İğneci

Re: İğneci

Az önce okudum öyküyü.
Beni rahatsız eden bir şey var öyküde ama sorgulamama izin vermiyor öykü. Çünkü sorduğum her sorunun cevabı öyküde yerli yerinde. Öykü kişisi nasıl bu kadar rahat olabilir ki diyorum, bu kadar gözü kara olabilir mi, e rahat besbelli. Geldiği yerde hovardalık yapan kadınların başına gelenlere dair hikâyeler duymadı mı, ya da erkekler hakkında hikâyeler... Kırsalda daha donanımlı olmaz mı kadınlar namus konusunda, konu komşu görür diye korkmaz mı, konu komşuyu önemsemez mi, daha çekingen, nüfusu on bin olan bir yerle ilk tanışıklığında daha ürkek ne bileyim kendi içine dönük olmaz mı diyorum, e bu kadın değil besbelli. Kadını özgürleştiriyor öyküsünde Cumalı, aklı çelinen, kandırılan kadın öykülerine alışmışım da, kendi iradesiyle bir başka erkeği, erkekleri isteyen, istediğini elde eden bu kadının rahatlığını ondan mı yadırgıyorum. Pat diye giriyor anlatıcı konuya. Öykü ilerledikçe, yeri geldikçe öğreniyoruz kadının ve kocasını özelliklerini, ondan mı, bilemiyorum ki...

Öykünün İçine Girebilmek

Bu öyküde Soluk Almak'ta olduğu gibi "öykünün içine giremedim". Ortak olamadım kahramanla...Soluk Almak'ta, eşini aldatan kadının umursamaz tavrı, eşinin bu durumu kabullenişi, -geleneğe aykırı olarak- kadının bu durumda bile takınabildiği güçlü tavır v.b. bana son derece doğal geldi. Ama "İğneci" bir türlü bu havayı veremedi. Başka bir deyişle; Soluk Almak'ı okuduğumda başkahraman kadın ne kadar canlı geldiyse bana,İğneci'deki kadın da bir o kadar uzak ve yapay geldi...

Re: İğneci

Yusuf Atılgan'dan sonra İğneci" yi okuyunca sanki uzun zamandır evde kitap okuyordum da, birden sokağa attım kendimi. Herkesin geçtiği sokaktan ben de geçtim; araba,binek seslerini duydum.
Öyküyü baştan sona gülümseyerek okudum, bunu sağlayan kullanılan dildi. Bana öyle geliyor ki Cumalı da gülümseyerek yazmış, ama öyle tepeden bi gülümseme değil. Anlatıcı şükriye'yi iyi tanıyor ya, iğneci, öylessine bir iğneci. Doktor da olsa olurmuş; ama maksat,adı, "iğneci" olsun.
Geçenlerin yani bir değil birden çok kişinin, cama bakması, korna çalması, bana, Şükriye'nin fahişe olduğunu düşündürdü, öykünün başlarında.
Çok canlı kanlı bir kesit bu öykü. Şükriye'nin, cinsel çağrışımlarla dolu imalı konuşmaları müthiş.(Buna yaşayan dil mi demeli.) İçinde açık saçık konuşmalar geçmeyen, ama açık saçık yanı güçlü bir öykü.
Öyküde merak edip yanıtını bulamadığım, ama bulmam gerekirmiş gibi düşündüğüm: Şükriye, niçin bu kadar doyumsuz? Kocası ile ilşkisi niye kötü aslında? Yoksa Anadolu' da genelde köyden kente yada kasabaya çıkış yolu olarak görülen evlilik ,(beraberinde cinsellik), başka biir yere,yöne( başka bir hayat,daha iyi koşullar) yolculuk isteyen Şükriye'nin gene seçtiği tek yol mudur? Diye soracağım; ama öyküde Şükriye'nin erkeklerden başka bir düşü yok. Başka bir hayat düşlediğine dair bir işaret yok(ama sadece taşıt kullananlarla ilgilenmesi biraz ilginç). Biraz kızsam da kahramanın kurguyu yaşama dönüştürmesi hoşuma gitti. Atılgan'ın kahramanıyla kıyasladım ister istemez, alttan alta söylemiyor niyetini,kurgulayıp dolaşmıyor doğrudan eylem, hayatın daha içinde yani. Öte yandan şükriyeninki biraz cahil cesareti gibi geldi ama olsun(!) Ahlaki açıdansa tasvip etmiyorum Şükriye'yi.

