Uzun Hikâye - Bir Nefeslik Ara

Bir Nefeslik Ara'nın Anlamı

Barış Acar — Tue, 19 Aug 2008 10:36:51 +0000

Arkadaşlar, "Bir Nefeslik Ara" başlığı ile iki öykücü arasına bir tek öykü yerleştirdik. Sonraki zamanlarda, aynı öykücünün öyküleri üzerinde ilerlerken de ara ara buraya tek öyküler yükleyeceğiz. Böylece bir parçacık soluk almış, bir göz atımlık başka bir üsluba konuk olup gelmiş olacağız.

Ancak iki öykücü arasına denk gelen bu araları özellikle daha iyi değerlendirmeliyiz diye düşünüyorum.

devamını oku

Irène Némirovsky - Şarap Bulutları

Mehmet Sürücü — Wed, 18 Feb 2015 12:57:47 +0000

Öykü daha girişinde, her şeyi sessiz, soluk, kapalı, buzdan, kardan bir kabukla örtüveriyor. Finlandiya. Güneşsiz, karanlık kış günlerinin aralıksız yağan karları. Uçsuz bucaksız sessizliklerin üzerine kayıp giden kızaklar. Karların üzerindeki belli belirsiz ayak izleri. Uzun kış gecelerinin karanlıklarında, soluk lambaların altına sığınan, erkenden yatıp uyuyan insanlar.

Savaş zamanı. Devlet dairelerinde kızıl bayraklar sallanıyor. Sokaklarda milisler nöbet tutup, devriye geziyorlar. Savaşta olunduğu halde şehirde her şey sakin. Sanki kış her gün, elinde sihirli bir değnekle, geçtiği sokağı, dokunduğu insanı uyuşturup, sakinleştiriyor. İnsanlar evlere sığınmaktan, odalara kapanmaktan, dalgalanarak yanan asetilen, ispirto lambalarının alevlerine dalıp kaybolmaktan başka yapacak bir şey bulamıyor. Her yer sessiz, her şey sakin ve asude.

devamını oku

Eduardo Galeano - Kahvede Bir Günün Hikayesi

Mehmet Sürücü — Thu, 24 Apr 2014 19:56:42 +0000

Sıcak bir yaz günü.
Mekân; Taşra, taşrada bir bar-kahve.
zaman; ağır-yavaş
-taşrada o hep boşluğu fazla mekânlar, zamanın ağır, kavanozdan dökülen bal kıvamı misal-

“hiçbir yenilik olmadan, saçmalıktan saçmalığa, geçiyor zaman”

Barmen müşteri geldikçe kahve çekiyor, içki dolduruyor. Duvardaki futbol ve tango kahramanlarının tozlarını alıyor. Fırsat buldukça da karnındaki kurşunun-duvardaki altın çerçevesiyle, herkes görsün diye asılıdır- her anlatışta birazcık değişen öyküsünü anlatıyor müşterilerine. Küçük bir yer burası. Herkesin anlatacak bir hikayesi oluyor. İnsanlar bu hikayeleri defalarca defalarca dinliyorlar dahası. Karşısındakine “çaktırmamaya” dikkat ederek. Girilen kavgalar, kamalarla, bıçaklarla yapılan gözü pek dalaşlar, onur uğruna düellolar…

Sıradan bir gün. Barın dibinde, tenha bir yerde içkisini yudumlayan anlatıcı.

devamını oku

Erkan Aslan - Avcısını Taşıyan Ceylan

Mehmet Sürücü — Sat, 05 Apr 2014 04:55:33 +0000

Yeni öykü kitapları okumalarından ikincisi. Anlatılan, zamanın, yaşamın parçaladığı bir aile. Uzak şehirde çalışan baba, yokluğun uçurum kıyıları. Ne zaman uçuruma düşse, bir zeytin dalına tutunan anne. Bir kap zeytin.

Sesler, çocukların, annenin, dayının, babanın sesleri parçalanmış, dağılmış cam kırıkları. Önemini yitirmiş kimin daha fazla kırık olduğu artık.

