Bir Ziyaretin Tasviri

Taksim Meydanı'nı geçip Cumhuriyet Caddesi'nin başında durdu. Tezer Özlü'nün sözünü ettiği, çayları çoğu zaman bayat, masaları her daim dolu olan Cafe Boulevard'in yerini tayinlemeye çalıştı. Müdavimlerin kahve önünden kırk elli metre ötedeki postaneye taşan kalabalığını, onların park duvarlarına, kahvenin çatısına dikilen, oturan, yere serilen görüntülerini tasavvur etti. Sadece postane yerinde duruyor olmalı dedi kendi kendine. Kahvenin tarif edildiği yerdeki mc donalds'la simit sarayının önünde oturan kalabalığa göz gezdirdi bir süre. Bu kalabalık çatıda, çimenlerin üzerinde oturmaz, gider daha iyi ağırlandığı, garsonlarını azarlayabileceği bir yere verir parasını diye geçirdi içinden. İstiklâl'e gitmek için geri döndü.
Onlarca, yüzlerce, binlerce insanın aktığı meydanı geçti. 70'lerde daha mı uyumlu akardı ki bu insan seli diye düşündü, daha kibar, daha incelikli... yoksa hep böyle dürte çarpa mı geçerdi birbirinin yanından. Aceleci otomobillerin, taksilerin, otobüslerin arasından aceleci adımlarla zar zor geçip İstiklâl'e girdi. İstanbul’un kandırıkçı sokağı, dedi.
Yüzü sivilceli bir gencin giyim mağazası önünde sigara içtiğini görünce onun orada çalışan bir işçi, moda deyimiyle, reyon sorumlusu olduğuna hükmetti. Üşür gibi, omuzlarını kaldırıp boynunu kaplumbağa gibi içeri çekmeye çalıştığı halde hem, serin havaya rağmen üzerinde sadece gömlek, hem, sigara içişinde bir telaş vardı. Sigarayı bir an önce bitirip işinin başına dönmesi gerekiyor olmalı dedi. Gencin mağazaya ilk geldiği günü, vitrindeki “bizimle çalışmak istermisiniz?” ilânını görüp içeri girişini kurguladı. Ayaklarından birini yere tam basmadan, elini arka cebine sokup diğer eliyle arkada kalan küçük ilânı işaret ederek mağaza sorumlusuna ilân için geldiğini söylemiştir diye düşündü. Mağaza müdürünün bakışının yarattığı gerginlikten kurtulmak için elini arka cebinden çıkarmış, o bir kaç saniye içinde kâh kaşını ya da saçını düzeltmiş, kâh burnunu ya da çenesini kaşımıştır. Öfff deyip yılgın, bezgin bir nefes boşalttı ciğerlerinden. Düşünecek, kuracak başka şey bulamadın bu kadar sıkıntının arasında diye söylendi kendi kenide. Yine de mağaza müdürü beliriverdi kafasında. Çok zayıf, çok makyajlı, çok iyi tepeden bakabilen, çok İstanbullu mağaza müdürü, gencin kılığını tepeden tırnağa şöyle bir süzmüş, deneyimi olup olmadığını sormuştur. Çalışma saatleri, koşulları hakkında, mekanik bir ses tonuyla, takır takır bilgi vermiştir. Çocuk işi kabul etmiş olmalı ki, işte, şimdi de mağazasının kapısının önünde sigara içiyor diye düşüncesini onayladı kadın. “misiniz”in bir türlü ayrı yazılmadığı o ilânlardan da yok vitrin camında. Tabii, elemanı bulunca sökmüşlerdir. Evet, bu sivilceli genç, asgari ücretle, sabah sekiz, akşam sekiz, ya da sabah on akşam on, ama yine de işletmenin bakış açısıyla “part time” çalışıyor olmalı bu mağazada dedi. Karşı taraftaki mağazalardan birinin önünde, vitrin camından genci görebileceği bir açıda durdu. Birkaç dakika sonra sivilceli gencin uzun bir nefes çekip sigarasını attığını, mağazanın kapısından koşar adım içeri girdiğini görünce, yılın en iyi kurgu ödülünü sana verecekler diye söylenip yoluna devam etti.
Galatasaray Lisesi’nin hemen yanındaki yoldan, Hayriye Caddesi’nden aşağı yürüdü. Hayriye Caddesi, Numara 9, Kat 2 “Burası Oğuz Atay’ın ‘Tutunamayanlar’ı yazdığı yer. 1968’de büyük aşkı Sevin Seydi’yle paylaştığı daire...” diye yazıyordu gazetelerin birinde. Balyoz sesleri geliyor, diye hayıflanan yazarın hassasiyeti geldi aklına. Binayı görmeye gitsem mi diye geçirdi içinden. Görüp ne yapacağım ki, dedi, Turgut Özben'le Selim Işık'ı koluma takıp binanın yıkılmaması, müzeye dönüştürülmesi için eylem yaptığımızı mı düşleyip kurgulayacağım? Yıkılacak da olsa başımı sokacağım kiralık bir dairem bile yok benim! Birgün müze olur diye umut eden daire sahibi edebiyatçılar düşünsün diye bıdırdandı sağ köşedeki binaya yönelirken.