Re: İğneci

Sevgi Soysal'ın öykü kişisi Çingene Necmi şöyle diyor diğer bir öykü kişisi Olcay için: "Kız güzel, güzel ya neşesiz. Şu kibar kızların çoğunda ölü kaldırıcı suratı var nedense. Birlikte büyüdüğü, oynaştığı çingene kızlarının hepsi neşeliydi. Gülmeyeni, küfür etmeyeni, düğünlerde sünnetlerde oynayıp türkü söylemeyeni yoktu. Bu Türk kızları böyle, kefe gibi ağır olurlar. Bunlarda böylesi makbul. Al bunları, boynuna bağlayıp denize atla.... Ulan güzel kızsın, gülecen de pulların mı dökülülecek? " Öykünün başka bir yerinde de şöyle diyor Çingene Necmi: "Biz çürümeyiz, ölürüz."
Barış, "Aslında Cumalı'nın bu öyküleri daha özgür olduğu varsayılan kentli kadının durumunu tartışmak içinde iyi bir vesile." demiş İğneci öyküsü için. Ben de Necmi'den(Sevgi Soysal, Yenişehir'de Bir Öğle Vakti) alıntıladığım cümlelerin Şükriye'yi anlamamıza yardımcı olacağını ya da özgür olduğu varsayılan kentli kadının özgürlüğünün sorgulanmasına vesile olacağını düşündüğümden Necmi'nin düşüncelerini sizlerle paylaşmak istedim.

Re: İğneci

Bir laf vardır, hatırlarsınız muhtemelen, küçük yaştaki kızların ağırbaşlı hareketlerini takdir etmek için "hanımkız" derler, ufacık çocuklara.
Çocukken sokulduğumuz kalıplar denince aklıma bu laf geldi ki işittiğimde tüylerimi diken diken ederdi. Yabancı bir ortamda diyelim kalkıp koşmaya niyetlendiğim anlarda, geriden bir ses, ne de akıllı oturuyor hanımkız demezler miydi... Bir an önce tasarladığın gibi yerinden kalkıp koşsan olmaz, söylendiği gibi hanım hanımcık otursan olmaz! Karmakarışırık bir hissiyat yaratan bu tanım karabasan gibi gelip çökerdi.

Cumalı'nın öykülerini kanıtsız ispat gibi okuyorum bazen. Bu öyküleri şekillendirdiğine göre, olayların gerçeklekliklerini sorgulamıyorum, her ne kadar şaşırsam da. İster köy, ister şehir, dünyanın neresi olursa olsun, Şükriye'nin yirmiyaşında oluşunu düşünüyorum, böyle gencecik bir yaşın gözü karalığı köy şehir, gelenek dinleyebilir mi hiç.

Re: İğneci

Acaba öyküdeki kişi erkek olsaydı hani Şükriye değil de Şükrü olsaydı, iğnecide çıtıpıtı bir bayan hemşire, yine de bu kadar "biri bu kadar gözü kara olabilir mi?" diye sorarmıydık?

Necati Cumalı'nın bu öyküyü neden yazmış olabileceğini bilemiyorum. Ancak Şükriye'nin hovardalığını, bir kadının dedikodu yapması kadar doğal bir rahatlıkla anlatarak sanki kadınla erkeğin çapkınlıkta bile eşit olmaya hakkı vardır demiş gibi geldi bana.
Şükriye'yi sevdim mi onu da bilmiyorum, lakin Atılgan'ın "Evdeki" öyküsündeki kıza, Şükriye'yi tercih ederim doğrusu.

susuz yaz

merhaba arkadaşlar siteyi çok beğendim.tartışmalar çok güzel ancak öykülerin siteden kaldırılması yanlış bence.öyküyü okumamış olanlar için tartışmalar hiç bir anlam ifade etmiyor.siteyi yeni öğrenmiş olanlar öykülere ulaşamıyor.bu görüşümü dikkate alırsanız sevinirim