UzunHikâye Öykü, inceleme, eleştiri



6-7 Eylül Olayları ve Tarih Okumaları

06 Şub 2009
Cihan Başbuğ

Dönemin fotoğrafları

Kategori:

Re: 6-7 Eylül Olayları

Çok teşekkürler bu fotoğrafları görme imkanını bize verdiğiniz için. Bu 6 - 7 Eylül tarihi 1980 yılındaki günler mi acaba? Yani darbe öncesi günler mi?


Re: 6-7 Eylül Olayları

""
1955 yılında "Atatürk'ün Selanik'te doğduğu eve bomba atıldı" şeklindeki yalan haberle başlayan başta Rumlar olmak üzere İstanbul'da yaşayan azınlıklara karşı patlak veren şiddet olayları.

Gökşin Sipahioğlu İstanbul Ekspress'in yazı işleri müdürlüğünü yaptığı sırada yayımladığı bu haberden ötürü 6-7 Eylül Olaylarının ortaya çıkmasını planlamakla suçlanmıştır.

Olayları düzenleyenlerin, kimsenin öldürülmemesi yönündeki telkinlerine rağmen, 6 Eylül akşamı başlayan ve yaklaşık 9 saat süren olaylar boyunca ve sonrasında (aralarında iki Ortodoks papaz da olmak üzere) 13 ile 16 arası Rum ve en az bir Ermeni vatandaşı hayatını kaybetmiş, 32 Rum da ağır yaralanmıştır. 4.214 ev, 1.004 işyeri, 73 kilise, bir sinagog, iki manastır, 26 okul ile aralarında fabrika, otel, bar gibi yerlerin bulunduğu 5.317 mekân saldırıya uğramıştır.

Ekonomik zarar, Türk Hükümeti'ne göre 69,5 milyon Türk Lirası, İngiliz diplomatik kaynaklarına göre 100 milyon İngiliz Sterlini, Dünya Kiliseler Birliği'ne göre 150 milyon Amerikan Doları, Yunan Hükümeti'ne göre ise 500 milyon Amerikan Doları olarak hesaplanmıştır.

Demokrat Parti (DP) hükümeti zarara uğrayıp tescil ettirenlere toplam 60 milyon Türk Lirası cıvarında tazminat ödemiştir. Saldırıların ardından, Türkiye Cumhuriyeti'ndeki Rumların ekonomideki etkisi zayıflamaya başlamış ve Türklerin sermayeye hakim olması hızlanmıştır.

Bu olaylar sonucunda Türkiye'de yaşayan Rum azınlığına ait binlerce Rum Türkiyeden göç etmiştir. Kalan birkaç bin Rum, ise özellikle Mersin, ve Tarsus'a yerleşmişlerdir. Zamanla kalan Rumlar da İstanbulu terketmiştir. 1923 yılında 110.000'i bulan İstanbul'daki Rum nüfus, 1999 yılında 2.500 kişiye düşmüştür.
Kaynak


Re: 6-7 Eylül Olayları

Sevgili Barış Abi,
Beni bu konuda bilgilendirdiğiniz için çok teşekkür ederim. Sayenizde bir şey daha öğrenmiş oldum. Bu olaydan şu ana kadar hiç haberim yoktu :oops: Çok teşekkürler tekrar. Yakın tarihimizdeki böyle bir olaydan haberdar olmamak utanç verici oldu benim için ama sayenizde bu konuda da belli bir bilgim mevcut artık. Cheers


Re: 6-7 Eylül Olayları

sevcan dedi ki:
Sevgili Barış Abi,
Beni bu konuda bilgilendirdiğiniz için çok teşekkür ederim. Sayenizde bir şey daha öğrenmiş oldum. Bu olaydan şu ana kadar hiç haberim yoktu :oops: Çok teşekkürler tekrar. Yakın tarihimizdeki böyle bir olaydan haberdar olmamak utanç verici oldu benim için ama sayenizde bu konuda da belli bir bilgim mevcut artık. Cheers
Yakın tarihimiz konusunda resmi öğretim kurumlarının anlattığı "hikayeler" o kadar yanlış ve eksik ki bunları bilmiyor olmak Türkiyede yaşayanlar için oldukça olağan görünüyor. Neyse ki her geçen gün elimizin altındaki kaynaklar artıyor ve işin aslını öğrenmeye biraz daha yaklaşıyoruz. Daha geçenlerde bize okullarda öğretilen her şeyi yanlış kabul edip Türkiye'nin ve Osmanlı'nın tarihini baştan okumaya karar verdim. Gerçeklerle bize anlatılanlar arasında o kadar büyük farklar var ki insan küçük dilini yutar Smile


Re: 6-7 Eylül Olayları

Ben de Türkiyenin Düzeni(Doğan Avcıoğlu)'ni okuyunca tam da eren'in dediklerini düşünmüştüm... sevcan'a da nacizane bir tavsiyemiz olsun Flowers


Re: 6-7 Eylül Olayları

Sevgili Cihan Abi ve Eren Abi,
Güzel tavsiyeleriniz için teşekkürler. Ben de okulda bize öğrettiklerini unutup yeniden Türk ve Osmanlı tarihini okumaya karar verdim ancak sanırım kaynak konusunda eksiğim var - yani aslında kimi okuyacağımı bilmiyorum birçok yazar biliyor olsam da. Rica etsem bana bu konuda önerilerde bulunabilir misiniz? Cihan Abi, siz bir kitap adı vermişsiniz, teşekkürler. Şimdi yazarın hem o kitabını hem de başka eserleri varsa onları araştıracağım. Okumamı tavsiye ettiğiniz başka kitaplar var mı acaba? Tavsiyelerinizi dört gözle bekliyorum...


