan iade edilebiliyormuş yeniden gözden geçirilmesi için.

zeynep dağ dedi ki:
Londra’ dan gelen seyyahlar Arkadya’ ya vardıklarında Pan’ in ölümünün ağıtını yaktılar

-"ölümüne ağıt yakmak", "ölüsüne ağıt yakmak" aklıma gelenler...

zeynep dağ dedi ki:
Ve çok geçmeden onu yerde kaskatı ve hareketsiz bir şekilde yatar gördüler

- ... onu hareketsiz bir şekilde, kaskatı, yerde uzanır vaziyette buldular.

zeynep dağ dedi ki:
canlı bir hayvan gibi görünmüyordu

-"hiç de canlıymış gibi görünmüyordu" mu desek? gereksiz bir ekleme mi olur?

zeynep dağ dedi ki:
Ve yüzükoyun yatan koskoca ölü bedenin yanında durup hüzün içerisinde unutamayacakları Pan’ e uzun süre baktılar

-...hüzün içerisinde, unutamayacakları... (virgül gerek)

zeynep dağ dedi ki:
“Ne kadar gülünç gözüküyor.”

-"gözüküyor" yerine "görünüyor" belki, eğer kızları özellikle biraz daha yerel konuşturmak istemiyorsak.

yorumlarınızı bekliyorum,
çağdaş


Re: pan' in ölümü

acarcagdas dedi ki:
İlk bakışta dikkatimi çeken bir şey var yalnız:
Kesme işaretinden sonra gelen ekler...
Bildiğim kadarıyla kesme işaretinden sonra gelen ekleri kesme işaretine bitiştirmek gerek.
Aksi durumda fazladan oluşan boşluklar format hatasına neden oluyor.
Duyduğum şehir efsanelerine göre örneğin bir tez hocaya teslim edildiğinde eğer bu ve bunun gibi fazladan boşluklar varsa,
yazılar sayfanın iki yanına da yaslanmadıysa vb. tez hiç okunmadan iade edilebiliyormuş yeniden gözden geçirilmesi için.

Çağdaş bunları yazdığı sırada ben metindeki söz konusu yanlışı düzeltmekteydim. Şimdi bakıp da göremeyenler şaşırmasınlar lütfen Smile

Önce genel bir yorum yapayım ben de: Pan Türkçede de bu şekilde yazılıp yazıldığı gibi okunuyor. Bu nedenle "Pan’in ölümü" demek yerine "Pan'ın ölümü" demek gerektiği düşüncesindeyim. Adı İngilizce okunuşuyla değil Türkçe okunuşuyla kullanmanın okumayı kolaylaştıracağını düşünüyorum (en azından benim için böyle).

Çevirinin "doğruluğuna" sözüm yok. Belki ifadeler daha kolay okunur hale getirilebilir. İşte benim önerilerim:

Pan’in ölümünün ağıtını yaktılar
Pan’ın ölümüne ağıt yaktılar

Ve çok geçmeden onu yerde kaskatı ve hareketsiz bir şekilde yatar gördüler.
Ve çok geçmeden onu yerde kaskatı, hareketsiz yatar gördüler.

Boynuzlu Pan kıpırdamıyordu ve postunu çiy kaplamıştı; canlı bir hayvan gibi görünmüyordu.
Boynuzlu Pan kıpırdamıyordu. Postunu çiy kaplamıştı; canlı bir hayvan gibi görünmüyordu.

Ve sonra dediler ki: “Pan’in öldüğü doğru.”
Dediler ki: “Pan’ın öldüğü doğruymuş.”

Zeynep'in ve bu akşam Uzun Hikâye'ye (en azından bana) hareketli bir gece yaşatan Evire Çevire ekibinin ellerine sağlık!


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Pan öyküleri Yunan mitolojisinin en olmadık, en hınzır öyküleri. Ne diyeyim, Pan Panlığını yapıyor yine, ölümden dönüyor arzusunun gücüyle. Doğanın kendisi için bir isteme / arzu olmasının bundan iyi bir sembolü olabilir mi?

Rönesans ustalarından Caracci'den usturuplu bir Pan betimlemesi koyayım:

Usturupsuz olanları için:

Pan, Pan 2, Pan 3

PanDianaFarn.jpg

Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Çeviri grubu fena çalışmış! Kendimi pek miskin hissettim. Zeynep Dağ'ın ellerine sağlık.

zeynep dağ dedi ki:
Pan’in ölümünün ağıtını yaktılar.
cümlesi için bir önerim olacaktı ama Eren yazmış.


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Yavaş yavaş çeviri sorunları aşıldı, öyküye sokulma vakti geldi çattı.

Öyküye özel bir önem verdiğim sanırım anlaşılmıştır. Bir iki not daha düşeyim:

Aslında "Arkadya" Pan için tam anlamıyla bir yurttur ve Dunsany'in yazdığı hikâye de Pan'ın ölümüyle ilgili mitolojik hikâyelerle örtüşür.

Ancak öykü açısından Arkadya'nın aynı zamanda ölümsüzlük yurdu olmasını bilmenin de faydası olabilir diye düşünüyorum. Bu konuda ünlü bir alagori vardır. Ünlü Poussin tablosundaki mezartaşında "Arkadia'da bile ölüm var" yazmaktadır.