Demir kapılı binanın önünde durdu. Zile bastı. Kapı açıldı. İçeri girerken kapının tam karşısında uzayıp giden dar, dik merdiven basamakları ilişti gözüne. Buyurun diye bir ses duydu. Merdivenin sağında, bankonun arkasında duran esmer, kısa boylu bir beyin soran bakışlarıyla karşılaştı. İyi günler, dedi gülümseyerek, Faruk Bey’le görüşmek istiyorum. Randevunuz var mıydı, diye sordu bankonun arkasındaki görevli bey. Kadın, randevu sözcüğünü duyunca elini kabanın cebinden çıkarıp çenesini kaşıdı. Randevu almadım, dedi belli belirsiz gülümseyerek. Beriki de gülümsedi. İsmini sordu. Telefon ahizesini kulağına tutup bir süre bekledi. Az önce öğrendiği ismi tekrar edip kadının görüşme isteğini bildirdi. Telefonu kapatıp buyurun diye merdivenleri işaret etti kadına. Üçüncü kat,sağdaki kapı.
Ancak bir kişinin yürüyebileceği genişlikteki merdiven basamaklarını çıkarken keşke kaban giymeseydim diye düşündü kadın. Durup kabanının fermuarını açtı, atkısını çıkarıp çantasına koydu. Soluk soluğa ikinci katı çıktı. Sırtının terlediğini hissetti. Çok hızlı çıkmadığı halde üçüncü kata vardığında tıkandı. Soluk alıp verişini düzene koymak için derin bir nefes aldı. Karşılıklı iki kapıdan soldakine, merdivene yakın olanına yöneldi. Kapıyı tıklatıp açtı. Girişe ve merdivenlere kıyasla daha aydınlıktı içerisi. Çay bardaklarının, küçük çay kazanının üstünde hızla gezindi bakışları. Aşağıdaki beyin sağdaki kapı dediğini hatırladı. Sağdaki kapıya yöneldi. Kapıyı tıklatıp açtı. Durup soluğunu toplamak için bir iki dakika dinlenseydim diye geçirdi içinden. Soluklanmak için geri çıkmayı düşündü ama kapının çalındığını duymuş, kapıya gelmişti içerideki.
Kadın, kendisini karşılayanın yüzünü, birkaç gün önce Kadıköy’de bir kitapçıdan aldığı kitabın arka kapağında görmüştü. Merhaba Faruk bey dedi. Kendini tanıtırken, nefes alıp verişi henüz düzene girmediği için lafını yarım bırakıp soluk almak zorunda kaldı. Seyrek, kısa saçlı, orta boylu, hafif göbekli beyle ayakta karşılıklı durdu birkaç saniye. Karşısındakinin sessiz kalması bu ziyarete bir anlam veremediğini düşündürdü kadına. Tedirginliğini belli etmemek için gülümsedi. Ben de öykücüyüm dedi. Bu cümlenin bir sohbete kapı açacağını umdu. Karşısındakinin sessizliği tedirginliğini çoğalttı. Tedirginliğini fark ettirmemek için rahat davranmaya çalıştı. Birbirine kafa kafaya bitiştirilmiş masalardan üzeri boş olanına çantasını bıraktı. Kapıyla masa arasında duran koltuğa otururken ötekinin hâlâ ayakta durduğunu, kendisini izlediğini fark etti. Yer gösterilmeden oturduğunu ama artık kalkmanın aptalca olacağını düşündü. Beriki, sessizliğini koruyarak, üzerinde bilgisayar ekranı, sayfaları açık birkaç kitap, birkaç kağıt bulunan masaya geçip sessiz oturdu. Kadın, ziyaretim emri vaki oldu ama randevu almak hiç aklıma gelmedi dedi. Çünkü, dedi, Yapı Kredi ya da İş Bankası yayınları gibi, gelmeden önce randevu alınması gereken resmi bir kurum gibi düşünmedim burayı… Sessizlik. Yani burası da tabii resmi bir kurum ama sanki çat kapı gelinebilirmiş gibi…
Nefesi düzene girdi ama bu defa da ağzı kuruduğu için konuşmakta güçlük çekti. Sessizlik onu gerdikçe dudaklarını yalayıp ıslatarak konuşmaya devam etti. Notos’ta öykünüzü görünce aklıma geldi sizi ziyaret etmek… Sessizlik. Ben, dedi kadın, kuruyup birbirine yapışan dudaklarını yalayarak, Ankara’dan yeni geldim. İstanbul’a yerleşmek istiyorum… Sessizlik. Aslında, bir senaryo işi için geldim. Bir yazım ekibine katılacaktım. O işin başlaması biraz uzayacak… Patron, irtibatı kesmeyelim dedi ama bakalım… Sessizlik. Kadın, içinden, keşke Starbucks Cafe’nin birinden kağıt bardakta bir çay alsaymışım gelirken diye düşündü. Dudakları kuruyup birbirine yapıştıkça onları ıslatmak için yalamak zorunda kalıyor, bundan müthiş rahatsız oluyordu.