"Meziyetim azdı, gücüm yok. İçimde tembel bir efendi uyanıp yuttu beni. Ben bile artık bilmem bana giden yolu. İyisi mi sen peşime düşme evlat. Yedi cennete tenezzül etmezdim de, ah efendim, siz uyanmasaydınız o uykunuzdan."

Avcısını Taşıyan Ceylan
Erkan Aslan
Alakarga Öykü
İstanbul, 2012
s. 8-14

Ethem Baran - Artık Paçalarım Çamur Olmuyor

Mehmet Sürücü — Tue, 11 Mar 2014 09:39:56 +0000

Öykü; Ethem Baran'ın Bulut Bulut Üstüne kitabından. Daha sonra, bir Ethem Baran öyküleri okumaları düşüncemi dile getirerek, öykü hakkında birkaç şey söylemek istiyorum.

Öykünün söz edilecek ilk yanı, ana-oğulun dönüşümlü diyalogları sanırım. Paragraflarla ayrılan bu bölümlerde, bir sonra sözü alanı da içeriyor. Ananın anlatımı sürerken, bir de bakıyoruz ki, söz çocuğa geçmiş. Bir anlatım yöntemi olarak, öyküyü daha da derinleştiriyor diye düşünüyorum.

Tabi ki bu kadar değil. Bir ülkenin değişimi, bir cümlede verilenlerle çizilmiş örneğin.

“Eskiden eşarp bağlardı çarşıya inerken. Şimdi o da bütün komşuları gibi türbanlı. Bir de pardösü bu sıcakta.” s.37

Sözüm uzasın istemiyorum. Sözü okuyanlara, yorumlara bırakmak daha doğru geliyor.

"Artık Paçalarım Çamur Olmuyor"
Bulut Bulut Üstüne
s. 37-42
Ethem Baran
Doğan Kitap
2011

J.D. Salinger - Bovling Toplarıyla Dolu Okyanus

eren — Sun, 09 Feb 2014 15:08:39 +0000

Mark David Chapman, 8 Aralık 1980’de John Lennon’ı öldürdüğünde, elinde silahından başka bir de Salinger’ın olay yaratan kitabı Çavdar Tarlasında Çocuklar (1951) vardı. Üstelik kitabın bir cinayetle ilişkilendirildiği tek durum da değildi bu. Türkçeye Gönülçelen adıyla da çevrilen Çavdar Tarlasında Çocuklar‘ın ABD gençliği üzerinde sarsıcı bir etkisi olmuştu. Salinger’ın, yetişkin dünyasının sahteliğiyle çocuk dünyasının içtenliği, yalınlığı arasında kurduğu karşıtlık, başarı ölçütü maddi zenginlik olan kültürle uyuşmuyordu.

Çavdar Tralasında Çocuklar‘dan bildiğimiz Caulfield ailesi, “Bovling Toplarıyla Dolu Okyanus” öyküsünde yeniden karşımıza çıkar. Esasında, kronolojik açıdan Caulfield ailesi ilk olarak “Bovling Toplarıyla Dolu Okyanus”ta çıkar karşımıza. Romanın anlatıcısı Holden, öyküde bir gençlik kampındadır; öyküdeki Vincent, romanda D.B. olacaktır, Kenneth da Allie. Öyküdeki Helen Beebers da fena halde romandaki Jane Gallagher’a benzer.

devamını oku

Daniil Kharms - Yaşlı Kadın

eren — Sat, 04 Jan 2014 18:20:22 +0000

Yaşlı Kadın Daniil Kharms’ın başyapıtıdır. Kharms’ın kısa hikâyelerine aşina okur, bu uzun hikâyeyi yadırgamayacaktır. Nesneler, Kharms evreninin bildik nesneleridir, anlamdan yoksun anlatı parçaları her yere saçılmış gibidir. Bu tanıdıklık, yanıltıcı olabilir. Çünkü, Sluchai‘nin (Olan Biten) aksine, Yaşlı Kadın'ın bir anlama doğru hareket ettiği sezilir. Niyetim ayrıntılı bir analize girişmek değil, hikâyenin içindeki ve dışındaki unsurları bir araya getirmeye çalışarak Kharms’ın anlamı dışlayan hikâyelerine alışık okuru huzursuz etmek.