Dolayısıyla ilk andan itibaren Pan'ın ölmediğini biliyoruz. Bu Nymphe'leri tuzağa düşürmek için bir kumpas. Hoş, nympheler de tuzağa dünden razılar ya... Smile


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

bu adrese girilemiyor, hata veriyor!


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Eren de uyarı şimdi, linki yeniliyorum. Daha karanlık bir kopya: http://www.austincc.edu/caddis/arcaty2.jpg


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Barış Acar dedi ki:
Eren de uyarı şimdi, linki yeniliyorum. Daha karanlık bir kopya: http://www.austincc.edu/caddis/arcaty2.jpg

Barış mezar taşı okunmuyor Tongue Pan ve Arkadya konusundaki aydınlatıcı notun için teşekkürler Smile


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Bazı linklerim çalışmıyor olabilir, lütfen beni bu konuda uyarın. Sanırım standart Telekom DNS'si değil, farklı bir DNS kullandığım için ben gördüğüm halde siz göremiyor olablirsiniz. :oops: Tekrar, özür.


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Barış, teşekkürler...


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Internet'te Pan ve Poussin diye aratınca tavada piliç (pan-roasted poussin) tarifi çıkıyor. Tablonun adını bilmek istiyoruz Smile


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Poussin'in tablosun'un ismi: "Arkadya'daydım" olarak geçer. Smile Merzar taşının üzerinde yazan bu sözler bize Arkadya'da (ölümsüzlük yurdunda) bile ölümün olduğunu bildirmek için yazılmıştır. (http://en.wikipedia.org/wiki/Et_in_Arcadia_ego)

Pan hakkında daha detaylı bir açıklama geliyor...


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

""
Pan: Keçi ayaklı, çift boynuzlu, dansı ve perilerle çimenler üzerinde şen şakrak oynaşmayı seven Pan, çobanların tanrısıdır. Güzel kaval çalar, kavalından güzel ve dokunaklı ezgiler çıkardı.

Hermes'in oğludur. Hermes onu, sıcak tilki postlarına sararak Olympos'a götürür. Bu gülünç varlığı gören tanrıların hepsi gülmekten yıkılır ve ona, "hepsi" anlamına gelen "Pan" derler.

Nympalar, sırtı kızılımtrak bir vaşak postuyla örtülü Pan'ın çevresinde toplanırlar ve hep birlikte tanrılara övgü düzerlerdi. Pan'ın öğle sıcağında uyuduğu söylenirdi. O kutsal saatte hiç kimse onu rahatsız etmezdi.

Pan birden görünür, garip sesler ve gürültüler çıkararak, ıssız yerlerden geçen yolcuları korkutur, onları Pan (panik) korkusuyla doldururdu.

Sürüleri ve çobanları koruyarak bereketi simgelemiştir. Bu nedenledir ki, Phallus niteliğinde kimi figürleri vardır.

Tanrıların hayvan kılığında düşünüldüğü zamanlarda Pan da keçi kılığında, sonradan yüzü insan yüzüne dönüşmüş, yalnızca boynuzları ve keçi sakalı kalmıştır.

Pan, Arkadia ırmağı Ladon'un kızı nympa (peri) Syriks'in peşine takılır. Pan'ın isteklerini yerine getirmek istemeyen peri, tanrılara yalvarır ve bir kamış haline dönüşür. Düş kırıklığına uğrayan Pan, biri ötekisinden daha kısa yedi (veya dokuz) tane kamış keser, bunları balmumuyla birleştirip çaoban kavalı syrinksi yapar. Bu alet, sonradan, tanrının en belirgin işareti haline gelmiştir.

Kaynak:
Mitoloji ve İkonografi
Bedrettin Cömert
Ankara: Ayraç Yayınları
1999: 55-56


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Öyle anlıyorum ki Lord Dunsany'nin değişik mitolojilere gönderme yapan öykülerinin tadını çıkarabilmek için bol bol araştırma yapmamız gerekecek. Düşünceli


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Öyküyü okumama nbiraz geç oldu farkındayım, çeviri grubunun hızına yetişemiyorum, elimden gelenin fazlasını yapmam lazım anlaşılan.

Çeviri için ve öykü için teşekkürler. Smile


Re: Lord Dunsany - Pan'in Ölümü

Pan konusunda Parfümün Dansı harika bir kitaptır...
Ben baya ısınmıştım Pan'a sevmiştim hatta pancar kokan Pan'I ;kesinlikle derin anlamları yakalamak için bir sanat tarihçi şart bakınız Barış Abi , süper araştırması ve kafa açıcı porçöz etkili eren the diyalog writer ha keza... Adminlere övgü gibi oldu ama gerçek olan bu =))
Alkış
Pan ın usturupsuz olan fotolarını ( bu nota cok güldüm) incelediğimizde de gördüğümüz gibi
Kızların neyi gülünç bulduklarından işkillenmemek gülüşmelerini cilve kikirdeşmesi anlamamak Pan 'ın onları kovaladıktan sonra yakaladıysa ne yaptığını düşünmemek istiyorum. Evil Confused
Öyküde çeviri için önerilere genel manada katılıyorum İngilizceyi çevirdiğinde orda bir kelime daha olması gerek hissiyle konulan yerde yatar bir biçimde ... gibi anlatımlardansa daha özgür davranıp yerde yatarken demenin damak tadı için daha uygun olduğunu düşünüyorum şahsen ben kendimce :roll: