"İyi Bir Kitap" Okumak
En son ne zaman “İyi bir kitap” okudunuz?
Kitaplığımı dalgınlıkla karıştırırken, uzayıp giden o okuma listesinin bir yerlerine hangilerinin iliştiğini, hangilerinin yıllar sonra okunmaya zaman bulunup, hangilerinin de belki hiç okunmadan orada tozlanıp kalacağını düşündüm. Kitaplıktaki bunca kitabın içerisinde, bir an önce okumam gerekip yıllarca okumayacağım, veya kazayla, rastlantıyla elime ilişip, bitirince bunu neden yıllar önce okumadım diye hayıflanacağım kim bilir kaç tanesi var.
Birisine beğendiğim bir şeyi önermekten her zaman çekindim. Ama bunca okuma serüveninin içerisinde, başkalarının da mutlaka okumasını dilediğim kitaplar oldu. Proust, Canetti, Dostoyevski, Kafka, Le Guin, Sait Faik, Yusuf Atılgan gibi birçok yazarı okurken farklı, anlatılması güç hazlar alıp, bunları diğer insanların da almasını diledim.
Çoğu sevdiğim yazarı yeniden okumaya zaman ayıramadım. Faulkner’in her yıl Don Quijote’yi okuduğunu öğrendiğimde, iyi bir yazar, iyi bir kitap keşfetmenin önemini daha fazla anladım.
Tüm okuma sıralamalarımı, listelerimi tekrar düşünmek, gözden geçirmek gereğini duydum.
Önümüzdeki günler için okunacak on kitaplık bir liste hazırladım. İşte listedeki kitaplar;
1-Yanardağın Altında – Malcom Lowry
2-Narcisus’ûn Zencisi – Joseph Conrad
3-En Acıklı Öykü – Ford Madox Ford
4-Kaygı Veren Dostluklar – Carlos Fuentes
5-Morel’in Buluşu – Adolfo Bioy Casares
6-Biz – Yevgeni Zamyatin
7-Alıklar Birliği – John Kennedy Toole
8-Kolleksiyoncu – John Fowles
9-Yitik Adanın Öyküsü – Jose Saramago
10-Sahilde Kafka – Haruki Murakami
Geleyim bunları neden yazdığıma; doğrusu pek bilmiyorum… Belki de sadece bir şeyler yazmak için.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Liste içinden, özellikle, Joseph Conrad'ın kitabını merak ediyorum. Umarım yakın zamanda izlenimlerinizi öğreniriz.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Harfler ve Notalar- Hasan Ali Toptaş-İletişim-İstanbul 2009
Diğer kitapların da önlere çıkmalarının buna benzer nedenleri var. Gerçi bunun önemi nedir bilemiyorum. Burada önemli bir tanımlama var bence; "Kör noktada kalan" kitaplar. Okumaların paylaşılması, Uzun Hikayenin en önemli işlevlerinden birisi. Bu aynı zamanda birbirimizin, bu kör noktalarına bir göz, bir ışık demek.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Toptaş'ın makalesinin sonlarına doğru şu sözcükler var;
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Malcom Lowry’nin Yanardağın Altında romanını merak ettim. (Linke tıklarsanız kitabın bir film uyarlamasının bulunduğunu da görebilirsiniz.)
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Filminin olduğunu, hem de iyi bir yönetmenin elinden çıkma bir film olduğunu biliyordum. Kitabı okuduktan sonra filmi izlemeyi düşünüyorum. Hem filmi izlediğimde daha iyi kavramak, hem de filmin konusunun içerisine çok fazla girerek kitaptan alacağım tadı zedelememek için.
Dün, bir edebiyat uyarlamsı olan, Il.Deserto.Dei.Tartari.1976.[7.5] Valerio Zurlini - Tatar Çölü adlı filmi izledim. Film Dino Buzatti'nin, aynı adlı romanından uyarlanmış. İzlerken filmin birçok yeri anlaşılmaz ve eksik geldi. Daha sonra, romanın bazı yorumlarını okuyunca, bu eksik parçaları kısmen de olsa tamamlayabildim. Filmi izledikten sonra kitabını okuma isteğini duydum.