Karşısında oturan sessiz adamın yüzünde bir ifade, bir anlam yakalayamadığı için ziyareti gereksiz, anlamsız bir hal alıyordu. Sanki bir sohbeti başlatacak bir sözcüktü eksik olan. Konuşurken o sözcük çıkıverecekti ağzından, sanki yüzünde hiçbir anlam bulamadığı karşısındaki sessiz adam, kadının konuşmasının bir yerinde, bir söz duyacak, cana gelecek, o da lafa karışacak, bir şey anlatacak, ziyareti bir anlam kazanacak… Kadın dudaklarını bir kez daha ıslattı. Senaryo işi uzayınca dedi, boş kalmayayım, iş bakayım dedim. Düzeltmenlik işi… Sessizlik. Yayınevlerini dolaşıyorum. Cağaloğlu’ndaki yayınevleri düzeltmen çalıştırmıyormuş. Birlikte çalıştıkları yazarlar yardımcı oluyorlarmış dedi. Sessiz adam, sessizliğini bozup evet, dedi. Kadın, Yapı Kredi, İş Bankası maille başvuru istiyor. Ben de öyle yaptım, birer özgeçmiş yolladım ama bir cevapgelmedi…Sessizlik.
Bu anlamsızlığın daha fazla uzamasını istemeyen kadın, sizin yayınevinin düzeltmene ihtiyacı var mı, diye sordu nihayet. Sessiz adam koltuğunda kıpırdanıp masaya doğru biraz eğildi. Bizim dedi, kendi düzeltmenlerimiz var. Beş arkadaş yapıyor işi. Dışarıya iş vermiyoruz. Başını kaldırıp kadına baktı. Ancak biri, mesela editör emekli olacak da yerine yeni biri gelecek. Anladım dedi kadın. Tıpkı devlet dairesi gibi kısmını içinden kendine söyledi. Sessizlik... Yaslandığı koltuktan biraz doğruldu. Sırtının ne kadar terlediğini fark etti. Dudaklarını bir kez daha yalayıp siz dedi, uzun zamandır İstanbul’dasınız, ne önerirsiniz, nerelere gidebilirim iş için. Sessiz adam, sol kolunu masaya yaslayıp birkaç saniye düşündükten sonra, günlük gazetelere gidebilirsiniz dedi. Oralarda sirkülasyon fazladır. Kadın, karşısındaki duvarda, sessiz adamın arkasında yayınevinin bir afişini gördü. Bunu şimdi görmüş olmak şaşırttı kadını. Niye daha önce değil de şimdi gördüğünü düşündü bir an. Baktığı şeyde bir anlam aradığı için belki… Ne anlamı salak diye azarladı kendi kendini. Ben kalkayım dedi karşısındaki sessiz adamın parmaklarını masaya vuruşunu izlemeyi bırakıp. Parmakların masaya vururken çıkardıkları ses kesildi. Çantasına uzanırken, kusura bakmayın zamanınızı aldım dedi gülümseyerek. Öteki de bir şeyler mırıldandı ama kadın anlamadı. Çantasını omzuna takıp tokalaşmak için elini uzattı. Ben yine uğrarım dedi. Sessiz adam, gelmeden önce randevu alırsanız… dedi. Kadın, olması gereken kesinlikle randevu alarak gelmekmiş gibi, tabii tabii dedi, başıyla da onaylayarak, gelmeden önce randevu alırım. Tokalaştılar. Kadın, çıkarken soluk soluğa kaldığı basamakları sanki onu oraya kilitleyeceklermiş gibi aceleyle indi. Kapıya elini uzatırken görevliyi hatırladı. Dönüp iyi günler diledi.
İçi, dışı beyaza boyalı binanın, beyaza boyalı demir kapısını aceleyle açtı. Bu görüşmeden sonra boş bir binanın kasvetine dayanamayacağını düşündü. Yeltenmedi bile 9 numaralı binayı aramaya. Su almak için bir büfe bakınarak İstiklâl’e doğru yürüdü. Bu görüşmeden bir öykü çıkar dedi rampayı çıkarken. Yayınevinde çalışmaya başlamadan önce vergi dairesinde memur olan bay Sessiz Adam, odasında yalnız kalınca, az evvel işgâl edilen sandalyeyi asabi hareketlerle düzeltirken, randevusuz ziyaretlerin ne yersiz, ne manâsız bir eylem olduğundan yakınıyordu.
Bir dahaki ziyarette su almalı, öyle zırt pırt dudak yalamak yanlış anlaşılmalara neden olabilir dedi kadın kendi kendine. Çekirdek de almalı diye düşündü gülümseyerek, sohbet ederken iyi gider, çitleriz. Çantasından bir sigara çıkarıp yaktı. Adımlarını hızlandırıp su almak için ileride gördüğü büfeye doğru yürüdü.

Elif Çınar