UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



Chad Simpson - x Olsun

10 Eyl 2013
eren

x erkeğin kıza bilgisayarlar hakkında bilgi sahibi olanlar için bir kulüp kuracağını söylemesinden hemen sonraki an olsun.

Yaz, 1984, ilkokulun bahçesi. Kız, sürtünen ayaklarla aşınmış toprağın üstünde bir salıncakta duruyor. Erkek hemen yanıbaşında dikiliyor, bir eli kızın yanındaki salıncağın zincirinde.

*

y kızın kahkahası olsun. Kızın kahkahası, sabahın üçünde yapılmış bir bir telefon şakası gibi tınlıyor. Biraz kötü niyetli gibi tınlıyor.

Kız başını geri atıyor ve erkek x anının ardından gelen kızın kahkahasının y'sini duysa da gözlerini kızın saçlarından alamıyor. Bu kadar siyah, bu kadar parlak, bu kadar mükemmel olduklarına inanamıyor.

Kız salıncaktan kalkıp soruyor, "Sen bilgisayarlar hakkında ne biliyorsun?"

1984. Bu ilkokuldaki -ya da genel olarak Monmouth'taki (Illinois)- hiçkimse bilgisayarlar hakkında fazla bir şey bilmiyor.

*

z erkeğin suratına yerleştirdiği ifade olsun. Bu ifade kızın sorusuna değil, kahkahasına karşı bir ifade.

Kızı bilgisayar kulübüyle etkilemeye çalışıyordu. Kızın kendisinden daha zeki olduğunun farkında. Kızın, aslında bütün beşinci sınıfların en zekisi olduğunun farkında; ve seneye, cebire giriş dersi başladığında, onun altıncı sınıfların en zekisi olacağını da biliyor.

Erkek suratındaki z'ye engel olamıyor. Kendini aşağılanmış hissediyor. Kulakları küçük birer yangın ve kızın saçı ve yüzü -ki her ikisinin de güzel olduğunu düşünüyor, hep öyle düşündü- bulanıklaşmaya başlıyor. Kız artık gülmüyor, ama erkek, bütün olanların hiç olmamış olmasını sağlayacak bir değişken ararken, hâlâ kahkahanın hayaletini duyabiliyor.

*

Bir an, kız ona doğru adım atacak, bir şekilde utancının farkına varacak ve onun iyi hissetmesini sağlamaya çalışacak ama erkek onun daha öncekinden daha kötü bir şey söyleyeceğini ya da yapacağını düşünecek, kızın jestini yanlış anlayacak. Kız yaklaştığında erkek karnına bir tekme atacak -daha önce kimseye atmadığı kadar sert bir tekme.

Kız daha ağlamaya bile başlamadan o buna pişman olacak. Kız nefes almaya çalışarak iki büklüm olacak ve kafasını kaldırıp kuru gözlerle erkeğe bakacak ve erkek ona çektirdiği acının, kızın gülüşünün y'si yüzünden kendi çektiği acıya en azından eşit, muhtemelen o acıdan daha büyük olduğunu fark edecek.

Erkek kendini çok kötü hissedecek ve hemen geçmişi, x'i düşünecek -bu çürümüş denklemi başlatan değişkeni.

x, erkeğin kıza bilgisayar kulübünden söz ettiği andan hemen sonrası değil de hemen öncesi olsun.

x, erkeğin kıza bilgisayar kulübünden değil de ona hep söylemek istediği başka bir şeyden söz açması olsun.

x bütünüyle başka bir hareket olsun. Dürüst bir hareket. Sevecen.

x olsun.

Yazar: Chad Simpson
Çeviren: Eren İnan Canpolat
Özgün metin: "Let x" (çeviriyi bu metinden değil güncellenmiş olan kitaptaki metinden yaptım. Yine de referans olması için linki paylaşıyorum.)

Chad Simpson'ın "Let x" başlıklı hikâyesi yazarın Tell Everyone I Said Hi adlı hikâye derlemesinden alınmıştır. Yazardan ve yayıncısından izin alınarak çevrilmiştir.

Text from the short story "Let X" by Chad Simpson, originally published in Tell Everyone I Said Hi © 2012 University of Iowa Press. Translated and used with permission from the author and publisher.

Re: Chad Simpson - x Olsun

İlk kez bir öyküyü, bir matematiksel denklemi göz önünde bulundurup, önceden belirlenmiş kavramları, denklemin değiştirilen dizilişi, sonrasında değişen anlamları üstünden okumaya çalıştım. Matematiksel sembollerin yaşamsal durumlarla (adeta dondurulması-çünkü bir şeyi anlattığınızda, bir kahkahayı, bir anı, bu sonsuz sayıda sözcüğe, uzayan bitmeyecek anlatımlara açıktır) eşleştirilmesi, bir nevi yoğunlaştırılıp-sıkıştırılması değişik bir etki bırakıyor.

İlginç bir anlatım denemesi, tuhaf bir okumaydı. Anlamakta zorlandığım yerler çoğunluktayken(çeviriden kaynaklı olduğunu düşünmüyorum), anlamak için gösterdiğim çaba, daha sonra, öykünün bitiminde bir okuma tadına dönüştü. Biraz anlatmakta güçlük çekiyorum.

Ama böyle bir yazım tekniğini çok esinleyici buldum.

""
y kızın kahkahası olsun.

""
kızın kahkahasının y'sini duysa da

Burada, ikinci cümlede sanki bir belirsizlik var gibi geldi bana.

Okuyan Uzun Hikaye sakinlerinin bu öyküde neler duyduklarını, düşündüklerini doğrusu merak ettim.

Anlatımınıza sağlık.


Re: Chad Simpson - x Olsun

Kısaca söylemek gerekirse:

""
(x+y)²= x² + 2xy + y²