Çölde bir kale. Kalede askerler sürekli bir düşman saldırısı bekliyorlar. O saldırı bir türlü gerçekleşmiyor. Tümüyle Kafkaesk bir örgüye bürünen anlatımı, bana kitabını daha çok merak ettirdi.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Kitapları bir seçme işlemine tabi tutmak bugünlerde benim de kafamı çokça kurcalıyor. Aslında ben sistemsizlikten yakınıyorum. Bazen çok sevdiğim yazarların peşine takılıp gidiyorum, bazen dönemlere odaklanıyorum, bazen ise “okunması gerekenler”i (bunların neye göre belirlendiği de biraz meçhul) inceliyorum. Okuma listelerinde bir düzen olmalı mı veya bu nasıl bir düzen olmalı pek emin değilim açıkçası. Ama bir dağınıklık var sanki ve bu dağınıklık dikkati de dağınık kılıyor.
Şimdiye kadar listenizden iki kitabı okudum: Biz ve Koleksiyoncu. İkisi de üzerine uzun uzadıya konuşulabilecek ve büyük bir keyifle okunan kitaplar.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
"Biz" yıllardan beri hep karşıma, gelmiş geçmiş en iyi bilimkurgu romanı olarak çıktı. Önemli bulduğum yazarların etkilendiklerini söyledikleri kitaplardan birisi.
Okumada düzen konusu sanırım okumanın kişilere ifade ettikleriyle bağıntılı. Çok ciddi, eğlenceye yer vermeyen, sürekli derinlikli kavramlara uzanan okumaların kitaplarıyla, okumayı bir panayıra, sirke gitme gibi gören arasında farklılıklar olmalı. Zorunluluk ve zevk alma kavramları.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Zamyetin'in Biz'ini Orwell'ın 1984'ü ile birlikte okumak ilginç olabilir. Bu iki kitap arasındaki benzerlikler epeyce tartışma konusu olmuştu. Kitabın bendeki baskısında Bülent Somay'ın bir sunuşu var. Orada bu konuyu da değnilmiş.
Kitap seçiminde nitelikle haz duygusunu birlikte gözetmeye çalışıyorum genellikle. Haz alınmadan okunan kitaplardan da pek bir fayda görülmüyor açıkçası.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
1984'ü 1980'lerin başlarında okumuştum yanlış anımsamıyorsam. Kelebek yayınlarından çıkan, Armağan İlkin çevirisini okumuştum. Yeniden okunması gerekenlerden birisi de o. İyi seçilmiş bir kitap, verdiği hazzın ötesinde şeyler de veriyor tabi ki. Düşünüyorum da, yıllar önce, okuduğum bazı kitaplardan sonra, iki-üç ay hiçbir şey okuyamadığım zamanlar oldu. Bunun nedeni, o kitaplardaki tanımlaması zor dünyaydı tabi ki.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Dilimize yerleşmiş bir deyim tabii ve "deyim"e karşı çıkılmaz (buna gücümüz yetmez) ama yazıda "iyi bir kitap" başlığını gördükçe muhalefet damarım kabarıyor.
"İyi" kitap olmaz; "doğru" ya da "güzel" kitap olur.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
"İyi","doğru","güzel", hangisini seçersek seçelim, kitap söz konusu olunca tam olarak karşılamıyor. Bu nedenle "İyi bir kitap" demenin eksik olduğunu bilerek koymak zorunda kaldım. Dilediğiniz farklı bir tanım kullanabilirsiniz...
"Muhalefet damarı" ne yazık ki bende artık neredeyse hiç kalmadı. Bir şeyin aksini savunmak, (doğru olduğunu kesinlikle bilsem de) bana çok seçilecek bir davranış gibi gelmiyor. ( sözünü ettiğim, yaklaşımımın doğruluğunu savunduğum değil, benim öyle olduğumdur)
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Söylemek istediğim şu: Doğru kitap olabilir. Matematik kitabı yazarsınız, içinde ynalış bir bilgi yoktur; bu "doğru" kitaptır (tarih için aynısı geçerli midir hâlâ emin değilim). Bir kitap yayınlarsınız, şekli şemali güzeldir, tasarımı falan iyi kotarılmıştır ya da içindekiler güzeldir, ad aktarmasıyla onu ima edersiniz; "güzel" kitap olur. Ama "iyi" aslında ahlâksal bir değerlemeye karşılık geldiğinden "okuyanı iyi biri yapan kitap" anlamına gelir ki, epey tehlikelidir. Altından nice kutsal kitap, türlü propaganda metinleri ve can sıkıcı ahkâm çıkar.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
"İnsanı iyi yapan kitap"
"İnsana iyi gelen kitap"
Buralardaki, her ikisindeki "iyi" aynı değil. Söz konusu olan da zaten ahlaksal anlamda "iyi" değildi.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Kastınızın bu olmadığını biliyorum; "deyim"in gücüne dikkat çekmek istemiştim.