devamını oku

Süreyyya Evren - Evsel Dönüşüm

Barış Acar — Fri, 13 Dec 2013 11:51:43 +0000

-Henüz Yayımlanmamış Bir Öykü Kitabı İçin İlk Çıkmalar-

Henüz sıfırlı yıllar tükenmemişti. AFSAD üyesi bir grupla birlikte Ankara’nın sıfır noktasına tırmanıyorduk. Başkent’in merkezi, coğrafi ölçümler için nirengi olarak alınan yer Hıdırlıktepe’deydi. Söz konusu merkez, yani ülkenin odağı, kentin turistik mekânlarından biri olan Kale’nin hemen karşısında, kalenin eteklerinde yer tutmuş Bentderesi Genelevi’ni tepeden gören, adı daha çok çete, uyuşturucu vb. ile anılan, ilerlerken sakinlerinin bile bir süre sonra daha ileri gitmeyin diye uyardıkları yerdi. Amacımız kentsel dönüşümle hallaç pamuğu gibi atılan insanların yoktan var ettikleri ve şimdi yeniden yok olmak üzere olan yaşantılarına dair kalıtlar toplamaktı. Birkaç seneye yayılan bu çalışmanın sonuçları yakında kapsamlı bir sergi ve katalogla somutlaşacak. O somutlaşmayı beklerken karşıma çıkan bir öykü beni kentsel dönüşümün başka bir yüzüne çekti. Fotoğrafçılar olsa olsa evlerin dışına, sokaklara, insan yüzlerinden okumayı umdukları bir hikâyeye çeviriyorlardı objektiflerini. Oysa bir de “evsel dönüşüm”, evin içinde olup biten, insanların yaşantısına kadar uzanan dönüşüm vardı. Bütün ülkede sürmekte olan yeniden inşa çalışması…

devamını oku

Stefano Benni - Suskun Rahip

Mehmet Sürücü — Sat, 07 Sep 2013 03:03:18 +0000

Konuşmak günlük yaşamımızın vazgeçilmezi. Öyle mi acaba? Hiç konuşmamayı denemişizdir belki; birine darılarak. Anaya, babaya, eşe, çocuklara. Sınırları belirlenmiş bir susma da olsa, yine de susma. Bu bile, bu kadar çok kullandığımıza göre, susmanın da bir gereksinim olduğunu ifade etmez mi? Zaman zaman bir-iki günlük konuşma oruçları tutmaya kalktım. Dayanamadım, bozdum. Bunda mutlaka insanın arapsaçına döndürülmüş sosyalliği etken. Ama sıklıkla insanların ciddi ciddi susmayı denemesi gerektiğini düşünüyorum.

devamını oku

Stefano Benni - Soluk

Mehmet Sürücü — Thu, 22 Aug 2013 11:09:38 +0000

Benni, nin öykü kitabının alt başlığını hatırlayalım; "Yalnızlık ve Neşe Öyküleri". Burada, derin bir yanlızlık öyküsü okudum ben. Öykü bir hırsızı anlatıyor. Farklı bir hırsız bu. İşinde çok usta. O kadar sessizce hareket ediyor ki, lakabı "Soluk" konmuş. Ama dedik ya, bildiğimiz hırsızlardan değil bu, girdiği evlerde çalınacak bir şeyler değil de, o evdeki "hane", "ona-eve özgü havayı" arayan bir hırsız. Evlerin kendine özgü bir havaları, bir, solunabilecek kişilikleri olduğunu düşünüyor. Kolay fark edilmeyecek küçük şeyler alıyor, bir toka, ufak bir düğme gibi. Ama bunlar da ancak aylar sonra fark ediliyor. Evlere girdiği anlaşılıyor. ama bir neden bulunamıyor. Adının etrafında bir bilinmezlik, bir gizem haresi birikiyor.

Öyküye fazla girip, sihrini, havasını dağıtmak istemiyorum.

Okuyun.

devamını oku