Re: 6-7 Eylül Olayları

Merhaba Sevcan,

Okumalarıma yeni başlamış olduğum için önereceğim kaynakların uygunluğu konusunda kuşkulu olsam da okumuş ve okumakta olduklarımı paylaşayım:

Tarih konusunda genel bir giriş olarak Carr'ın ünlü broşürünü okumamışsan hararetle öneririm:

  • Tarih Nedir?, Edward Hallett Carr, 1996, çev.: Misket Gizem Gürtürk, İstanbul: İletişim Yayınları
Osmanlı tarihi hakkında:
Metodolojisi biraz tartışmalı da olsa Başkaya iyi bir başlangıç olabilir:
  • Yediyüz, Osmanlı Beyliğinden 28 Şubat’a: Bir Devlet Geleneğinin Anatomisi, Fikret Başkaya, 2007, Ankara: Maki Basın Yayın (Özgür Üniversite Kitaplığı)
  • Osmanlı İmparatorluğu 1700 - 1922, Donald Quataert, çev. Ayşe Berktay, 2008, İstanbul: İletişim Yayınları
Millî mücadele ve Cumhuriyet dönemi hakkında Erik Jan Zürcher'in kitapları dikkate değer:
Ben şimdilik yalnızca şunu okudum (ve başlangıç için öneriyorum, taşları yerine oturtmakta bire bir):
Okumak için sıraya aldığım diğer kitapları:
Yazarın Türkçede yayımlanmış bütün kitaplarının listesi: Erik Jan Zürcher

Cumhuriyet tarihi hakkında ayrıca:
Öne sürdüğü tezler her zaman beni ikna etmese de Feroz Ahmad iyi bir başlangıç olabilir:

Carr ve Zürcher'i tavsiye ediyorum. Okudukça buradan paylaşmaya devam ederim.


Re: 6-7 Eylül Olayları

Eren'den epey ayrıntılı bir liste geleceğini tahmin ettiğim için beklemiştim, iyi ki de beklemişim; gayet güzel öneriler çıkageldi.

Ben, başlangıç olarak, Robert Mantran'ın Osmanlı İmparatorluğu Tarihi'ni önerebilirim. Server Tanilli çevirisiyle epy kapsayıcı ve atlanılan detaylara dikkat çeken bir çalışmadır.

Daha yakın tarih içinse; Niyazi Berkes'in Türkiye'de Çağdaşlaşma çalışması ilk kaynaklar arasında olmalı.

İyice bu tarafa gelmek düşüncesi varsa; Bülent Tanör, Korkut Boratav, Sina Akşin'in hazırladıkları 5 ciltlik Türkiye Tarihi bulunmaz nimet.


Re: 6-7 Eylül Olayları

Bu kadar çok yardımcı olduğunuz için hepinize çok teşekkür ediyorum. Tavsiye ettiğiniz kitapları teker teker okuyacağım - öyle ümit ediyorum. Böyle geç bir saatte erinmeyip bana kaynak konusunda yardımcı olduğunuz için size minnettarım Eren Abi ve Barış Abi. Teşekkürler Flowers


Re: 6-7 Eylül Olayları

Bana önerecek kitaplar bırakmamışlar pek Laughing out loud Hepsi de iyi öneriler. Ama ben öncelikle Niyazi Berkes'i tavsiye ederim. "Türkiye'de Çağdaşlaşma" ve hemen ardından "Unutulan Yıllar" okunabilir. İlk yazımda değinmiştim, Doğan Avcıoğlu "Türkiye'nin Düzeni" 2 ciltlik bir kitap ve ilk cildinde Osmanlı , 2. cildinde Türkiye Cumhuriyeti incelenmiş ve birbiriyle ilintili; tam da senin okumanı istediğin konuları içinde bulacaksın... Ayrıca İsmail Cem, "Türkiye'de Geri Kalmışlığın Tarihi" de bu alanda önerilebilir. Zaten zamanla bu kitapları farklı makaleler, biyografilerle besleyeceğine ve iyi bir birikim oluşturacağına eminim. Sevgiler Sevcan...


Re: 6-7 Eylül Olayları

Çok teşekkür ediyorum size de Cihan Abi. Eminim ki bu kitapları uzun bir süre sonra ancak bitirmiş olacağım ama her bir kitapla yeni bir şeyler öğreneceğim, her birinde farklı şeyleri sorgulayacağım. Yardım ettiğiniz için teşekkürler. Umarım aklımdaki birçok sorunun cevabını bulabilirim.


Re: 6-7 Eylül Olayları

Ben de sana teşekkür ederim Sevcan. Yaşadığımız çağa tanıklık edebilmekten hep uzaklaştırılmaya çalışıldığımız olayların ve olguların bulanıklaştırıldığı bir dönemde bu merakın ve ilginle umut veriyorsun bana, tekrar sağol.


Re: 6-7 Eylül Olayları ve Tarih Okumaları

Ben sizlere teşekkür etmek isterim, bu forumda gerçekten çok güzel şeyler öğrendim ve eminim ki sayenizde öğrenmeye devam edeceğim. Flowers