UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



Büyük Hızır Bey Konağı

25 Haz 2009
Cihan Başbuğ

M.Şevket Esendal
"Büyük Hızır Bey Konağı"
Gödeli Mehmet
Ankara, Bilgi Yayınevi, ilk baskı 1988
sf : 90 - 95 .

Öykü forumdan kaldırılmıştır. Bkz.: Forum İşleyişi

Re: Büyük Hızır Bey Konağı

Öyküyü okumaya başladım. Ancak tamamlayamadan bırakmak zorunda kaldım. İlk fırsatta okumaya devam edeceğim. Bu arada yazmayı unutabilirim diye daha ilk paragraftan beni çarpan bir tanımlamayı aktarmak isterim.

""
Ölümlerde araya giriyor ve büyük davalar bırakıyor, aileyi birbirine bağlayan son ipleri, son sevişleri, menfaatleri çürütüyor.

Yaşanan miras trajedisini nasıl güzel anlatmış. Çürümek eylemini ölenin bedeni için değil geride kalanlar için kullanması çok çarpıcı.

Öykünün devamının hüzünlü olacağını seziyorum. Ancak öykülerde şaşırtıcı gelişmelere de hazırlıklıyım elbette.
Öykünün devamını okuduğumda tekrar döneceğim.


Re: Büyük Hızır Bey Konağı

Öykünün genel havası daha uzun yazılması gerekirken kısa kesilmiş, deyim yerindeyse atlanarak yazılmış, -ya da özetlenmiş- atlanmasa daha iyi olurmuş havası veriyor bana. Bir romancı içinse romanı yazılabilecek bir konu, özellikle o yıllar için.


Re: Büyük Hızır Bey Konağı

M.Ş.Esendal öykülerinde, romanlarında "Konak"ları kullanmıştır hep. Ayaşlı ve Kiracıları, Miras, Çamlıca'daki Konak... Konak; eski ve yeni kuşağın buluşabileceği; zıtlıkların,kuşak çatışmalarının yansıtılabileceği bir sahne olmuştur yazar için. Bir dönem öykücü ve romanlarında da bu sahne sıkça kullanılmıştır. Tanzimat sonrası ve Cumhuriyet dönemi eserlerinde tipler, "Konak"larında yaşarlar, batılılaşma/yozlaşma çarpıklığını buradan yansıtırlardı. Değişen sosyal hayat, toplantılar, modernleşmenin getirdiği ikilği eskiyen, viran olan konaklardan tanırdık. Bu öyküde de olduğu gibi. Büyük Hızır Bey Konağı'nda da eskiyen ve yok olan konağın kendisi değil, oradaki değerler, adetlerdir, bir dönemin değerleridir. Sosyal hayatın önemli bir figürü olan Konak yok olacak, yerini farklı değerler alacaktır.
"Zamanın, paranın, memleketin değişen hesaplarının, artan ihtiyaçların çıkardığı sebeplerle" insanlar birbirine sırt çevirecek, çıkar kavgaları çıkacaktır.


Re: Büyük Hızır Bey Konağı

Öykünün Cihan'ın dikkat çektiği yönlerine sözüm yok; ama araya sıkıştırılan savaş sahneleri -en hafif ifadeyle- pek dokuya yedirilmiş gibi gelmedi bana.


Re: Büyük Hızır Bey Konağı

öykü klasik geldi fakat çözülmenin başlangıcını ifade eden cümle etkileyici: 'bir gün rüzgarın boş bulduğu bir odada kırılan camı kimse tamir etmedi.'


Re: Büyük Hızır Bey Konağı

""
bir gün rüzgarın boş bulduğu bir odada kırılan camı kimse tamir etmedi

Bu ifade gerçekten on ikiden vurmuş.


Re: Büyük Hızır Bey Konağı

nurten aksakal dedi ki:
Öykünün devamının hüzünlü olacağını seziyorum. Ancak öykülerde şaşırtıcı gelişmelere de hazırlıklıyım elbette.
Öykünün devamını okuduğumda tekrar döneceğim.
Öyküyü okudum. Başlangıçtaki anlatım tarzının öykü içinde yer yer devam ettiğini ancak genele bakıldığında bir dönemin zorlu yaşantısı aktarma isteğinin öyküsel bir yaklaşımdan daha çok bir gazete makalesi tadında seyrettiğine tanık oldum.