Bu arada, "insana iyi gelen kitap" tamlamasındaki iyi, iyileşmek, sağalmak gibi bir anlama gönderme yapsa da bir daha düşününce yine ahlâksal yapıların kapısı aralanıyor. Keza Foucault da hapishane ve hastanenin ortaya çıkışında "hasta"nın "kötü" kabul edilmesine ve dışlanmasına değiniyordu.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Bir arkadaş kötü kitap olur mu, diye sormuş. Güzel sorulmuş bir soru. Gelgelelim "kötü" kitap var mıdır sorusunu cevaplamak o kadar kolay gelmiyor bana. Yukarıdaki temellendirmeden hareketle "olmaz" demek kolay; ama o zaman Hitler'in Kavgam kitabını ne yapacağız sorusu açıkta kalıyor. "Yanlış" saptamalarla solu, "çirkin" bir kitaptır o. Ama bununla birlikte "kötü" de değil midir? İnsan öldüren bir kitap "yanlış" ya da "çirkin"de tüketilebilir mi? Doğal olarak bir ahlâk yargısı çıkıyor bu düşünce dizisinin altından. Bundan sakınmak gerekir mi, emin değilim.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Daha muhalif ve Mehmet Sürücü'yü kızdırıcı olacak ama ben kitap önermekten pek hoşlanmam. İnsanların doğru kitaplara ancak kendi ilgileriyle ulaşmasından yanayım. Tabiki, Mehmet Ağabey gibi beğenilerine güvendiğim insanların dikkatini çeken konularla ilgilenirim ama kendi adıma kitap önerilerinden hep uzak durmuşumdur.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Bir insan, kendi okuma kriterlerini oluşturmuşsa, okuma konusunda belli bir yere gelebilmişse, okuma önerisini göz önüne almanın bence çok fazla bir önemi yok. Şöyle ki; kitabı alırım, bir yere kadar okurum, sonra da okumaz, bir kenara bırakırım.
Şunu düşünüyorum; kitap, edebiyat, ve diğer birkaç konuda, (tüm güzel sanatlar, müzik, sinema, resim, edebiyat) çok fazla kişisel kriter geliştirmek, prensip sahibi olmak; (ben bilimkurgu türünü veya polisiyeyi sevmiyorum gibi) bizleri alabileceğimiz farklı tatlardan mahrum bırakır gibi geliyor bana.
Kitap önerisi yapmayı ben de sevmiyorum. yazdıklartım kitap öneri listesi değildi zaten. Ama bana kitap önerilmesini isterim. Bunun bence bir sakıncası yok.
Neyse.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Ben hâlâ "kötü kitap" üzerine düşünüyorum.
Az önce anlatmak için dilimin tam olarak dönmediği şey, "kötü üzerinden temellendirilmiş bir etik"e karşılık geliyor aslında. Alain Badiou'nun Etik'i bunun sakıncaları üzerinde duruyordu. Kitabı okuyalı altı yıl oluyor. Detaylarını anımsamıyorum, ama sorun tabii ki, yine, referans noktası sorunu. Düşünmeli...
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Liste içinden, özellikle, Joseph Conrad'ın kitabını merak ediyorum. Umarım yakın zamanda izlenimlerinizi öğreniriz.
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Liste de Türkiye den yazar yok. Bence bir romanın tadına varabilmek için kendi yazıldığı dilde okumak gerekir. Çeviriler ne kadar başarılıda olsa romanın içerdiği duyguyu tam yansıtamaz. Bu anlamda listede Yaşar Kemal dende 1-2 eser olması gerektiğini düşünüyorum
Re: "İyi Bir Kitap" Okumak
Bu liste bir aylık okuma listesi olarak düşünüldü. (Uygulanamadı zaten) Mutlaka, bu sadece roman için değil.
Olabilse, her yazılanı kendi dilinde okuyup anlayabilsek. Kendi ülkemin edebiyatı, en iyi dildiğim (bildiğimi sandığım veya) dilde olduğu için önemli tabi ki.
Burada hangi yazarın seçileceği öznel bir durum. Örneklemem gerekirse; Yaşar Kemal'in artık okurken bana tat vereceğini düşünmüyorum. Bunun yerine, Sait Faik, Cemil Kavukçu, Leyla Erbil, Hasan Ali Toptaş, İhsan Oktay Anar okumayı tercih ederim. Neden derseniz; bilmiyorum. Belki de "bilmiyorum" tam ifade değil.